Barış Girişimcileri'nden Yüksel Selek, Barış İçin Kadın Platformu'ndan Feray Salman, Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) İstanbul İl Başkan Yardımcısı Esra Çiftçi, İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şube Başkanı Eren Keskin, Özgürlük ve Dayanışa Partisi (ÖDP) Merkez Yürütme Kurulu üyesi Yıldız Temürtürkan, Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Yaşar Seyman, "AWACS" projesini "bianet"e değerlendirirken, "ne için" diye soruyor.
"Ev ödevi"
Haberlere göre, projenin hayata geçmesiyle Türkiye hem kendi topraklarında hem de çevresinde yaşanan tüm askeri hareketliliği havadan izleyebilecek.
Yine gazetelere göre, "Irak harekâtına hazırlanan ABD, Türkiye'nin destek karşılığı verdiği 'ev ödevlerini' sırayla yerine getiriyor".
Gazetelerde, "Afganistan'daki uluslararası destek gücünün komutasını devralan Türkiye'ye 228 milyon ABD doları gönderen ABD, şimdi de AWACS projesine Kongre iznini çıkardı. Gazetelerde, "ABD Başkanı George W. Bush'un Kongre'ye gönderdiği tasarı, 15 günlük sürede itiraz gelmeyince ABD Kongresi'nden aynen geçti." Haber-yorumu da yer aldı.
4 AWACS 6 da olabilir
Ayrıca, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) geçen hafta Çarşamba günü Türkiye'ye verilecek 1.1 milyar ABD Doları tutarındaki kredi diliminin de serbest bırakıldığı hatırlatılıyor.
İlk etapta dört AWACS'ı içeren sözleşmeye sayının gerekirse altıya çıkartılması olasılığı da konuldu. Uçakların ilki ABD'de Türk mühendislerin gözetiminde, sonraki üçü ise TAI tesislerinde üretilecek.
2003 ortalarında test uçuşlarının başlaması, son uçağın da 2005'te Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmesi planlanıyor. AWACS projesi önemli bir teknoloji transferi de sağlayacak. Sözleşme uyarınca Türk personele mürettebat eğitimi, elektronik altyapıyı kapsayan görev desteği ve tamir-bakım desteği de sağlanacak.
Selek: İsyan etmemek mümkün değil
Türkiye gibi bunca ekonomik sorunla boğuşan, neredeyse iflas etmiş bir devletin böyle bir harcamaya kalkışmasına isyan etmemek mümkün değil.
Bu uçaklar yoksul halkın cebinden çıkan vergilerle alınıyor. Buna hiçbir hükümetin hakkı olamaz. Bunun herhalde hesabı sorulur.
Türkiye, geleneksel olarak komşularını düşman bilen bir ülkeden Avrupa Birliği'nin parçası olacak bir devlet olma yolunda. Milli Güvenlik Siyaset Belgesi'nde de, ülkeler bazında tehdit değerlendirmesi sıralamasının değiştiği yazıldı gazetelerde. Tanesinin 325 ABD doları olduğu söylenen bu 4 uçağa ödenecek para IMF'nin en son verdiği bir milyar dolar bile yetmiyor.
AWACS uçakları, "havadan erken ihbar ve kontrol uçağı" olarak biliniyor. Neyi ihbar ve kontrol edecekler, insan düşündükçe sahiden isyan ediyor.
Salman: Utanç verici
Askeri harcamaların hala daha yapılabiliyor olmasına itiraz ediyorum. Birleşmiş Milletler endekslerine göre, Türkiye'de yoksulluk sınırı epeyce aşağılara düştü. Çocuk başına günlük harcama bir dolardan az. Böyle bir ortamda AWACS uçaklarının alınmasını utanç verici buluyorum.
Silah sanayiine yatırım yerine, yoksullukla nasıl mücadele edileceğinin düşünülmesi gerekiyor.
Çiftçi: Irak'a müdahalenin ön çalışması gibi
AWACS uçaklarının alımları beni çok şaşırtmıyor. Silah alınacağına demokratikleşmek için çaba harcanmalı. Kopenhag kriterleri, uyum yasaları henüz hayata girmiş değil. Sivilleşmek için adım atmak gerekiyor.
Tabii ki, bu uçaklar alınmamalıydı. Çok ciddi bir olgu bu. Irak'a müdahale gündemde, sanki bu alımlar bunun ön çalışması gibi. Son üç yıldır "barış süreci"nde yaşananları, mesela Silopi'de kaybolan iki üyemizi, düşününce acaba yine bir şeyler mi olacak, Kürtlere karşı mı kullanılacak diye düşünmekten kendimi alıkoyamıyorum.
Keskin: AWACS yayılmacı devletlerin silahı
Türkiye savaşa evet demesinin karşılığını alıyor. ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerini her zaman çıkarlar belirliyor. Bizler militarist politikalara ne kadar karşı çıksak da onların dediği oluyor.
Önce Halepçe'nin hesabını sormamız gerekiyor. Halepçe için Saddam'a onay verenler şimdi onu yok etmek istiyorlar. Türkiye de bütün bu politikalara ortak oluyor. Bu karar iki militarist devletin ne kadar anlaştığını da gösteriyor.
AWACS türü uçaklar yayılmacı emelleri olan devletlerin alacağı silahlar. Türkiye'nin olası bir Irak müdahalesinde bunları Kürtlere karşı kullanacağını düşünüyorum, Saddam'a değil.
Temürtürkan: Savaş karşıtı hareketler güçlenmeli ,
AWACS projesi askeri harcamaların devam edeceği anlamına geliyor. Yoksulluk ve işsizlik için, sağlık ve eğitim için yatırım yapılmalı, askeri harcamalar için değil.
Havadan erken ihbar ve kontrol uçakları olan AWACS'ların sınır ötesi operasyonlarda kullanılacağı ortada.
Kadınlar açısından bakıldığında, yoksulluk her zaman kadınları daha çok etkiliyor. Kadınların bu silaha ve savaşa yatırım politikalarına karşı çıkması, komşu ülkelerdeki kadınlarla dayanışma içinde savaş karşıtı hareketleri güçlendirmesi gerekiyor.
Seyman: Savaş uçağı istemiyorum ,
Bütün hemcinslerim gibi savaşa karşıyım. Ben artık savaş uçağı alınmasını istemiyorum. Bu yatırımlar başka alanlarda yapılsın. Cumhuriyeti başkenti Ankara artık yoksulluğun başkenti oldu. Ben bu utancın aşılmasını istiyorum. Ankara'yı yoksulluğun değil, cumhuriyetin başkenti olarak görmek istiyorum.
Savaşsız, uçaksız, herkesin işinin aşının olduğunu, mutlu yaşadığı bir dünya istiyorum. Ben herkesin uçağa bineceği, THY uçaklarına bineceğinin düşlerini kuruyorum. Savaş uçaklarını istemiyorum. (NM)