Son iki haftada Mesleki Eğitim Merkezlerinde (MESEM) iki çocuğun hayatını kaybetmesi üzerine milletvekilleri konuyu Meclis gündemine taşıdı.
Mesleki Eğitim Merkezi öğrencisi çocuk, staj yaptığı fabrikada öldü
MESEM öğrencisi Erol Can Yavuz, staj gördüğü atölyede hayatını kaybetti
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım - Kara, CHP İzmir Milletvekili Rıfat Nalbantoğlu, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, MESEM'de yaşanan ölümler ve çocuk işçiliğiyle ilgili olarak soru ve araştırma önergeleri verdi ve açıklamalarda bulundu.
2023'te 16 yaşındaki Zekai Dikici, 17 yaşındaki Ulaş Dumlu, 15 yaşındaki Ömer Girgin, 17 yaşındaki Ömer Çakar'ın ardından 2024 yılının ilk ayında 14 yaşındaki Arda Tonbul ve 15 yaşındaki Erol Can Yavuz MESEM'de yaşamını yitirdi.
DEM Parti Milletvekili Çiçek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde şöyle dedi:
"Cezalandırılan işveren sayısı kaç?"
"İktidarın MESEM programıyla birlikte çocuk işçiliği de yasal bir statü kazanırken, bu sistemin iş verenler açısından en ilgi çekici tarafı; asgari ücretin üçte birine çalıştırılan çocukların ücretinin üçte ikisini devletin karşılaması.
"Milli Eğitim Bakanlığı'nın mesleki eğitim programı MESEM adı altında ucuz iş gücü olarak çalıştırılırken, çalışan öğrenciler denetimlerin yeterli düzeyde olmadığı işyerlerinde gereken önlemlerin alınmaması, işverenlerin cezai sorumluluklarının caydırıcı olmaması vb. durumlardan ötürü iş cinayetlerinde hayatlarını kaybetmektedir."
Çiçek şu soruları yöneltti:
- Bakanlık olarak iş cinayetlerinde hayatlarını kaybeden çocuk işçilere ilişkin başlatmış olduğunuz herhangi bir soruşturma var mı? Varsa ne aşamadadır?
- Yaşanan iş cinayetlerinden sonra haklarında dava açılan ve cezalandırılan işveren sayısı kaçtır?
- Bugüne kadar MESEM aracılığıyla çalıştırılan kaç öğrenci iş cinayeti sonucu hayatını kaybetmiştir?
- Bugüne kadar MESEM aracılığıyla çalıştırılan kaç öğrenci iş kazası sonucu yaralanmıştır?
- Bugüne kadar MESEM aracılığıyla çalıştırılan kaç öğrenci meslek hastalığına yakalanmıştır?
- Öğrencilerin çalıştırıldıkları işyerlerinde işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin denetimler nasıl sağlanmaktadır?
"MESEM'in sorunları araştırılsın"
Nermin Yıldırım - Kara ise ucuz-iş gücü, çocuk işçiliği ve iş cinayetleri başta olmak üzere MESEM projesinin sorunlarının araştırılması için Meclis araştırması önergesi verdi.
Geçen haftalarda hayatını kaybeden Erol Can Yavuz ve Arda Tonbul’un ölüm sebeplerini gerekçesinde dile getiren Hatay Milletvekili şöyle dedi:
“MESEM projesi kapsamında çalıştırılan öğrencilerin iş yerlerindeki durumlarına dair nasıl bir denetleme yapıldığına dair kamuoyunu aydınlatıcı bir açıklama bulunmamaktadır. Çocuk işçiliği yoksulluğun en önemli nedenlerinin başında gelmekle beraber son zamanlarda topluma yayılan derin yoksulluk neticesinde aileler asgari ücretin belirli bir tutarındaki ödemeleri alabilmek için bu duruma razı olmaktadır. Özellikle çocuk yaştaki kişilerin yeterli tecrübe edinmeden çok tehlikeli işlerde çalıştırılması ve emek sömürüsüne maruz kalması sonucunda birçok iş cinayeti meydana gelmektedir."
Bakan Tekin'e sordu: Hangi önlemler alındı
CHP İzmir Milletvekili Nalbantoğlu da Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına sunduğu önergesinde; MESEM projesi nedeniyle yaşanan ölümlü ve yaralanmalı kazaların önlenmesine yönelik hangi önlemlerin alındığını, yaşanan kazalarla ilgili sorumlular hakkında ne gibi işlemler yapıldığını ve projenin tekrar gözden geçirilip geçirilmeyeceğini sordu.
Nalbantoğlu şöyle dedi:
"MESEM adeta ölüm projesine dönüşmüştür. Bunlar resmi olarak kayıtlarda yer alan ölümlerdir. Bir de maliyet avantajı sağlamak amacıyla sigortalı yapılmayarak kayıt altına alınmayan çocuk işçiliği ve ölümler göz önüne alındığında durumun ne kadar vahim bir boyuta ulaştığı daha iyi anlaşılacaktır."
"Emekliliğe esas yaşlılık sigortası yapılmıyor"
Meclis Genel Kurulu’nda söz alan CHP Milletvekili Gürer, çırak ve stajyerlikte geçen sürelerin emekliliğe esas sigorta başlangıcı olması gerektiğini ifade etti.
Gürer, “18 yaş altında stajyer ve çırak olarak çalışanlara emekliliğe esas yaşlılık sigortası yapılmıyor. Öğrenci tanımına sokulup hakları gasbediliyor. TÜİK ise ülkemizde çalışan işçi sayısı içinde çırak ve stajyerleri işçi saymaya utanmıyor çünkü verilerle oynamak için öğrenci, işçi gösteriliyor. Hak vermeye gelince görmeyen iktidar, işine gelince öğrenciyi işçi saydırıyor” dedi. (AÖ)