Diyarbakır Barosu avukatlarından Mehmet Taşkıran ve Fethi Gümüş'ün verdiği bilgiye göre, şu ana kadar tazminat hakkı için başvuranların sayısı 150'yi geçti. Avukatlar, bu sayının önümüzdeki günlerde daha da artmasını bekliyor.
Haklarını aramaktan korkuyorlardı
Avukatlar, müvekkillerinin pek çoğunun tazminat başvurusu hakkı olduğunu yıllardır bildikleri halde, kullanmaktan çekindiklerini söyledi ve OHAL'in kalkmasının başvuruların önünü açtığını da belirtti:
"OHAL'in kalkmasından sonra çekincelerini bir kenara bırakan müvekkillerimiz haklarını aramak için girişimlere başladı. Bunun bir başka yararı daha var: İç hukuk yollarını kullanabilen vatandaşların bundan sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurmasına gerek kalmayacak."
Hiçbir suçları yokken...
Cezaevinde altı ay tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılan Yüksekovalı Osman Çakır, "Ben 6 ay boyunca ailemden uzak kaldım. Maddi ve manevi bakımdan mağdur duruma düştüm. O yüzden tazminat davasına başvurup hakkımı arayacağım" dedi.
1995'te cezaevinde 4 ay tutuklu kaldıktan serbest bırakılan Rıfat Canan da "terör örgütüne yardım ve yataklıktan" tutuklandığını fakat suçun tespit edilemediğini savunarak şöyle diyor: "Benim gibi yüzlerce insan var. Hiçbirimizin suçu yoktu, fakat aylarca cezaevinde kaldık. Bunun hesabının verilmesi gerekiyor."
AİHM'e başvurmaya gerek kalmayacak
Osman Çakır'ın avukatı Taşkıran, 466 sayılı tazminat yasasına göre, yapılan başvurularda, OHAL'in kalkmasından sonra artış olduğuna dikkat çekti. Taşkıran, uygulama sayesinde Türkiye'den AİHM'ne açılan davalarda azalma olacağına da dikkat çekti:
"3 bin 800 müvekkilim var. Bugüne kadar 100'den fazla müvekkilim başvuruda bulundu. 2003'e kadar bu sayı 700-800'e ulaşacaktır. Haklarını aramaktan korkan bölge halkının çekinceleri, OHAL'in kalkmasından sonra azaldı. İç hukukta bu haktan yararlanan vatandaşların AİHM'e başvurması gerekmeyecek."
6 yıla 2 milyar, 11 aya 50 milyon
Avukat Gümüş ise, 200 müvekkilinden 50'sinin tazminat için başvurduğunu, bunlardan 15'inin de hakkını aldığını söyledi.
Gümüş'ün konuyla ilgili iki de örneği var:
"Müvekkillerimden Zana Uysal, suçsuz olduğu halde altı yıl boyunca tutuklu kalmıştı. Başvurumuz üzerine önce 250 milyon liralık manevi tazminat kazandı. Yetersiz bulduğumuz bu rakamı temyiz ettik ve tazminat 2 milyar liraya yükseltildi."
"11 ay haksız yere tutuklu kalan müvekkilim Uğur Geçim de, Şırnak Ağır Ceza Mahkemesi'nden 50 milyon lira manevi tazminat aldı. Tazminatlar çok düşük ancak, vatandaşların haklarını kullanmaya başlaması bile iyi bir gelişme." (BB)