ABD Başkanı Donald Trump'ın Meksika sınırına örmek istediği duvar, hükümetin geçici olarak kapanmasına neden oldu. Sınıra örülmek istenen duvara, Kongre'deki Demokratlar karşı çıkıyor. Kongre Trump’ın istediği duvar için ayrılan ödeneği bütçe tasarısına eklemedi; bunun üzerine Beyaz Saray ile Kongre'nin yeni bütçe üzerinde anlaşamadı. Bütçe onaylanmadığı için ABD'de federal hizmetler kısmen durdu. Yani hükümet, kısmen geçici olarak kapatıldı.
Hükümetin fon akışının süresi 21 Aralık Cuma gecesi itibarıyla dolduğu için kamu kuruluşlarının yaklaşık dörtte biri gece yarısından itibaren ödeneksiz kaldı.
Bütçe onaylanmazsa İç Güvenlik, Ulaştırma, Tarım ve Adalet bakanlıklarının faaliyetleri durmaya başlayacak. Ulusal park ve ormanlar kapanacak. Yüzbinlerce kamu çalışanının ücret almadan çalışmak ya da zorunlu izne çıkmak zorunda kalacak.
Trump 5 milyar dolar istiyor
ABD Başkanı Trump bütçeye Meksika sınırına örmek istediği duvar için en az 5 milyar dolarlık ek ödenek istiyor.
Trump, hükümet kapanmadan kısa süre önce Twitter hesabından yayınladığı görüntülü mesajda soruna çözüm bulmanın Demokratlar'ın sorumluluğu olduğunu ifade etti ve büyük harflerle "Güzel ülkemizin sınır güvenliği olmalı" yazdı.
Demokratlar: Trump’ın öfke nöbeti
Demoktat Kongre üyeleri ise Trump'ı "öfke nöbeti" geçirerek ateşi körüklemekle suçladı.
Trump tatile çıkacak
Trump, hükümetin kısmen kapanmasının olması halinde kapanmanın “çok uzun sürebileceğini” söylemiş ve bu sözlerle Demokratları tehdit etmişti.
Beyaz Saray, hükümetin kapanması halinde Trump’ın Noel tatili için Florida’ya gidişini iptal edeceğini açıklamıştı.
Kriz geçici bütçe ile başladı
ABD'de 19 Aralık 2018 Çarşamba günü, federal kurumların 8 Şubat'a kadar açık kalmasını sağlayacak geçici bir bütçe Kongre'den geçti. Ancak bu bütçede Trump'ın istediği "duvar ödeneği" bulunmuyordu.
Trump ise ödeneğin yer almadığı bir bütçeyi imzalamayacağını açıkladı.
ABD kanunlarına göre, Kongre 1 Ekim'de başlayıp, 30 Eylül'de sona eren mali yıl için kalıcı bütçeyi onaylayamazsa geçici bütçelerle aranın kapatılması gerekiyor.
Geçici bütçenin de onaylanamadığı dönemlerde harcama yetkisini kaybeden federal kurumlar geçici olarak faaliyetlerini durduruyor. Trump hükümeti kalıcı bütçeyi onaylatamadığı için geçici bütçeleri Kongre'den geçirmek durumunda.
Demokratlar çoğunlukta, duvar bütçesi zor
Cumhuriyetçilerin şu an için çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi, salt çoğunlukla 5,7 milyar dolarlık duvar ödeneğine destek verdi ancak bütçe tasarısının ABD Kongresi'nin üst kanadı olan Senato'da da en az 60 oy alması gerekiyor. Cumhuriyetçilerin Senato'daki sandalye sayısı ise 51.
Temsilciler Meclisi'ndeki sandalye dağılımı da 2019 Ocak ayından itibaren değişecek. Kasım ayında yapılan ara seçimlerle birlikte Temsilciler Meclisi'nde çoğunluk Demokratlara geçti. Ocak ayında yeni Kongre üyelerinin göreve başlamasıyla Temsilciler Meclisi'nde Demokratlar daha fazla söz sahibi olacak.
Trump döneminde üçüncü bütçe krizi
ABD federal hükümeti benzer bütçe anlaşmazlıkları nedeniyle bu yıl iki kez daha kapanmak zorunda kalmıştı. Bazı federal kamu kuruluşları 20-23 Ocak arası kapalı kalmış, aynı durum 9 Şubat'ta da birkaç saatliğine yeniden yaşanmıştı.
Daha önceki krizler
Hükümet Barack Obama döneminde 16 gün kapalı kalmış, toplam maliyet 25 milyar doları bulmuştu. 2013'teki krizde Cumhuriyetçi ve Demokratlar, Obama'nın “Obamacare” olarak bilinen sağlık programı ve ABD Hazinesi'nin borçlarını ödeyebilmek için borçlanmaya devam etmesini sağlayan “borç sınırı” konusunda anlaşamamıştı.
TIKLAYIN - ABD'de Kepenkler Bir Haftadır Kapalı
Hükümet daha önce de Aralık 1995'ten Ocak 1996'ya kadar 27 gün süreyle kapalı kalmıştı. Bunun da nedeni yaşlılar için sağlık sigortası programı için belirlenen fon konusunda yine Cumhuriyetçiler ve Demokratlar anlaşamamıştı. Bu tarihten önceyse hükümetin kapanması çok nadirdi. (HK)