Bianet, Oluç'la ittifak görüşmeleri, Kemal Derviş'in Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) geçişi, soldaki durum üzerine görüştü.
Özgürlük ve Dayanışma Partisi seçimlere yalnız mı giriyor?
İttifak görüşmelerinde hala olumlu ya da olumsuz net bir durum yok. Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) ile görüşmelerimiz oldu, ancak arayışlarımız ve yönelimlerimizin farklı olduğu ortaya çıktı.
Sosyal demokratlar açısından bakıldığında; CHP Uluslararası Para fonu (IMF) politikalarına endekslendi, tabanındaki emeği ile geçinenlere, dışlananlara, işsizlere, yoksullara sırtını döndü.
Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) ile görüşmelerimiz sürüyor, netleşmiş bir sonuç yok. En geç bir hafta içinde olumlu ya da olumsuz bir sonuç alınması gerekiyor.
SHP ile ittifak görüşmeleri hangi ilkeler üzerinden yürüyor, sözgelimi IMF politikaları açısından iki partinin konumu ve bakışı tartışıldı mı?
SHP ile görüşmelerimiz genel çizgilerde yürüyor, detaya ilişkin konulara girilmediği için IMF politikaları açısından yaklaşımlar üzerinde henüz görüşülmedi.
Başka ittifak görüşmeleriniz oldu mu?
Emeğin Partisi (EMEP) ile görüştük. EMEP'ten bağımsız adaylarla girme, bağımsız adayları destekleme teklifi geldi. Siyasi partiler varken, böyle bir politika bize uymuyor. Böyle bir politikamız yok. Bağımsız adaylar siyasi partilere alternatif olamaz. Elbette, bu EMEP'le görüşmeler bitti anlamına gelmiyor.
Türkiye Komünist Partisi?
Görüşmedik, TKP kendi logosuyla seçime girme kararı aldığını açıkladı.
ÖDP'den ayrılan gruplarla görüştünüz mü?
Hayır. Onların tanımlanmış kurumsal yapıları olmadığı için parti olarak nasıl ilişki kuracağımızı bilmiyorum.
ÖDP için "ittifak" ne anlama geliyor?
İki yanı var. Biri Türkiye'de adaletsiz bir seçim sistemi var, hiçbir yerde olmayan bir baraj sistemini aşma imkanı çok zor.
İkinci yanı, belli politikalar etrafında solun daha fazla güç biriktirebilmesini sağlamak ve yığınak yapmaktır.
İki hedef birlikte gerçekleşirse en ideali. Mecliste temsilcilerin var olabileceği ortamı oluşturmak.
Bu hangi ilkeler etrafında olacak?
Sosyal adalet ve eşitlik, iş ve kalkınmayı sağlayan bir üretim ekonomisi. Hem ekonomide ve sosyal alanda demokratikleşmenin sağlanması. IMF politikaları karşısında emekçilerin, üreticilerin, yoksulların ihtiyaçlarını karşılayan bir alternatif programı oluşturmak. Avrupa Birliği bu çerçevede yakıcı bir konu değil.
DİSK Başkanlar Kurulu'nun çağrısıyla Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) ile birlikte "sol" ittifakı hedefleyen "Masa" projesi için Çarşamba günü toplandı.
Dörtlü, IMF politikalarına karşı, Alternatif Emek Programı'nda imzası bulunan kuruluşların başkanlarını bir hafta içinde toplanması bekleniyor. Bu girişimle ilgili ÖDP'nin bakışı nedir?
Birincisi; sendikalar ve meslek örgütleri IMF politikalarına karşı emekten, emekçiden, üreticiden yana politikaları desteklemelidir.
Dörtlü'nün CHP'yi destekleme çağrısı ağır bir darbe olur, yani böyle bir çağrı yapacak olurlarsa... Emek programı temel alınmalı ve emek programı geliştirmeli. IMF politikalarının sol görünümlü bir partiye ve onun içinde yer alacağı bir koalisyona uygulatmak toplumsal muhalefetin gelişmesini sekteye uğratmak anlamına geliyor.
Böyle bir çabayı meslek örgütlerinin desteklemesi kabul edilemez. Bu 12 Eylül 1980 döneminde TÜRK-İŞ genel sekreteri Sadık Şide'nin çalışma ve sosyal güvenlik bakanı olması gibi. Böyle niyeti olan sendikalar varsa, tabanlarının bu sendikaları uyarması gerekir.
DİSK Başkanlar Kurulu'nun açıklamasında, CHP denmiyor, "bir parti" deniyor. Sizce bu parti ÖDP mi olmalı?
Burada önemli olan şu: Bu örgütler için Türkiye'de kim emekçilerin, üreticilerin, işçilerin, işsizlerin ihtiyaçlarına cevap verecek politika ve programa sahipse o partilerin desteklenmesi gerekir. Dikkate alınması gereken bu. Aksi takdirde, bu politikalara payanda olması sonucunda bu örgütler kendi tabanlarıyla çelişkiye düşerler.
Bu tarif ettiğiniz parti ÖDP mi?
ÖDP, bu iddiadaki başlıca partilerden biri.
Dörtlü'nün çağrısından umutlu musunuz?
Mutlaka bir şey çıkmalı. İnsanların hepsini kapsamalı ve mutlaka o doğrultuda davranacağını ilan eden partilere destek olmalı. DİSK Başkanlar Kurulu'nda "elbise" giydirilecek diye tarif edilen parti de, önerecekleri parti olmalı. Biz birlikte hareket etmeye hazırız. İlle de "elbise"yi biz giyelim diye bir iddiamız yok. Önemli olan savunulacak politikalardır.
Ancak, bu konunun bir hafta 10 gün içinde bağlanması gerekiyor. Her gecikme, diğer tarafın güçlenmesinde yol açıyor. Kaybedecek zaman yok.
Kemal Derviş CHP'ye geçti? Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Plan çok açık. IMF politikalarını sosyal demokrat etiketli bir partiye uygulatmak. Böylece de, olası sosyal patlamaların önüne geçmek.
Derviş de kendisi olmayan bir üslup kullanacaktır. Derviş demek, IMF demek, Dünya Bankası demek, şimdi de CHP demek oluyor.
Dünyanın başka ülkelerindeki IMF programları uygulamasında "sosyal demokrat" iktidarların kolaylaştırıcı olduğu örnekler neler?
IMF politikalarını başarıyla uygulamış ve sonuçlandırmış bir önek yok. Son deneklerden biri de Türkiye'dir. Bu, IMF için de bir tür prestij mücadelesi. Dünyanın başka ülkelerinde, IMF politikaları kimi zaman popülist sağ iktidarlar, ya da sosyal demokrat iktidarlarla yürütülmüştür.
Dünya uygulamalarında, aslında iktidarların sağ ya da sosyal demokrat olmasının farklı sonuçlarının görüldüğü bir örnek yok. Şimdi, Türkiye'de sosyal patlamaları önleme niyetleri var ama kolay değil. Türkiye'de herhangi bir iktidar 200 milyar doları aşan iç ve dış borçları, "borç ekonomisi"ni sürdürme yükünü kaldırılamaz.
Dış borç konusunda ÖDP'nin yaklaşımı nedir?
Dış borçlar masaya yatırılmalı, kamu yararına olmayan hiçbir dış borç kalemi ödenmemeli. Bunları ayrıştırmak çok kolay, mesela belediyeler için alınan borçlar kamu yararına borçlardır. Ama, bankaların, özel şirketlerin kullanmış olduğu dış borçları neden halk ödemek zorunda kalsın?
Ayrıca, Türkiye'nin çok yüksek askeri harcamaları var. Askeri harcamalar, mercek altına alınmadan, ciddi bir indirime tabi tutulmadan, bunlar eğitim, sağlık, sosyal güvenlik ve kamu yatırımlarına kaydırılmadan Türkiye ekonomisinde adım atmak çok zordur. Biz ÖDP olarak bunu yapmayı hedefliyoruz.
CHP'nin tabanındaki emeği ile geçinenlere, dışlananlara, işsizlere, yoksullara sırtını döndüğünü söylediniz, bu ÖDP için ne anlama geliyor?
Bizim için güvenlik devletinden değil, sosyal devletten yana olan, borç ekonomisinden değil üretim ekonomisinden ve emekten yana olan tek tek gerçek sosyal demokratlar ciddi muhataptır.
Tek tek sosyal demokratlar Baykal-Derviş eksenini kabul etmemeli, ve boyun eğmemelidir. Onlar hayatlarına ve değerlerine sahip çıkmalıdır.
Bu nasıl olacak?
Tek tek sosyal demokratlar solla, ÖDP ile, ÖDP dışında böyle davrananlarla birlikte olmalıdır.
Şu andaki Türkiye ortamının "sol" için imkan yarattığı yorumları için ne diyorsunuz?
Katılıyorum, geçmişle karşılaştırıldığında sol imkan çok daha fazla. Solun zaafı bu politikalara sahip olanların henüz birlikte davranamıyor olmasıdır. İttifak da bu nedenle önemlidir. (NM)