Tüketim azaldı, işsizlik oranı yükseldi
* 2001 Krizi'nden bu yana geçen 1.5 yıllık zaman içinde tüketimdeki daralma ciddi boyutlara ulaştı.
* 2000 yılında tüketim yüzde 65'e indi. Her geçen gün bir başka işyerinin kapısına kilit vuruluyor, onlarca kişi işsiz kalıyor.
* Yılın ilk yarısının sonunda işsizlik sayısı resmi olarak 9 milyon 600 bin olarak görünse de, 22 milyon kişinin istihdam edildiği Türkiye'de gerçek işsizlik seviyesi 12 milyona ulaştı.
* İktidara aday partiler ekonominin canlandırılması için gerekli kaynağı iç borçların bir kısmının ertelenmesiyle, kamuya ait gayri menkullerin satılmasıyla, yeniden borçlanmayla, kamu bankalarının kaynaklarının yeniden seferber edilmesiyle, faiz dışı kamu fazlasının azaltılmasıyla, kamu harcamalarının artırılmasıyla gerçekleştirmeyi hedefliyor.
IMF ile pazarlık yapmak zorundalar
* Bu yöntemlerin çoğu Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yeni sıkı pazarlıkların yapılmasını gerektiriyor ki, IMF'nin birçok yöntemi kabul etmeyeceğini şimdiden söylemek mümkün.
* Reel sektörün yeniden ayağa kaldırılması bir ölçüde bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılması ile ilgili çalışmaların tamamlanması ve gerekli kaynakların bulunması ile mümkün görünüyor.
* Bu nedenle, yeni hükümetin ikinci ele alması gereken dosya, bankacılık sektörünün durumu.
* Türk lirası, döviz mevduatı ve repo cinsinden 80 milyar dolar halktan toplandı ancak bu paranın sadece 27 milyar dolarlık kısmını reel sektöre kredi olarak kullandırmış durumda.
* Hem reel sektörün bankacılık sektörüne olan kredi borçlarının çözüme kavuşturulması gerekiyor; hem de faizlerin düşmesi ile birlikte daha uygun koşullara kavuşturulacak olan kredilerin reel sektör tarafından kullanılabilir hale getirilmesi gerekiyor.
Tekel'in özelleştirilmesi ve Vergi Yasası beklemede
* Kamuda çalışan fazla istihdamın Ekim sonuna kadar üçte iki oranında azaltılması gerekiyordu. 57. hükümet seçim öncesinde üzerine düşeni yapmadı. Bu konu başlığı yeni hükümete kaldı.
* Tekel için bir özelleştirme planı açıklanması gerekiyordu. Bu da yeni hükümete kaldı.
* Yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik olarak, İcra ve İflas Yasası'nın Meclis'e sunulması gerekiyordu. Bu yasa yeni Meclis'e kaldı.
* Yeni Vergi Reformu'nun Ekim ayında Meclis'e sunulması gerekiyordu. Reformlar yeni hükümetin sorunları arasında sayılıyor.
* Çeşitli vergi türlerinin kaldırılması, gelir ve kurumlar vergisi oranlarının yeniden düzenlenmesi, yatırım bürokrasisinin azaltılması da önemli bir konu başlığı.
AB ile müzakere yeni hükümetin görevi
* Avupa Birliği'nden (AB) 12 Aralık'ta bir müzakere takvimi almak Türkiye'nin AB üye adaylığını güçlendireceğinden, yabancı sermayenin Türkiye'ye bakış açısını değiştirecek. Bu nedenle, 58. hükümet kurulduğu andan itibaren, 12 Aralık'taki Kopenhag Zirvesi'ne kadar yoğun bir çalışma göstermek zorunda.
* Şu ana kadar iktidara aday olduğunu ifade eden partilerin tekliflerinde, iç borçlar için bir yeni ofis veya birim oluşturulması, sadece Türk lirası cinsinden borçlanma ve iç borçların bir kısmının takas yoluyla ertelenmesi gibi önlemler var.
* Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü tarafından düzenlenen "Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji" konulu panele katılan Ziraat Bankası Tarımsal Projeli Krediler Daire Başkanı Dursun Gökbel, "üreticilerin Ziraat Bankası'na olan 277 trilyon liralık borçlarını ödeyebilmelerini sağlayabilmek için yeni bir yapılanma içinde olduklarını" söylüyor.
* Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkan Vekili Uğur Bektaş, esnafın Türkiye tarihinde ilk defa bu kadar yıkıcı bir kriz geçirdiğini belirterek, 450 bin esnaf ve sanatkarın kepenklerini kapattığını söyledi.
* Alacak verecek yüzünden bugün 125 bin esnaf ve sanatkar icrada.(NK)