(...)AB oyununda (ihalesinde) rol kapılıyor.
Kapan kapana...
İşte size 'küçücük' bir haber. 14 Ocak günlü 2000'de Yeni Gündem'in ikinci sayfasında yer alan bir 'küçücük' haber.
Başlığı: "BİA medyaya yeni bir soluk getirecek"
Nefis. Okuyalım:
"Bağımsız İletişim Ağı'nın (BİA) kuruluş konferansı dün İzmir'de gerçekleştirildi. Kaya Prestij Oteli'nde düzenlenen konferansa BİA Koordinatörü Ertuğrul Kürkçü ve IPS İletişim Vakfı Başkanı Nadire Mater katıldı. Türkiye'de son dönemde yaşanan gelişmelerin BİA'yı ortaya çıkardığına işaret eden Mater, BİA'nın yaygın medyanın dışında bir yapı olduğunun altını çizdi. Proje için AB Akdeniz ve Demokrasi Fonu'ndan 770 bin Euro alındığını anımsatan Mater, "AB projeyi kâr amacı hedeflemediği için reklam havuzuna çıkardık. Çünkü projeye ayrılan bütçe kâr hedeflememesi koşulunda verilecektir..."
... Daha fazla okumayalım isterseniz.
Uzutmayalım. Bu yazının ilk paragrafı ile birlikte tiyatroculuk sözlüğündeki, 'Rol kapma' maddesini hatırlatmak isterim...
Bir de küçücük bir soru işareti:
- ... Mı acaba?
Varlık Özmenek 17 Ocak 2001, Yeni Gündem
Dünkü (16 Ocak) günlü yazımızın başlığı: "... BU SON DARBE VE 'ROL KAPMA'..."
'Son Darbe'yi yazıda gereğince açabildim mi? Bu bir. İkincisi, 'Son darbe'den kastım ne? 19 Aralık 2000 gününden sonra özellikle medya kesiminin içine girdiği abluka nizamı... Böyle düşünüyorum.
Başlıktaki 'Rol Kapma' hususuna gelince. Çok fahiş bir yanlış değil ama benden kaynaklı önemli bir teknik hata.
Yazının içinde geçiyor ama benim vurgulamak istediğim husus esas 'Rol Çalma' meselesidir.
İlk başta benzer gibi gelmekle birlikte 'Rol Çalma' ile 'Rol Kapma' çok ayrı tiyatro deyimleridir.
Kısaca anlatırsak; 'Rol kapma' olayı sahnede değil, tiyatronun kulisinde de değil, onlardan önce sahneye koyucunun rol dağıtma evresinde cereyan eden bir eylem türüdür. Meslek etik ilkeleri çerçevesinde 'Rol kapma' eylemi yaratıcılıkla doğrudan ilgili olduğundan soylu bir davranış biçimi diye de nitelenebilir.
'Rol çalma' olayı ise doğrudan sahnede cereyan eden bir eylem türüdür. Sahneye koyucunun, yani yönetmenin öngörüsü dışında oyun sahnede oynanırken bir oyuncu diğer bir oyuncunun rolünü de üstlenir. İşte buna 'Rol çalma' deniyor. Meslek etik ilkeleri çerçevesinde olayın hırsızlıktan farkı yok. Ama tiyatroculukta ufak-tefek fırlamalıklar da yok değildir; her meslekte olduğu gibi. Tatlı, hoş anılar da olabilir.
***
Dünkü yazımın son bölümünde bir de bir haberden söz ettim.
"BİA Medyaya Yeni Bir Soluk Getirecek" başlıklı (Yeni Gündem, 14 Ocak 2001, sf. 2) haberde sözü edilen girişim...
BİA nedir?
- Bağımsız İletişm Ağı...
Amacı: 'Medyaya Yeni Bir Soluk Getirmek...'
Neyin nesi? Bilgi şöyle veriliyor:
"1997 yılında Yerel Medya Projesi olarak AB Akdeniz ve Demokarasi Fonu'ndan alınan 770 bin Euro ile çalışmalarına başlanan BİA, Henrich Böll Vakfı, TMMOB ve TTB'nin katkıları ile kuruldu..." denilerek bu tarafa doğru geliniyor.
Bu bilgiler yanlış olmasa bile, 'yalan' sonucunu yaratacak vahamette eksik bilgilerdir.
Amacı ne denli soylu biçimde ifade edilirse edilsin, soylu amaçların soylu araçlara gereksinim gösterdiği bilinen bir gerçekliktir... BİA meselesi bana ne yazık ki kılçıklı şeyler hatırlatıyor. 'Rol Kapma', 'Rol Çalma' meseleleri de karışık, işin bir de açık "Proje Yürütme" yanı var.
'Rol Çalma', 'Rol Kapma' yanları öznel değerlendirmeler olarak algılanabilir.
Ancaaak! 'Proje Yürütme' ve 'Kapma' olayı bazı nesnellikler ve tanıklıklar arzediyorsa?..
Olayı o kadar yakından biliyorum ki.. başımdan geçti. BİA, Bağımsız İletişim Ağı Projesi benimdir. 1994 yılındaki projemi 1997'de şöyle bir duymuştum. Bugünlerde de "Medyaya yeni bir soluk getirmek için..." diye duyuyorum! İzliyorum.
Varlık Özmenek 4 Şubat, Yeni Gündem
İki haftadır pazar yazılarımızda müzik bulunmadığına dikkatimi çeken okuyucular oldu.
Ben de, ara sıra kesiyorum ki, bakaIım dinliyor musunuz, diye dedim.
Buhafta devam edelim.
Güfteler, besteler, yorumlar... Çalmalar, söylemeler, türlü türlü yorumIar;.. Bir şeyler buluruz çalıp söyleyecek.
* * *
Bu pazarın yazısını perşembeden
yazmak gibi oldu. Birkaç günlüğüne Adana-Mersin taraflarında olacağım.
Önümde,'mutlaka yanıtlanması isteniyor' kaydıyla bir fax-mektup.
BiA'dan (Bağımsız iletişim Ağı) geliyor. 27 Ocak tarihli, benim elime geçişi 31 Ocak.
Bana hitaben mektup; ''16 ve 17 Ocak tarihli Yeni Gündem gazetelerin de B1A ile ilgili olarak ileri sürdüğünüz iddialar asılsızdır" diye başlıyor //(...) 5 Nl K'den hiçbirine dayanmaksızın okurlarınıza sunduğunuz 'haber'e bakınca üzüntüyle görüyoruz ki, aynı sahnede ve aynı rollere talip değiliz'' diye de bitiyor...
'BIA ProjeYürütme Kurulu Üyeleri' diye 16 isim sıralanıyor .
14 kuruluşu temsil eden isimleri özenle ayırıyorum. Geriye ne kalıyor: Ertuğrul Kürkçü. Nadire Mater.
Benim; "... Bu son Darbe ve Rol Kapma/' (16 Ocak) ve "Medyaya Yeni Bir Soluk Getirmek Gibi Olmasın Ama...'' (17 Ocak) başlıklı yazılarım üzerine 'rahatsızlık' rolü yüklenen esas iki kişi.
Telefonlara sarılıp, ortalığı telefon ağına çeviren iki kişi.
* * *
Mektubu aynen okuyalım:
''Sayın Varlık Özmenek,
16 ve 17 Ocak tarihli Yeni Gündem gazetelerinde BiA ile ilgili ileri sürdüğünüz iddialar asılsızdır.
Bağımsız iletişim Ağı Projesi 1997'de TMMOB, TTB ve IPS iletişim Vakfı .sorumluları arasındaki görüşmeler sırasın da şekillenmeye başlamış; aynı yıl yapıIan bir saha araştırmasında gerçekliği sınanmış; projeye ilgi duyan yerel medya kuruluşlarıyla bölgesel toplantılarda üzerinde anlaşmaya varılan ilkeleri 'Ankara Deklarasyonu' adıyla Nisan 1997'de 41 yerel radyo, 3 yerel TV ve 8 yerel gazetenin imzasıyla kamuya duyurulmuş ve yerel medya kuruluşları 'halkın haber alma hakkının' gerçekleştirilebilmesi için üretim temelinde bir dayanışma ağı kurmaya çağırılmıştır.
Bu çağrı, 34 Mayıs 1997'de Türkiye'nin birçok bölgesinden gelen yerel medya temsilcileri, iletişim eğitimcileri, serbest gazeteciler ve kamu yararına meslek kuruluşları temsilcilerince 2 gün süren 'ulusal konferans'ta tartışılarak 'Bağımsız iletişim Ağı'nın (BiA) gerçekIeştirilmesi için karar alınmış; konferansa katılan kesimleri temsilen oluşturulan 'Proje Yürütme Kurulu'na BiA'ya kaynak yaratma ve gerçekleşme modelleri kurma görevi verilmiştir.
'Proje Yürütme Kurulu'nun çalışmaIarı sonunda 18 aylık bir proje için AB MEDA Fonu'ndan kaynak bulunmuş ve Haziran 2001 itibariyle başlayan hazırIık çalışmaları 12 Ocak 2001 'de bu kez toplam 132 yerel gazete, radyo ve TV , iletişim eğitimcileri ve konuklarla birlikte toplam 200 kişinin önünde açıkça herkesin katkısı alınarak tartışılmış ve .tüzel kişiliğe kavuşturulması karara bağIanmıştır .
Dört yıl boyunca her anı açıkta, kamuoyunun ve yerel medya kuruluşlarının bilgisi dahilinde gerçekleşen; .yüzIerce insanın tartışma ve deneyim ve bilgi alışverişiyle kotarılan; yerel ve ulusal medyada haberleşen uzun ve yorucu bir sürecin .sonunda 'halkın haber alma hakkının' gerçekleştirilebilmesi için yeni bir dinamik yaratmaya katkıda bulunduğumuz. için kutlanmayı hakettiğimize inanırken, bir 'meslektaş'ımızca yersiz ve asılsız bir biçimde suçlanmamızdan esef duyduk.
220 bin mühendis ve mimarı 60 bin hekimi temsil eden meslek kuruluşlarını; milyonlarca okur, izleyici ve dinleyiciye hitap eden yerel medya kuruluşlarını, iletişim eğitimcilerini ve gönüllü BiA'cıları topluca 'eserinizi çalmak' ve 'yalan' söylemekle suçlarken tek bir kanıt ve dayanak ileri sürmediğinizi görmek her şeyden önce habercilik adına üzüntü verici.
BiA'nın gelişme süreci boyunca sizin eğer vardıysa benzer bir tasavvura sahip olduğunuzu gösteren hiçbir işaretle karşılaşmadık. Konu 4 yıl boyunca kamuoyunda tartışılırken, bölge toplantılarında ele alınırken hiçbir aşamada 'uyarı' amacıyla bile olsa bizlere ulaşma çabanıza tanık olmadık. Ancak '5N-1K'den hiçbirine dayanmaksızın okurlarınıza sunduğunuz 'haber'e bakınca üzüntüyle görüyoruz ki, aynı sahnede ve aynı rollere talip değiliz.
BİA Proje Yürütme Kurulu Üyeleri
Hüseyin YEŞİL TMMOB Mehmet Can TOPRAK Urfa RADYO KARACADAĞ
Erdem ÖZDEN Sivas ARKADAŞ RADYO
Necmi AYDIN Mersin RADYO METROPOL
Ahmet BURAK İzmir BATI RADYO
Faruk TANDOĞAN Trabzon RADYO AKTİF
Mehmet Ali DİM Alanya YENİ ALANYA GAZETESİ
Coşkun EFENDİOĞLU Milas ÖNDER GAZETESİ
Mustafa SÜTLAŞ TTB
Doç. Sevda ALANKUŞ A.Ü.İLETİŞİM FAKÜLTESİ
Nadire MATER IPS İLETİŞİM VAKFI
Adnan YÜCEL Ankara RADYO İMAJ
Ertuğrul KÜRKÇÜ IPS İLETİŞİM VAKFI
Makbule EFE Samsun MEDYA FM
Cumhur KILIÇÇIOĞLU Siirt SİİRTTE MÜCADELE GAZETESİ
Füsun ERDOĞAN İstanbul ÖZGÜR RADYO
Ne yapmak gerek?
Meğersem ne doğru yazmışım; ''... Bu bilgiler yanlış olmasa bile 'yalan' s0 nucunu yaratacak vahamette 'eksik' bil gilerdir" demişim o yazıların bir bölümünde.
Bir de ne demişim: "BiA Bağımsız İletişim Ağı Projesi benimdir.''
Bir: Türkiye'de halen hükmünü icra eden 'medya tekniği' var bu mektupta. Bakın yukarıdaki bir bölümde ne diyor: "(...) 220 bin mühendis ve mimarı 60 bin hekimi temsil eden meslek kuruluşIarını; milyonlarca okur, izleyici ve dinIeyiciye hitap eden yerel medya kuruIuşlarını, iletişim eğitimcilerin ve gönüllü BiA'cıları topluca 'eserinizi çalmak' ve 'yalan' söylemekle suçlarken...''
Tevekkeli, ''Medyaya Yeni Bir Soluk Vermek'' Iafından kılçıklandığım kadar varmış. .
Sisteme soluk! iki: ''(...) BiA'nın gelişme süreci boyunca sizin eğer vardıysa benzer bir . tasavvura sahip olduğunuzu gösteren
hiçbir işaretle karşılaşmadık. Konu 4 yıl boyunca kamuoyunda tartışılırken, bölge toplantılarında ele alınırken hiçbir aşamada 'uyarı' amacıyla bile olsa bizIere ulaşma çabanıza tanık olmadık...''
Breh breh breh!
Sistem aynı sistem... (Yani demek bu: Gözünü açsaydın!)
***
Meselenin tahmin ettiğimden de va him bir istikamet kazandığı görülüyor .
Benim dayanaklı iddialara ilintili fıkra türünden yorum yazılarımın '5N-1K' mertebesinden 'haber' ve 'haberler' olduğu bilgileri geliyor kime sorsam.
Medyaya Yeni Bir Soluk... Haaa... Ben bu eseri 'Orkestra için Senfoni' diye düşünmüştüm. 'Senfoni Orkestrası: Her çalgının birden çok sayıda yer aldığı üflemeli, telli, yaylı ve vurma çalgılar dan oluşan, senfonileri çalacak kişiler den oluşuyor'
Yazıyı, Bimen Şen'in 'Sultanı yegah unutulmaz eseriyle bitirelim:
,, Al sazını sen sevdiceğim şen heve sinle/Çal söyle benim şarkımı sevdalı sesinle..
Şarkı güzel. Yorum kötü. '''
Veli Özdemir, Sabah, 11 Şubat 2001
SOLCULAR KAPIŞTI !!!
Yeni Gündem yazarı, Ertuğrul Kürkçü ile Nadire Mater'in koordinatörlüğünü üstlendiği 'Bağımsız İleşim Ağı' projesinin çalıntı olduğunu iddia etti
Yerel televizyon, radyo ve gazeteler arasında haber ağı oluşturmak amacıyla AB Akdeniz ve Demokrasi Fonu'ndan alınan 770 bin euro (460 milyar) oluşturulan Bağımsız İletişim Projesi'nin (BİA) çalıntı olduğu iddia edildi. 200'de Yeni Gündem gazetesinin yazarı Varlık Özmenek'in köşe yazısında ortaya attığı iddia sol çevrelerde geniş bir tartışma yarattı. KİM 'ROL' KAPTI Özmenek, projenin kendisine ait olduğunu ve projeyi aynı isimle 1994'te dönemin TMMOB Başkanı Yavuz Önen'e ve yönetime sunduğunu söyledi. BİA projesini yürüten Ertuğrul Kürkçü "iddianın asılsız" olduğunu savunurken, projenin koordinatörü gazeteci-yazar Nadire Mater, BİA projesini TMMOB'dan aldıklarını söyledi. Önen, tartışmaya katılmak istemediğini söylerken, dönemin TMMOB Genel Sekreteri İhsan Karababa da projenin Varlık Özmenek'e ait olduğunu açıkladı.
Sol çevrelerde geniş yankı uyandıran bu tartışma Özmenek'in 17 Ocak'taki yazısıyla başladı. Özmenek şunları yazdı: "Amacı ne denli soylu biçimde ifade edilirse edilsin, soylu amaçların soylu araçlara gereksinim gösterdiği bilinen bir gerçekliktir... BİA meselesi ne yazık ki kılçıklı şeyler hatırlatıyor. 'Rol Kapma', 'Rol Çalma' meseleleri de karışık, işin bir de açık "Proje Yürütme" yanı var. 'Rol Çalma', 'Rol Kapma' yanları öznel değerlendirmeler olarak algılanabilir. Ancaaak! 'Proje Yürütme' ve 'Kapma' olayı bazı nesnellikler ve tanıklıklar arz ediyorsa?.. Olayı yakından biliyorum ki.. BİA, Bağımsız İletişim Ağı Projesi benimdir."
'Projeyi biz oluşturduk'
IPS Vakfı'nın sorumlusu gazeteci yazar Nadire Mater insan hakları sorumlusu olarak biliniyor.
"Memed'in Kitabı" nedeniyle hakkında dava açılan Nadire Mater, BİA projesinin koordinatörü. Mater iddiayı şöyle yanıtladı: "1996'dan beri basında yer alan adım adım oluşturulan bir proje. TMMOB bir medya projesi yapalım diye bize geldi. TMMOB'dan bu konuda görevlendirilen Naci Temeltaş bize geldi. Varlık Özmenek'in adı hiçbir aşamada yoktu.
"TMMOB: Bizi karıştırmayın
DÖNEMİN TMMOB Başkanı Yavuz Önen ise, bu polemiğe girmek istemediğini açıkladı. Yavuz Önen, "Biz bu meseleyi kendi aramızda konuşmalıyız" dedi. Dönemin TMMOB Genel Sekreteri İhsan Karababa ise "Biz Varlık'ı çağırdık, konuştuk. Bu öneriyi bize getirdiği doğru. Bağımsız İletişim Ağı olarak vardı, TMMOB merkez olsun dedi. Sonra bir proje oldu, net bir bilgim yok. Projeler birbirinin aynı" diye konuştu.
İşte tartışılan proje?
Ertuğrul Kürkçü ile Nadire Mater'in girişimiyle oluşturulan ve Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabip Birliği (TTB) Heinrich Böll Vakfı, IPS İletişim Vakfı'nın da katılımıyla 1997'de gündeme gelen BİA projesi için, AB Akdeniz ve Demokrasi Fonu'ndan 770 bin euro (460 milyar) alındı. TMMOB ile TTB'nin devre dışı kaldığı proje çerçevesinde bir dizi toplantı gerçekleştirildi. 300'e yakın yerel radyo, televizyon ve gazetenin katılımcı olduğu proje için son toplantı ise 13 Ocak'ta İzmir'de yapıldı. Projeden katılımcılar sadece haber almak için yararlanabiliyor. Hazırlanan sitenin bir bölümü ise inşa halinde.
Varlık'ın varlığı yok
DEV-GENÇ hareketinin önderlerinden Ertuğrul Kürkçü, BİA projesinin koordinatörü. Kürkçü, Varlık Özmenek'in savının asılsız olduğunu iddia ediyor ve şöyle diyor: "Varlık Özmenek'le son 10 yıl içerisinde konuşmuş da değilim. Bunları nereden çıkarttığını bir türlü de açıklamış değil. Ben ne yaptığımı biliyorum, son derece saydam bir iş yapıyorum. Bu konuda biz Varlık Özmenek'i muhatap kabul etmiyoruz. Varlık Özmenek'le bizim aramızda bir para meselesi varmış gibi olmaya başladı her şey... Böyle bir şey yoktur, Varlık Özmenek diye birisi de yoktur."