Kentsel dönüşümün sermaye-iktidar ilişkilerini ortaya çıkaran Mülksüzleştirme ağı, iki katına çıkan proje sayısı, kullanımı kolaylaştıran yeni sürümüyle yayında.
İstanbul’un Kuzey Ormanları’nı talan edecek 3. Havalimanı’ndan Tarlabaşı ve Sulukulelileri yerinden eden kentsel dönüşüm projelerine, Hasankeyf'i sular altında bırakacak Ilısu Barajı'ndan Emek Sineması’nın yıkılmasına sebep olan AVM'ye…
Türkiye'nin farklı bölgelerinde doğayı ve kamusal alanları yok eden birçok projenin failleri bu ağlarda ortaya çıkıyor.
393 proje
İlk versiyonu Eylül 2013'de yayınlanan çalışmada şu anda 393 proje, 433 şirket ve 45 devlet kurumu ile binin üzerinde ihale ve ortaklık ilişkisi var.
Bu sürümde Graph Commons ağ haritalama altyapısıyla desteklenen arayüz yenilendi; gelişmiş arama, filtreleme ve sosyal mecralarda paylaşma özellikleri eklendi.
Mülksüzleştirme Ağları’nda üç ayrı harita mevcut. Projeler haritasında, projeler ve bunların üstlenicisi özel şirketlerle devlet kurumları arasındaki bağlantılar ifşa ediliyor. Projelerin maliyetleri, başlangıç tarihleri, hangi il-ilçede yapıldığı, varsa iş kazaları gibi bilgiler de bu haritada mevcut.
Tarlabaşı'ndan Sabah'a
Haritaların içerisinde gezinerek Tarlabaşı ve Fener-Balat dönüşümü ihalelerini alan Gap İnşaat'ın sahibi Çalık Holding'in Turkuaz Medya Grubu üzerinden Sabah, ATV ve Takvim'e sahip olduğunu görebilirsiniz.
3. havalimanından Ilısu barajına
Yine ağlar içinde ikinci yolsuzluk operasyonu kapsamında 3. havalimanını yapacak Kolin- Limak- Cengiz -Kalyon-MAPA ortaklarından mallarına tedbir kararı konup sonra kaldırılan Kalyon ve Cengiz inşaat firmalarını da görmek mümkün.
Bu şirketleri tek tek tıkladığınızda genişleyen ve yoğunlaşan ağlar dikkat çekiyor; şirketlerin sol köşede çıkan kutucukta künyesine bakıp liste halinde başka hangi projeleri de yaptığını liste halinde görebiliyorsunuz.
Mesela Cengiz İnşaat Ilısu Barajı'ndan tutun Ankara Hızlı Tren, Yusufeli Barajı, 4. Kevent metrosu gibi 19 projeyi daha üstleniyor.
Medyadan HES'lere
Yine medya patronlarının kentsel dönüşüm ve enerji proeleriyle bağlantıları da haritada dikkat çeken ağlardan biri.
MÜSİAD'dan medyaya
Çalışmanın ikinci haritasında bu projeleri gerçekleştiren şirketlerin yönetim kurulu üyeleri üzerinden kurulan ortaklıklar gösteriliyor. 312 şirket ile beş birliğin yer aldığı haritada MÜSİAD örneği üzerinden medya ağlarını görmek mümkün.
Üçüncü haritada ise el konulan azınlık mülklerinin hangi devlet kurumları üzerinden hangi aktörlere aktarıldığı gösteriliyor.
Tüm bu veriler şirketlerin internet siteleri, İstanbul Ticaret Odası ve Ticaret Sicili Gazetesi gibi kamuya açık veriler ile gazete haberleri gibi ikincil kaynaklarla referanslandırıldı. (NV)