İstanbul merkezli Toplumsal Etki Araştırmaları Merkezi (TEAM), AKP seçmeninin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a olan bağlılığının giderek azaldığı ve Cumhur İttifakı'nın tek başına seçim kazanamayacağı ortaya koyan bir rapor yayınladı.
1 Ekim'de "Seçmen blokları zayıflıyor, İYİ Parti seçmen analizi" başlığıyla yayınlanan raporda 23 Haziran sonrasında kamuoyuna yansıyan seçmen davranışları incelendi.
Rapor AKP'nin seçmen kaybının niceliğine, yönüne, yeni parti girişimlerine olan seçmen desteğine, tartışmalarda öne çıkan İYİ Parti seçmeninin siyasal tutumlarına ve yakın gelecekteki muhtemel tercihlerine bakarak bir veri analizi içeriyor.
Raporun tamamına ulaşmak için TIKLAYIN
ORC, Piar, Avrasya, ADA, Potimar ve Saros gibi farklı anket şirketlerinin verilerinin yer aldığı raporun en dikkat çekici tarafı, Cumhur İttifakı'nın oy oranının yüzde 50'nin altına düşerek 47,8 seviyesine gerilemesi oldu.
Anket şirketinden dördü Cumhur İttifakı'nın oylarını yüzde 50'nin altında gösterirken, sadece ORC ve AKP'ye yakınlığıyla bilinen Optimar Araştırma, bu oranı yüzde 50'nin biraz üzerinde gösterdi.
"Erdoğan'a destek yüzde 36'ya geriledi"
Raporda Cumhur İttifakı'nın araştırmaların çoğunda dibe vurmuş olmadığı belirtilerek buna rağmen tek başına seçim kazanabilecek durumda olmadığı çıkarımı yapıldı. AKP'deki gerileme ile aynı oranda olmasa da Erdoğan'a bağlığın düştüğü ifade edilen raporda bir yıl önce MHP seçmeninde yüzde 84,1 olan Erdoğan desteğinin yüzde 36,3'e gerilemiş olduğu belirtildi.
"Yeni parti girişimlerinin oy oranları henüz ölçülebilir değil"
Raporda yer alan diğer verilere göre, AKP'den istifa eden Ahmet Davutoğlu ve Ali Babacan gibi isimler konusunda seçmenin kararsız olduğu gerçeğini gün yüzüne çıktı.
Kamuoyunda tanınmadan yeni parti girişimlerine verilen desteği saptamanın oldukça zor olduğu belirtilen raporda bu aşamada ölçülebilecek olanın, mevcut partilerdeki memnuniyetsiz seçmenlerin oranlarını ve bunların kurulması muhtemel yeni partilerle ilgilenme potansiyellerini saptamak olduğu belirtildi.
Merkezde/merkez sağda yeni bir partiye ihtiyaç var mı türünde sorulara İYİ Partililerin yüzde 42,5'i, AKP'lilerin yüzde 16,5'i, MHP'lilerin ise yüzde 27,1'i "evet ihtiyaç var" yanıtını veridiği bilgisi paylaşıldı.
"Ahmet Davutoğlu, Ali Babacan ve Abdullah Gül liderliğinde yeni bir parti kurulmuş olsaydı, o partiye oy vermeyi düşünür müydünüz?" sorusuna verilen cevaplar şu şekilde:
"İYİ Parti'nin ana omurgasını MHP seçmeni oluşturmuyor"
Raporda yer verilen bir diğer ilginç ayrıntıysa, İYİ Parti'ye oy veren seçmenlerin, farklı siyasi yapılardan gelmesi oldu. Araştırmaya göre İYİ Parti oylarının profiline bakıldığında İYİ Partinin MHP dışından da oy alabildiği görülüyor.
TEAM'ın yerel seçim döneminde yapılan araştırmalara dayandırdığı bilgiye göre İYİ Parti seçmeninin ana omurgasını MHP seçmeni oluşturmuyor.
24 Haziran 2018 genel seçimlerinde İYİ Parti'ye oy verdiğini belirten seçmenlerin yaklaşık yüzde 40'ının 90'lı yıllarda MHP ve BBP'ye oy verdiği, yüzde 32'sinin CHP, DSP ve SHP'yi tercih ettiği, yüzde 20'sinin merkez sağ partilere oy verdiği görüldü. Raporda yaklaşık yüzde 10'unun ise oylarını dindar-muhafazakâr partiler lehine kullanmış olanlar olduğu bilgisi yer aldı.
İYİ Parti'ye oy veren seçmenin 90'lı yıllardaki parti tercihleri
İYİ Parti seçmeni "CHP'ye yönelirim" diyor
Bunun yanında İYİ Parti seçmeni başka bir partiye oy vermesi gerekirse yüzde 43,6 oranında CHP'yi tercih edeceğini söylerken seçmenin yüzde 45,1'i partilerine bağlı olduğunu söyledi. Bu oran diğer ana partilerde yüzde 50'nin üstünde.
Son genel seçimlerde oyunu İYİ Parti'ye veren seçmenlerin yüzde 15'i, oy vermiş olmalarına karşın birinci tercihlerinin İYİ Parti olmadığını söylüyor. Bu kesimin önemli bir kısmı önümüzdeki seçimlerde CHP'yi tercih edeceğini belirtiyor ve CHP tercihi İYİ Parti seçmenleri arasında yüzde 48'e kadar ulaşıyor.
Bu iki veri İYİ Parti seçmeninin önemli bir kısmının geçmişte MHP'ye yönelmemiş olduğunu ve yeni bir seçimde ikinci tercihinin Cumhur İttifakı partileri olmayabileceğini gösteriyor.
Seçmenlere partilerin görüşlerine olan mesafesi sorulduğunda da İYİ Parti seçmeninin CHP'ye yakınlığı göze çarpıyor. İYİ Parti seçmeninin yüzde 82'sinin AKP'nin savunduğu görüşlere, yüzde 68'inin ise MHP'nin savunduklarına mesafeli olduğu görülüyor.
CHP'ye mesafeli olanların oranı ise yüzde 47'ye düşüyor. İYİ Parti seçmeni CHP'nin görüşlerine tüm diğer partilerden daha yakın bir
profil sergiliyor.
Partisine en bağlı seçmen HDP'de
Partisine en çok bağlı olanlarsa HDP seçmeni olarak göze çarpıyor. Bu şekilde görüş bildiren HDP seçmeninin oranı 56,6 ile en yüksek olarak göze çarpıyor. 'Partime gücümün yettiği maddi yardımı yaparım' diyen HDP seçmeninin oranı 28,3 ile yine diğer partilerin oldukça üzerinde. Bu oran İYİ Parti'de yüzde 12,4 iken, MHP'de 18,1 olarak belirtiliyor.
Raporda İYi Parti seçmeninin demografik, kültürel ve siyasi analizi yapıldığında ortaya şu üç temel sonucun çıktığı bilgisi yer alıyor.
- İYİ Parti'ye oy vermiş seçmen grubunun İYİ Parti ile bağları zayıf. Tüm seçmen grupları arasında sadakati en düşük grubu İYİ Parti seçmeni oluşturuyor.
- İYİ Parti seçmeni zannedildiğinin aksine MHP'lilerden çok CHP'lilere benziyor. Bu benzerlik sosyo-ekonomik düzey, cinsiyet, yaş, yaşam tarzları gibi göstergelerde belirginleşiyor.
- Siyaseten en mesafeli oldukları partiler AK Parti ve MHP. İYİ Parti seçmeni kendisini CHP'ye daha yakın hissediyor. (HA)