Haberin Kürtçesi için tıklayın
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında İran nükleer anlaşmasından çekildiklerini açıkladı.
Trump üç ayda bir gözden geçirmek ve imzalamakla yükümlü olduğu İran'la 2015'te imzalanan Nükleer Anlaşma'yı, 14 Ocak 2018'de son kez imza attığını açıklamıştı.
Anlaşmanın ABD için büyük bir utanç olduğu yorumunu yapan Trump İran'a yönelik yaptırımların yeniden yürürlüğe sokulacağını da söyledi.
Trump bu hamleyi yaptığı sıralarda Kuzey Kore'ye gerçekleştirdiği ziyaret için yolda olan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da yazılı bir açıklama yaparak "İran tehdidine gerçek, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulmak için müttefiklerimizle çalışıyor olacağız.... Bu küresel çabayı verirken yaptırımlar tam olarak yürürlükte olacak ve İran rejimine dikkatsiz ve zararlı hareketlerinin diplomatik ve ekonomik izolasyona neden olduğunu hatırlatacak" dedi.
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley de "Başkan kesinlikle doğru kararı verdi. İran'ın kötü uluslararası yönetiminin daha da kötüye gitmeisne neden olan korkunç bir anlaşmaydı" açıklamasını yaptı.
İran'la yapılan anlaşma Temmuz 2015'te, Çin, Almanya, Fransa, Rusya, İngiltere ve ABD'den oluşan ve P5+1 olarak adlandırılan ülkeler, tarafından imzalanmıştı. Anlaşma İran'ın uranyum zenginleştirmeyi azaltması karşılığında bazı ekonomik yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.
ABD Başkanı Trump'ın 14 Ocak'ta anlaşmayı uzatırken yaptığı "bu son imza açıklaması" sonrası İngiltere, Fransa ve Almanya anlaşmanın devamı için diplomatik temaslar yürütüyordu.
Anlaşmada neler var?
İran ile P5+1 (ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya + Almanya) arasında Nisan 2015 tarihinde başlayan görüşmeler Temmuz 2015’te anlaşmayla sonuçlanmıştı.
2015 yılında varılan anlaşmaya göre İran, Birleşmiş Milletler’in Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun askeri üslere "kontrollü girişine" izin verdi. Ancak İran'ın giriş izni taleplerine itiraz hakkı bulunuyor.
16 Ocak 2016 günü Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu açıklamasıyla anlaşma yürürlüğü girmişti.
Nükleer enerji tesislerini 3’te iki oranında azaltacak ve uranyum zenginleştirme programını sınırlayacak. İran’ın bu yükümlülüklerini yerine getirmesi karşılığında anlaşmaya göre İran’a uygulanan uluslararası yaptırımların kademeli olarak kaldırılacak.
Anlaşma sonrası ABD'nin İran'a 1979'dan beri sürdürdüğü ambargo 16 Ocak 2016 günü resmen sona ermişti. (HK)
* Euronews, AA, BBC Türkçe, Amerika'nın Sesi