Decrey, Özgür Politika'nın sorularını yanıtladı:
Dünyada hangi ülkeler bugün mayın üretiyor? Mayın ticareti ne durumda?
2001 verilerine göre dünyadaki mayın üreticileri son yıllarda 55'ten 14'e düştü. 41 ülke 1970'ten günümüze kadar anti - personel mayınlarının üretimini durdurdu. Dünyadaki 12 büyük mayın üreticisinden sekizi anti - personel mayınlarının yasaklanmasını öngören Ottowa Anlaşmasına imza attı. Anlaşmaya imza atarak mayın ticaretini de yasaklayan ülkeler şunlar: Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Macaristan, İtalya ve İngiltere. Sözünü ettiğimiz 14 üretici ülke ise şunlar: Küba, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Rusya, Mısır, İran, Irak, Burma, Çin, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ve Kore Cumhuriyeti, Pakistan, Singapur ve Vietnam.
Anti personel mayınlarının temizlenmesi için yürütülen çalışmalar hangi düzeyde?
Mayınların temizlenmesi konusunda son yıllarda önemli bir ilerleme sağlandığını söyleyebiliriz. Geçen sene dünya çapında faaliyet gösteren sekiz ayrı mayın temizleme örgütü, dünya çapında toplam 185 milyon metrekarelik bir alanı mayından temizledi. Bu bölgelerin arasında mayın sorunun üst düzeyde yaşayan Afganistan, Kamboçya, Kosova ve Hırvatistan var. Ayrıca 2000-2001 yılları arasında mayın temizleme operasyonları dünyanın 68 ülkesinde devam etti. 2000 senesi içinde mayınlara karşı hareketler toplam 224 milyon dolar destek aldılar. 1993'den beri bu iş için 1 milyar dolara yakın para harcandı.
Türkiye ve Türkiye'ye yakın bölgelerdeki mayın problemi ne düzeyde?
Kampanyamızın Türkiye kolundan bize sağlanan bilgilere göre, Türkiye'deki mayın problemi oldukça ciddi. Sadece bu yılın ilk altı ayında mayın patlaması sonucu 20 kişi hayatını kaybetti, 30'dan fazlası da yaralandı. Bu kayıplar Türkiye'nin güneydoğusundaki Kürt bölgelerinde 15 yıl süren çatışmalar sırasında döşenen mayınlar sonucu oluyor. Çatışma döneminde kaç kişinin mayın patlaması sonucu öldüğü konusunda net bir rakam olmamakla beraber 1000 kadar kişinin öldüğü, 2000 kişinin de sakat kaldığı yerel kaynaklarca ifade ediliyor.
Bugüne kadar Türkiye'nin mayın kullanımını azaltma yönünde bir girişimi olmadı. Türkiye'de bu konuda acil bir girişim gerekiyor. Türkiye'de mayınlar kullananları ve üreticileri etkilemeyecek ancak sivilleri etkileyecek.
Uluslararası sivil toplum örgütleri ve Cenevre Çağrısı, Türkiye'deki sivil toplumun işbirliğine ihtiyaç duyuyor. Türkiye ve bölgedeki diğer ülkelerde kalan mayınlara karşı mücadele için herhangi bir girişim şu an için söz konusu değil. Ben, bölgedeki tüm güçleri anti- personel mayınlarını yasaklamaya ve barış için bir adım atmaya çağırıyorum. (NK/BB)
* Söyleşi, 2 Haziran 2002 tarihli Özgür Politika'dan alınmıştır.
* Vurgular "bianet"e aittir.