Bugün Yeni Zelanda Wellington'da başlayan ve beş gün sürecek toplantıda 100'den fazla ülke dünyada misket bombasının yasaklanmasını sağlayacak bir anlaşma düzenlemek üzere bir araya geldi.
Wellington'daki toplantı Norveç'in öncülük ettiği ve bu silahların yasaklanmasına dair bir antlaşmanın oluşturulmasını ve yürürlüğe girmesini amaçlayan Oslo Süreci'nin bir parçası olarak düzenleniyor.
Wellington Konferansı Oslo Deklerasyonu’nun amaçlarını misket bombaları için tekrar edecek ve burada oluşturulan metin, 19-30 Mayıs arasında Dublin'de yapılacak müzakereler için temel metin işlevi görecek.
İsrail'in 2006'daki Lübnan işgali sırasında misket bombası kullanması Oslo sürecinin görüşmelerinin başlamasına ön ayak oldu.
İsrail Lübnan'a 4,6 milyon misket bombası attı
İnsan hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) silahlarla ilgili bölümünden Steve Goose İsrail'in Lübnan'da kullandığı misket bombalarının çatışma bittikten sonra bile 200 insanın ölümüne neden olduğunu açıkladı. HRW, İsrail'e Lübnan'da misket bombalarının bulnduğu yerleri tespit etme ve oraları temizleme çağrısında bulundu ancak İsrail bu çağrıyı kabul etmedi.
İsrail Lübnan'a 962 ayrı saldırıda 4,6 milyon misket bombası yağdırdı, en yoğun olarak da bir uzlaşma olacağını anlayınca işgalin son üç gününde misket bombası kullandı.
Misket bombası
Misket bombası, yüzlerce küçük bombadan oluşuyor. En büyük tehlikesi ise bombaların tamamının yere düştüğünde patlamaması. Saldırı sırasında patlamayan bu parlak ve sarı renkteki küçük bombaların kurbanı ise genellikle ne olduklarını bilmeyen küçük çocuklar oluyor. Bu bombalar, mayınlar gibi yıllarca fark edilmeden düştükleri yerlerde üzerlerine basılmayı bekliyor.
Lübnan'daki tarım ekonomisi etkilenecek
HRW, İsrail'de düzinelerce köy ve kasabayı vuran misket bombalarının tarım ekonomisini uzun vadede ve geniş ölçekte olumsuz etkileceğini belirtti ve misket bombası atılan insanların yaşadı bölgelerde bir askeri hedef bulunmadığının anlaşıldığını kaydetti.
BM de yaklaşık bir milyon misket bombasının hala patlamadığını, ölümcül bir biçimde kara mayını gibi oldukları yerde durduğunu saptadı.
Misket bombalarının yasaklanması için çalışan uluslararası platform Misket Bombası Koalisyonu da (CMC) devletlere kapsamlı bir anlaşmanın imzalanmasını öngören Oslo sürecine katılma çağrısında bulunuyor.
Hangi ülkeler nerede misket bombası kullandılar?
Eritre (Etiyopya’da kullandı), Etiyopya (Eritre’de), Fransa (Çad, Irak ve Kuveyt’te), İsrail (Lübnan ve Suriye’de), Fas (Kuzey Sahra’da), Hollanda (eski Yugoslavya’da: Kosova, Karadağ ve Sırbistan), Nijerya (Sierra Leone’de), Rusya (Çeçenya ve Afganistan’da), Suudi Arabistan (Suudi Arabistan’da), Sudan (Sudan’da), Tacikistan (Tacikistan’da), İngiltere (Falkland Adaları, Irak, eski Yugoslavya: Kosovo, Montenegro ve Sırbistan), ABD (Afganistan, Kamboçya, Irak, Kuveyt, Laos, Suudi Arabistan, Vietnam, eski Yugoslavya: Kosova, Karadağ ve Sırbistan), Yugoslavya (Arnavutluk, Bosna Hersek ve Hırvatistan).
CMC'nin notlarına göre, Türkiye Oslo sürecine katılan ülkeler arasında bulunmasına rağmen, stoklarında hâlâ misket bombası bulunan 35 ülke arasında yer alıyor. (NZ/TK)