Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara ve İstanbul Tabip Odaları, yayınladıkları açıklamalarla Radikal'de yayınlanan diziyi eleştirdiler.
Radikal Gazetesi'nde 29 Nisan'da, İbrahim Günel imzası ve "İşte alanlarının en iyileri" manşetiyle başlayan ve 2 Mayıs günü tamamlanan ve dört günlük diziye özellikle Radikal'in internetteki web sayfasına çok sayıda hekimden eleştiri yansıdı.
Nasıl bir anket bu?
"Türkiye'nin alanlarında en başarılı sayılan doktorlarını, yine aynı uzmanlığa sahip doktorlar seçti. Ankete 20 ilden 467 hekim katıldı.Toplam 32 branşın en iyi isimlerini oylayan uzmanlar, hizmetleriyle öne çıkmış beş hastaneyi de belirledi" spotuyla yayınlanan yazı dizisinin başlangıcında, Türkiye genelinde 20 ilde, tıpta 32 uzmanlık alanında 467 doktorla bir anket çalışması yürütüldüğü, ülkemizdeki 26 tıp fakültesi ve çevresinde yapılan bu çalışma sonucunda tıbbın her branşında "en iyi doktorlar ve hastaneleri"n belirlenmeye çalışıldığı kaydedildi.
Doğan Haber Ajansı(DHA) muhabirleri tarafından gerçekleştirildiği belirtilen anket sırasında, doktorlarla yüzyüzegörüşülmüş ve her doktora, "Sizce kendi alanınızda Türkiye'nin en iyi beş doktoru kimdir" ve "Sizce kendi alanınızda Türkiye'nin en iyi beş hastanesi ya da sağlık merkezi neresidir" soruları sorulmuş.
"Bilimsel" mi?
Yazı dizisinin başında yayınlanan giriş yazısında şöyle deniyordu:
"Radikal gazetesi olarak bu çalışmayı yürütürken, bilim kuruluşu veya tıp alanında yetkin bir kurum olmadığımızı göz önünde bulundurarak, kendi alanlarında bilimselliğine güvendiğimiz bilim adamlarına ya da çalışmalarıyla kendini kanıtlamış doktorların görüşüne başvurduk.
"Bazı doktorlar, yapılan bu çalışmaya bilimsel açıdan karşı çıktı .
Ancak sorularımız, genel olarak bu tür bir çalışma için olumlu karşılandı."
Bu "anket" sonucunda, tıpta 32 uzmanlık alanında Radikal'in görüştüğü hekimlerden en çok oyu alan beş doktor ve hastane belirlenerek, gazetede ad ve adresleriyle açıklandı.
Ayrıca dizi boyunca her gün söz konusu uzmanlık dallarının da tanıtımı yapıldı.
"Yanlış düşünce"
Hekimler gerek kişisel olarak gerekse de kurumları ve mesleki örgütleri aracılığıyla Radikal'in yayınını eleştirdiler.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara üniversitesi Tıp Fakültesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi , Ankara Tabip Odası "Türkiye'nin En İyi Doktorları ve Hastaneleri Seçimi Nesnellikten Yoksun Yanlış Bir Düşüncedir! " diyerek 4 Mayıs tarihinde bir basın açıklaması yaptı.
Yazı dizisinde, kendi alanında "en iyi hekim"lerden birisi olarak gösterilen Ankara Tabip Odası'nın eski Başkanı ve Halen Hacettepe Tıp Fakültesi Dekanlığı görevini yürüten Prof. Dr. İskender Sayek'le birlikte, Ankara Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tümer Çorapçıoğlu, Gazi Tıp Fak.Dekan Vekili Prof. Dr. Haldun Güner ve Ankara Tabip Odası Başkanı Dr.Ümit Erkol'un ortaklaşa yayınladığı açıklamada şöyle deniliyordu:
"Haber alma ve doğru, yansız bilgi edinme hakkı, ülkemiz insanının en doğal haklarındandır. Toplumun sağlık konularında aydınlatılması, tıp uygulamaları konusunda bilgilendirilmesi ve gerektiğinde hekimlerin ve tıp uygulamalarının nesnel ölçütler içerisinde bilimsel ilkeler ve adalet duygusu ışığında eleştirilmesi de kuşkusuz basının çalışma alanı içerisindedir.
Reklam amacıyla kullanılması...
"Ancak, basın kuruluşlarında zaman zaman tıp uygulamaları ve hekimlik mesleğinin bilgi verme görüntüsü arkasında reklam amacıyla kullanılması ya da yeterince araştırma yapmadan ve incelemeden, konuda otorite olan kurum ve kişilerin görüşleri alınmadan, suçlamaların gündeme getirilmesi de tanık olduğumuz bir gerçekliktir."
Toplumun sağlık konularında aydınlatılmasının hem tıp fakültelerinin ve tabiplerin meslek örgütünün sorumluluk alanında olduğunu ve bu konuda çalışmalar yürütüldüğünü kaydeden açıklamada, şu noktalar vurgulandı:
* Halkın sağlık konularında aydınlatılması için, bilimsel toplantılar, halkın anlayacağı dilde yazılmış broşürler ya da kitle iletişim araçlarında yayınlanan yazılar ve yapılan programlar kullanılabilir,
* Yapılan yayınların bir kişi ya da kurumu öne çıkarmaktan çok işlenen konuyu açıklayıcı tarzda olması
* Ve programda görev alan kişi ya da kuruluşların bu konuda diğer kişi ya da kuruluşlardan üstün olduğunu düşündüren ya da ifade eden içeriğin bulunmamasına dikkat edilmesi gerekir.
"Sistematikten yoksun"
Yapılan basın açıklamasında Radikal gazetesinde yer alan yazı dizisinin bir sistematikten yoksun olduğu, her uzmanlık dalı için soru sorulan kişi sayısının 5-30 arasında değiştiği, bunun nesnel ölçütlere dayanmadığı ifade edildi.
"Radikal Gazetesi'nin bu girişimi tamamen tiraj kaygısıyla ve popülist bir tutumla gerçekleştirdiği açıktır. Türk basınında saygın bir yeri olan Radikal Gazetesi'nden beklenmeyen bu tutum hekimlik camiasında büyük üzüntü yaratmıştır"denilen basın açıklamasında; çağdaş dünya ile yarışacak nitelikte hizmet sunma çabası içinde olan hekimlerin ve sağlık kuruluşlarının bu tür bir sıralamada yer almaya ihtiyaçları olmadığı da ortaya konuldu.
Bu tür girişimlerin hekimlik dünyasında onaylanmasının mümkün olmadığının vurgulandığı basın açıklamasının sonunda deniliyordu ki:
"Sağlık alanında halkın bilgi alma ihtiyacını karşılayacak her tür girişimin yanında olacağımızın bilinmesini ister, bilimsel temellere dayanmayan hekimlik ve basın meslek ilkelerine uygun olmayan yayınların halka, hekimlere ve basın kuruluşlarına yararı olmayacağını bir kez daha vurgularız."
Mevzuata aykırı
İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu da Genel Sekreter Dr. Rıfat Yücel imzasıyla yayınladığı basın açıklamasında, doktorlar arası rekabet konusuna dikkat çekti:
"Odamızın uyulması ve yürütülmesinden sorumlu olduğu mevzuat, hekimler arasında rekabet yapılmasına izin vermemektedir .
"Bu doğrultudaki Tıbbi Deontoloji Tüzüğü'nün 8 ve 9. maddeleri ile 1219 sayılı Yasa'nın 24. maddesi; sağlığı ticari bir hizmet olmaktan çıkararak, reklam ve ilan gibi her türlü rekabet unsurunu yasaklamıştır .
"Bu yasaların önemi; sağlık sektöründe haksız rekabetin arttığı günümüz koşullarında çok daha iyi anlaşılmaktadır."
"Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan Reklam Kurulu ; 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a dayanarak bu tür olaylarda oldukça yüksek miktarlarda maddi cezalar verebilir.
Rahatsızlık başvuruları
Açıklamada, adları en iyiler arasında yayınlanan hekimlerin çoğunluğunun odaya başvurarak rahatsızlıklarını ilettiği vurgulandı ve yayının sanki bir reklam ajansından çıkmışçasına, sağlık ortamında yeni bir haksız rekabet unsuru getirdiği belirtildi.
Ölçüt nedir?
Her branşta en iyi beş hekim ve en iyi beş hastanenin seçim ölçütlerinin hekimler tarafından merak edildiği vurgulanan açıklamada; iki temel istek gündeme getiriliyordu:
* Bu ölçütler,
* Ve jürideki hekimlerin isimleri hemen yayınlansın.
Tıpta en iyi en kesin, en doğru ,en yanlış tanımlamalarına yer olmadığını belirtilirken şu uyarılarda yapılıyordu:
" *Hastalar yanlış yönlendirme durumunda kalabilecektir.
" *Bu nedenle bir zarar oluşursa, bunun sorumluluğunun da üstlenilmesi gerekir.
" Mesleki uygulamalarımızı belirleyen etik değerlere gösterdiğimiz duyarlılığı diğer meslek disiplinlerinden de bekliyoruz .
"Bu yazıları en basit deyimle hekimlik etiğine basından gelen bir saldırı örneği olarak değerlendiriyoruz" denilen açıklamanın sonunda şu kaygılardile getiriliyordu:
"Medyanın, sağlığın metalaştırılması çabalarına bilinçli ya da bilinçsizce katkıda bulunmasından kaygılanıyoruz.(NU)