Metropoll Araştırma'nın Türkiye'nin Nabzı Haziran 2022 anketinde seçmene "Son bir yıllık enflasyon sizce ne kadar?" sorusu yöneltildi ve TÜİK istatistiklerinin güvenilirliği sorgulandı.
Anketi yanıtlayan seçmenlerin yüzde 69'u, 'ENAG'ın açıkladığı yıllık yüzde 160'lık enflasyon saptamasının doğruluğuna inandıklarını', TÜİK rakamlarının gerçeği yansıttığına inanmadıklarını söylediler. TÜİK enflasyon rakamlarına seçmenin sadece yüzde 23,9'u güveniyor.
AKP seçmeni
Ankete katılan AKP'lilerin yüzde 45,8'i de "ENAG'ın açıkladığı yüzde 160, son bir yılın enflasyonudur" görüşüne katıldıklarını söylediler. "TÜİK'in açıkladığı yüzde 74 yıllık enflasyon" oranına güvendiğini dile getiren AKP'lilerin oranıysa yüzde 42,6'da kaldı. TÜİK'in sadık izleyicileri MHP'liler. MHP'li seçmenin yüzde 39,6'sı "ENAG'ın açıkladığı yüzde 160 yıllık enflasyondur" derken, yüzde 49'u TÜİK'in rakamlarına inandıklarını söylediler.
Diğer partilerin seçmenleri büyük oranda ENAG'ın rakamlarının yıllık enflasyon olduğu yönünde görüş açıkladılar.
TÜİK'in asgari ücret, asgari geçim indirimi, kamu sektörü toplu sözleşmeleri, vergiler, kamu işletmelerinin ürettiği mal ve hizmet bedelleri, vb. dolaylı ve dolaysız bütün nüfusun gelir ve giderlerinin gerçek değerlerinin belirlenmesinde başat bir rol oynayan "enflasyon hesaplamaları"nın ekonomik gerçeklerden giderek artan ölçüde sapması, TÜİK dışı kaynakların, bu arada ENAG'ın görüşlerinin giderek daha fazla ilgi görmesine yol açtı.
TÜİK
TÜİK, yasayla kurulmuş bir kamu kuruluşu. Doğrudan doğruya hükümete bağlı ve araştırmalarının bağımsızlığını güvenceye alan bir özerkliğe sahip değil.
18 Kasım 2005'te adı Devlet İstatistik Ensitütüsü'nden (DİE) Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) dönüştürülen Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı kuruluşun kökeni Osmanlı Devleti bünyesinde 1891'de çalışmaya başlayan Merkezi İstatistik Encümeni'ne kadar gidiyor.
Osmanlı devleti'nin yıkılmasından sonra Türkiye Cumhuriyeti bünyesinde Merkez İstatistik Daire adı altında 26 Şubat 1926'da yeniden kuruldu. 1930'da yeniden düzenlenerek İstatistik Umum Müdürlüğü adını aldı,1962'de DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü) adı altında çalışmaya devam etti.
2005'teki son değişiklikten bu yana TÜİK, özellikle enflasyon hesaplamaları bağlamında hem muhalefet partilerinin, hem işçi ve işveren sendikaları ve akademik çevrelerin eleştirilerinin hedefi oluyor. TÜİK ise ENAG'ın cezalandırılması için yargıyı devreye sokmak üzere çaba gösteriyor.
TIKLAYIN-TÜİK'ten, alternatif enflasyon hesaplayan ENAG'a suç duyurusu
TIKLAYIN-TÜİK'in ENAG üzerinden 40 yılın da gerisine itilme süreci
ENAG
Enflasyon Araştırma Grubu ENAG, Türkiye üniversitelerinden bir grup akademisyen tarafından kurulan bağımsız bir araştırma kuruluşu. ENAG kendi web sayfasında enflasyon odaklı araştırma çabalarını şöyle gerekçelendiriyor:
Neden Günlük Enflasyon?
Verilerin bolluğu ve sıklığı hem yöneticilerin hem de onları işleyen tüm ekonomi aktörlerinin/oyuncularının en uygun şekilde karar almada/vermede davranışlarını etkileyecek, daha da zenginleştirecektir.
Özellikle gözümüzün her dakika döviz kuru, faiz oranları ve borsa hisse fiyat değişimlerde olduğu gerçeği ışığında, onları en çok etkileyen bir enflasyon verisinin olmaması büyük bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktaydı. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Türkiye'de bu amaçla, sadece günlük değil, saatlik ve hatta önümüzdeki dönemlerde dinamik seyreden zamansız bir fiyat endeksi elde etmek için yola çıkmıştır.
ENAG ayrıca akademik çalışmalarda, özellikle de zaman serilerine dayalı ekonomik modellemelerde yokluğu hissedilen fiyat endekslerinin oluşturulması faiz ile işsizliğin ve faiz ile enflasyonun kestiriminde önemli bir tartışmayı da sonlandıracaktır.
ENAG enflasyon yaklaşımı ayrıca merkez bankası para politikasının dinamik karar verme sürecine de ışık tutabilmesi açısından önem kazanacaktır.
Fiyat endeksi veri sıklığının gün, hatta saate indirgenmesi nedeniyle, dinamik refah seviyesi ölçmesi kapsamında, hem baz etkisini ortadan kaldırmış hem de mevsimsel ve takvim etkisini gün-içi ayarlaması bakımından daha etkin bir resim ortaya koymaktadır.
Dinamik karakterinden dolayı, ENAG Enflasyon Endeksi tüketim alışkanlıklarında meydana gelecek değişimleri bünyesinde daha hızlı bir şekilde ayarlamaya olanak sağlayacaktır.
(AEK)