Savaş ve çatışmaların üzerinden geçen 11 yılda Kuzey Irak, yiyecek ekmeğin, içilebilir suyun zor bulunduğu dönemi geride bırakmış. Kuzey Irak'a girdikten ilk andan itibaren yaşanan değişim hemen hissediliyor.
Saddam'dan kaçan Kürtler
Körfez Savaşı'nın ardından Irak'ın kuzeyinde yaşayan Kürtler Saddam yönetimine karşı ayaklanmış, Saddam Hüseyin de büyük bir askeri güçle Kürtler'i, Türkiye ve İran sınırlarına doğru sürmüştü. Milyonlarca Iraklı Kürt, Türkiye, İran ve Suriye sınır bölgelerinde aç ve yorgun haftalarca dağlarda yaşamıştı. Irak Kürtleri'nin büyük bir kısmını da Türkiye mülteci olarak kabul ederek kapılarını açmıştı.
İki yıl sonra Kuzey Irak'a dönen mülteciler kısa bir süre barış içinde yaşadılar. Amerika ve müttefiklerinin oluşturduğu güvenlik bölgesinde yaşayan Kürtler, önce nüfus sayımını ardından yerel parlamento seçimlerini yaptılar.
1994 yılında Irak Kürtleri için yeniden zor bir dönem başlamıştı. 1994 yılında Irak'ta iki büyük Kürt grubunu oluşturan Kürdistan Demokrasi Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYP) aralarındaki ilişkileri askıya alarak çatışmaya başladılar. Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) de çatışmalarda dahil olmasıyla birlikte 1997 yılına kadar KDP-KYP ve PKK arasında yaşanan çatışmalarda binlerce kişi öldü.
Otoyollar, üst geçitler; Kuzey Irak değişiyor
Irak Kürtleri, savaş ve çatışmaların ardından 11 yıllık bir aradan sonra yepyeni bir Kuzey Irak olarak karşımıza çıkıyor. Yiyecek ekmeğin, içilebilir suyun bile zor bulunduğu, elektriğin olmadığı dönemler geride kalmış. Kuzey Irak'a girdikten ilk andan itibaren yaşanan değişim hemen hissediliyor. Yeni yapılan otoyollar, köprüler, üst geçitler, camiler, yeşil alanlar, yol tabelaları Kuzey Irak'ın değişen yüzünü gösteriyor.
KDP'nin denetiminde olan Selahaddin, Erbil ve Duhok'u birbirine bağlayan yollar, otoyollara dönüştürülmüş, Erbil - Musul karayolunda ise otoyol çalışmaları devam ediyor. Bölge hissedilir bir istikrara kavuşmuş, yeni yeni yatırımlar yapılıyor, yatırımcıyı özendirmek için her türlü olanak sağlanıyor. Örneğin, Körfez Savaşı'nda tahrip edilen ve kurşun izlerini hala üzerinde taşıyan Sheraton Oteli 6 milyon dolar harcanarak 21 Mart 2003'te yeniden hizmete açılacak. Selahaddin - Erbil karayolu üzerinde iki kral dairesi, 18 suit ve 104 odalı 5 yıldızlı Khanzad Otel Resort de kısa süre içinde tamamlanıyor.
Telekominikasyon sektörü gelişiyor
Kuzey Irak'ta hızla gelişen sektörlerin başında telekominikasyon geliyor. İki yıl içinde Kuzey Irak'ta kullanılmaya başlayan internet yoğun ilgi görüyor. Kuzey Irak'ın telefon altyapı şebekeleri hummalı bir çalışmayla yenileniyor, Kanallar kazılıyor, kablolar döşeniyor, uydu telefonlarının yerini yeni postaneler alıyor.
İnternete ilgi ise oldukça yoğun. İki GSM cep telefonu şebekesi kullanıldığı Kuzey Irak'ta Korek ve Troya GSM firmaları Kuzey Irak'ın yüzde 60'lık bölgesinde kesintisiz görüşme imkanı sağlıyor.
Irak Kürtleri Avrupa'daki ekonomik birikimlerini Kuzey Irak'ta değerlendiriyor, yakın bir geçmişe kadar eski araçların kullanıldığı, adeta hurda mezarlığına benzeyen Kuzey Irak'ta otomobiller de değişime ayak uydurmuş. Caddelerde son model lüks araç ve jeeplerin çokluğu hemen göze çarpıyor.
Merkez Bankası 20 şubesiyle yurtiçi ve yurtdışı tüm bankacılık faaliyetlerini yürütüyor. Para basma faaliyetlerini şimdi yapamıyor. Kuzey Irak ile Irak hükümeti farklı paralar kullanıyor. Kürt bölgelerinde eski Irak Dinarı kullanılırken, Saddam kontrolündeki bölgelerde yeni Irak Dinarı kullanılıyor. 1 Dolar 13 Kürt Dinarı, yine 1 dolar 1900 yeni Irak Dinarı'nı buluyor. 1 Kuzey Irak Dinarı ise 250 bin Türk Lirası'na eşit.
Artık silahsız dolaşıyorlar
Yakın geçmişe kadar silahsız erkeklere rastlamanın hemen hemen imkansız olduğu bölgede, şimdi kimse silah taşımıyor. Polis bile mümkün olduğunca şehir içinde silahsız dolaşmaya özen gösteriyor. Kürt polislerinin şapkalarında Irak bayrağı, göğüslerinde taşıdıkları Kürdistan bayrağıyla Irak Federasyonu için adeta mesaj veriyor.
Peşmergeler yerini üniformalı polislere bırakmış, zabıtlar bile üniformalı. Trafik akışını yine üniformalı ve motorize polis ekipleri kontrol ediyor. Sadece az sayıdaki önemli kişilerin korumaları peşmerge kıyafetli ve silahlı olabiliyor. Kuzey Irak Kürt bölgesinde cuma günleri tatil. Halk tatil günlerinde parklarda vakit geçiriyor, boş zamanlarında.
KDP'nin kadın bakanı
Kuzey Irak'ta inşaat sektörü de gelişmiş ve beyaz eşyalar yoğun talep var. Yapılan yol, köprü, cami ve otel inşaatlarının büyük bir bölümü Türk inşaat firmalarınca inşaa ediliyor. Erbil sokaklarında karaçarşafı çıkaran kadınlar da mordern kıyafetleriyle dikkat çekiyor. Kadınlar Kuzey Irak siyasetinde de söz sahibi olmaya başladılar. KDP'nin İmar Bakanı Nesrin Bervari bunun en açık örneği.(NK)