Açık kaynak kod size, hem kullandığınız yazılımın eksik özelliklerini, sizin gereksinimlerinize göre ekleme hem de istemediğiniz özellikleri çıkartma olanağı sunmaktadır. Yani gereksiniminize göre uyarlayabilirsiniz.
Özgür yazılımın önemi
Açık Kaynak ve Özgür yazılımlar, ülkeler için tasarruf, güvenlik, insan gücü yetiştirme, bilişim sektörü gelişimi, istihdam ve ülkenin rekabet gücü açısından önemlidir.
İşletim sistemi ve ofis yazılımlarından ülkenin kolayca milyon dolarlar tasarruf edeceği ortada. Avrupa Birliği 6. çerçevede kamuda açık kaynak yazılımların kullanılmasının önünü açmak için, milyon avroluk projelere destek olmaktadır. Bunu hükümet politikası yapan ülkeler, Münih gibi yerel yönetimler de vardır.
Açık kaynak yazılımlar ayrıca mütevazı donanım üzerinde düzgün çalışırlar. Donanımdan da tasarruf söz konusu.
Açık kaynak yazılımlar, kapalı kaynak yazılımlarla büyük ölçüde yarışabilmekteler. Avrupa Birliği, e-avrupa eylem planında güvenlik için açık kaynağı önermektedir. ABD'de NSA "secure linux" (güvenli linux) geliştirme çabalarına öncülük etmektedir. Ordularda, genelde bu yönde bir eğilim vardır. Uludağ projesinin doğuşunda da böyle bir istek gözüküyor. Açık kaynak, doğrulanabilir bir güvenlik sağlar.
Açık Kaynak Kod dünyası ne ister?
Linux Kullanıcıları Derneği, Linux ve Özgür Yazılımın ülkemiz için hayati önemde olduğunu düşünmektedir. Açık kaynak yazılımların kullanılması, yayılması, uyarlanması, geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Pardus'un geliştirilmesini destekliyoruz ve KOBİ'ler, okullar, kamu ve askeriyede kullanılmasının teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu bizim çok önemli hedeflerimiz arasında. Kamu kurumlarının açık kaynakla tanışması konusunda daha aktif olunması gerektiğini düşünüyoruz.
Kamuoyuna Açık Kaynak Kod Dünyası olarak, bazı görüşlerimizi özetlemek istiyoruz.
Biz tam rekabet koşullarında yarışmak istiyoruz. Açık Kaynak Yazılımlarının ve Pardus'un emirle kullanılmasını istemiyoruz. Biz, eşit fırsat verilmesini istiyoruz. Ön yargılardan uzak, bilgili ve tecrübeli kadroların, objektif ve bilimsel ölçütlere göre değerlendirmesini,bu değerlendirmenin saydam olmasını istiyoruz. Tüm kamu ihalelerinde açık kaynak kodun değerlendirmeye alınması konusunda bir genelge istiyoruz.
Yerli yazılımın makul ölçüler içinde teşvikinde fayda görmekteyiz.
Temel bilişim eğitiminin kavramlara yönelik olmasını, marka ve ürün temelli olmamasını istiyoruz. Öğrenciler, değişik ürünlerle çalışabilme yeteneğini kazanmalı, farklı ürünler ve platforma tanışmalıdır. Bir başka deyişle, Linux ve özgür yazılımla tanışmalıdır. Bu ilköğretim, lise, meslek lisesi, meslek yüksek okulu ve üniversitede hayata geçmelidir.
Bilgisayar uzmanı ve teknikeri yetiştirmeye yönelik lise, meslek okulu ve üniversite programlarında, açık kaynak kodu derslerin bir parçası olmalı; öğrenciler açık kaynak yazılımlarla ve araçlarla tanışmalıdır.
Kamu projelerinde "tek tuş" mantığı bırakılmalı
Tüm kamu projelerinde "tek tuş" mantığını bırakıp, pilot projeler yapılmadan, büyük projeler gündeme gelmemelidir. Bu projeler sırasında açık kaynak alternatifleri muhakkak göz önüne alınmalıdır. Özellikle, okullar açısından farklı pilot projeler çok önemlidir. Açık Kaynak dünyası KOBİ'ler, okullar, yerel yönetimler için alternatif dağıtımlar sağlamalıdır.
Açık Kaynak fikri ve açık kaynak üretim biçimi, yani dağıtık, çok sesli ve demokratik yapı, birlikte üretme, paylaşma ve ortaya çıkan ürünün insanlığın ortak mirası olması fikri, başka alanlarda yansımalar üretmeye başladı.
Genetik patentlerinin açık olmasını savunan Açık Biyoloji, fikir, sanat, müzik eserleri için geliştirilen Creative Commons, bilimsel eserlerin kısıtsız erişimini savunan Açık Erişim hareketi, Howard Dean'in kampanyasından çıkan deanspace kavramı, "Açık Kaynak Su" bu yansımaların örnekleri arasında.
Açık Kaynak sadece bilişimcilerin değil, sosyologların, iktisatçıların, siyaset bilimcilerin de ciddiye almaları gereken bir konu.
Korsan değil, özgür yazılım
Son olarak şenliğin sloganı "korsan değil, özgür yazılım" hakkında birkaç şey söylemek isterim.
Beyin gücü kol gücünün önüne geçmektedir. Beyinsel ürünlerin üretimi zor ve pahalı ama tekrar üretimi pratik olarak bedava ya da çok ucuz.
Fikri hakların bir süresi olmak zorundadır ve vardır. Bazı fikirler çok önemli olduğu için "fikri haklar" kapsamında değildir; temel bilim, çarpma işlemi gibi. Aksi halde insanlığın gelişmesi durur.
İnternet'in temsil ettiği değişim, devrimsel bir değişimdir; sanayi devriminden önemli bir gelişmedir. Bu gün bilgiye erişim temel bir insan hakkı olarak anayasalara girmektedir. Bu değişimin ışığında düşünmeliyiz.
Bir taraftan yaratıcılığı teşvik etmeli, fikri hakları korumalıyız; öte yandan geniş kitlelerin bilgi ve enformasyona erişimini mümkün kılmalıyız. Tekellerle geniş kitlelerin yaşama hakları karşı karşıya geldiğinde geniş kitleleri feda etmemeliyiz.
İnsanlar hastalıktan ölürken, ilaç firmalarının çok kâr etme haklarını düşünemeyiz. Benzeri sorunlar, temel yazılımlarda, eğlence ürünlerinde de gündemde.
Değişen paradigmaların ışığında fikri haklar konusunda yeni bir dengeyi insanlık olarak bulmalıyız. Bu kapsamda yazılım patentlerin yazılım sektörünün gelişmesi için sakıncalı buluyor ve karşı çıkıyoruz.
Biz açık kaynak dünyası olarak yazılımların lisanssız olarak kullanılmasını teşvik etmiyoruz. Açık kaynak dünyasının kapalı kaynak dünyasının ürünlerine eşdeğer ürünlere sahip olduğunu düşünüyoruz.
Biz halkımıza sınırsızca kullanabilecekleri, para vermeden edinebilecekleri yazılımları kullanmalarını öneriyoruz. (MA/TK)
* bianet, Mustafa Akgül'ün 5. Linux ve Özgür Yazılım Şenliği'nin açılışında yaptığı konuşmayı, özetleyerek yayınladı. Vurgular, ara başlıklar ve İnternet bağlantıları bianet tarafından eklendi.