Arşivin yalnızca Komintern ve TKP tarihi açısından değil; Türkiye ve 20.yüzyıl dünya tarihi açısından da büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
Bir zamanlar polisin eline geçmemesi için büyük özen gösterilen, uğruna işkencelerden geçilen, nice yaşamlar yitirilen Türkiye Komünist Hareketi ile ilgili belgeler böylece isteyen herkese açık hale geldi.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinden eski bir tarihe sahip olan Türkiye Komünist Hareketi'ne ilişkin belgelere ulaşmak isteyenlerin bir tek şey yapması gerekiyor: İnternete girmesi...
TÜSTAV 'ın girişimleri
Kuruluşundan bu yana, daha çok belgelerin kurtarılması ve korunması için çalışan TÜSTAV'ın yetkilileri, Türkiye Komünist Hareketiyle ilgili olarak yaptıkları çalışmanın içinden geçtiği aşamaları şöyle anlatıyor:
* Önce Moskova'ya gidilerek resmi başvuru yapıldı. Komintern arşivi Moskova'dan alındı.
* Arşivin yakın tarihe ilişkin bölümü, aidiyetin TÜSTAV'a ait olduğu tescil edilerek , sonraki bir tarihte teslim edilecek.
Belgeler Mikrofilm olarak Türkiye'ye Getirildi
* Komintern Belgeleri'nin güvenceye alınması için; belgeler Hollanda'da kurulu "Hollanda Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü/(USTE)" ile bir sözleşme yapılarak mülkiyeti TÜSTAV'a ait olmak üzere, koruma altına alındı.
* Anlaşma çerçevesinde, USTE'nin yirmi yıl süre ile muhafaza edeceği belgeler mikrofilmlere alındı.
* Şimdi, Türkiye'de mikrofilmler dijital ortama aktarılarak CD'lerde toplanıyor.
* Almanya'nın Duisburg kentinde bulunan Türkiye Komünist Partisi (TKP) belgelerinin tamamı da Amsterdam'a taşındı ve arşivlendi ve envanter Türkiye'ye getirildi .
Arşivde neler var ?
Şu sırada; Komintern arşivinin 1918 - 1938 arası yılları kapsayan 40 bin sayfalık bölümüne İnternette ulaşılabiliyor.
Yayımlanan bölümde yer alan belgeler
* 12.ordunun güney guruplarındaki savaşı, Tatar Müftüsü'nün Rusya müslümanları'na çağrısı, TKP Birinci Kongresi hazırlık Komisyonu kararları, TKP merkez bürosu Başkanı Mustafa Suphi'nin Mustafa Kemal'e, Trabzon Valisi'ne, Anadolu'daki Ulusal Kurtuluş Savaşı'na yardım konularındaki mektupları,Yeşil Ordu üzerine belgeler, cezaevinden bulunan komünistlerin 1923 yılında TBMM'ye yazdıkları mektuplar, TKP örgüt raporları, üye yazışmaları gibi belgeler...
Arşivin Almanya'dan Hollanda'ya aktarılan "yakın tarih" bölümünde yer alan belgelerden bazıları şunlar:
* Taslaklarıyla birlikte 1973 tarihli TKP Tüzüğü , TBKP Tüzüğü(1988-90), TKP'nin Sesi ve Bizim Radyo'nun tüm yayınlarının bant çözümleri, Nazım Hikmet'in Romantika adlı romanının aslı, Nazım Hikmet'in ölümü üzerine gelen telgraf ve mesajlar, yeraltı basınının materyalleri, Kutlu/Sargın'ın emniyet ifadeleri
Bilgi için: Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı- İstiklal Caddesi, Bekar sokak , No:9 Kat:2 Beyoğlu/İstanbul Telefon : (0212) 244 24 49
e-posta : [email protected] WEB : www.tustav.org (YE/NM)