Derviş, "Para yok, 2001"de bir şey veremeyiz" derken Keçeciler de ilk altı aylık dönemde zam verilmemesini Temmuz 2001'den itibaren eşel mobil uygulanmasını önerdi.
Türk - İş Heyeti, daha sonra Başbakan Bülent Ecevit, Başbakan Yardımcıları Devlet Bahçeli ve Mesut Yılmaz ile görüştüler. Üç koalisyon lideri de, esas uzlaşmanın Kemal Derviş"le yapılacağını "ima" ettiler.
Dervişin şantajı
Bu arada Kemal Derviş, Türk - İş"e "resen emeklilik şantajı" yaptı. Derviş, Meral"e "Para olmadığı için bu yıl zam veremeyiz. Ancak ille de zam isterseniz o zaman kamuda emekliliğini doldurmuş 150 - 200 bin kişi var . Bunları resen emekli edelim, buradan yapacağımız tasarrufu ücret zammı olarak verebiliriz" dedi.
Bayram Meral, zorunlu emekliliğe karşı çıktı. Türk - İş, ilk altı ayda "sıfır zam" verilmesi önerisine de tepki gösterdi. Hükümet, bu kez "sıfır zammı" telaffuz etmeyip, ilk altı aylık zammı 2002'de ücretlere yansıtmadan toptan ödeme şeklinde vermeyi teklif etti. Türk-İş, şimdilik buna da razı gözükmüyor ancak pazarlıklar sürüyor.
Hükümetin asıl amacı, ekonomik kriz ve devalüasyondan kaynaklanan ücret kaybını vermemek.Özellikle Ocak - Haziran 2001 dönemini kapsayan ilk altı aylık dönemde ücretler iyice gerileyecek.
Yüzde 30 reel kayıp
Türk - İş Araştırma Merkezi"nin yaptığı bir çalışmaya göre, Temmuz 2000'de 111.5 olan endeks Nisan 2001 itibariyle 80'e düştü. Yani, ücretlerde yüzde 30'luk bir reel kayıp söz konusu.
Mayıs ve Haziran aylarında da yüksek enflasyon nedeniyle endeksin 70'e düşeceği, yani reel kaybın en az yüzde 40 olacağı tahmin ediliyor.
Hükümet, bu reel kaybı vermeden (111.5 olan endekse göre) 70'lere düşen ücret seviyesi üstüne Temmuz 2001'den itibaren zam vermek istiyor.
Keçeciler'in formülüne göre, Temmuz 2001'den itibaren yüzde 20 verelim, enflasyon yüzde 20'yi aşarsa aradaki farkı sonra öderiz, diye özetlenebilecek bir öneri söz konusu.
1997 seviyesine gerileme
Bu durumda, kamudaki işçi ücretleri iyice aşınmış olacak, 1998 - 2000 dönemindeki kazanım kayba uğrayacak, ücret düzeyi 1997 seviyesine gelmiş bulunacak.
Hükümet de, bu aşınmış ücretlere Temmuz - Aralık 2001'de enflasyon daha düşük çıkacağı için bu oranda zam vermiş olacak.
1997 yılında kamuda yapılan toplu sözleşmelerde de ilk beş ay, herhangi bir ücret zammı verilmedi, daha sonra eşel mobil sistemi uygulandı. Türk - İş, bu kaybı, 1998 - 2000 döneminde yaptığı sözleşme ile gidermeye çalıştı.
Türk-İş "toptan ödmeye" karşı
Hükümetin önerisi kabul edilirse şimdi tekrar eski noktaya dönülmüş olacak.
Türk - İş , hükümetin ilk altı aylık dönemde önerdiği yüzde 18'lik zammı kabul ediyor, ancak bu zammın 2002'de toptan ödeme ya da ikramiye şeklinde verilmesine karşı çıkıyor.
Esas sorun bu noktada düğümleniyor. Türk - İş'in aktif bir tavır koyup koymayacağı merak konusu.
Bir teşekkür, bir rakkam
Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, Bayram Meral'e Türk - İş'in olgun, medeni, çözümü sokakta aramayan tavrı için teşekkür etti . Bu anlamda da Türk - İş"in bundan sonraki tavrı merak ediliyor.
Kamuda ortalama çıplak brüt ücretin, 520 milyon lira; giydirilmiş net ücretin ise, ortalama 450 milyon lira olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.