Haberin Kürtçesi için tıklayın
İtalya Başbakanı Matteo Renzi, anayasa değişikliği referandumunda “hayır” çıkması üzerine söz verdiği gibi istifa edeceğini açıkladı.
Referandumda ne vardı?
İtalya’da dün referandum, 1948 tarihli anayasanın 139 maddesinden 47'sinin değiştirilmesi için yapılmıştı.
Değişiklikle parlamentonun üst kanadı Senato'nun yetkilerinin azaltılması yer alıyordu. Senatör sayısının da 315'ten 100'e indirilmesi planlanıyordu. Ayrıca yerel yönetimlerin bazı yetkilerinin merkezi hükümete devredilmesi de planlanıyordu.
Yerel saatle sabah 07.00'de başlayan oy verme işlemi 23.00'te (TSİ 01.00) sona erdi. İçişleri Bakanlığı, kayıtlı seçmenlerin yaklaşık yüzde 70'inin oy kullandığını açıkladı.
İçişleri Bakanlığı'nın resmi verilere dayanarak yaptığı projeksiyona göre, sandıktan yüzde 60 "hayır" çıktı, "evet" oyu yüzde 40'da kaldı.
Başbakan Menzi: Kendi koltuğumdan oldum
İtalya Başbakanı Matteo Renzi, dün başbakanlık sarayı Chigi'de basın açıklaması yaptı.
"İtalyan halkı, açık ve net şekilde konuştu. Hayır cephesi kazandı. Bu net bir yenilgidir. Bu yenilgi benim. Yarın (bugün) öğleden sonra bakanlar kurulunu toplayacağım, ardından Cumhurbaşkanına çıkacağım ve istifalarımızı sunacağım. Hükümet deneyimim burada sona eriyor. Senatörleri koltuğundan etmek isterken, kendi koltuğumdan oldum. Ben zafere taşıyamadım ama gerçekten bu aşamaya kadar yapılması gereken neyse onu yaptım."
Evetçiler, hayırcılar ne diyor?
Başbakan Matteo Renzi yönetimi, 70 yılda 63 hükümet değiştiren İtalya'da siyasi istikrar için reformların şart olduğunu ve bu değişikliklerle 500 milyon euro tasarruf sağlanacağını savunuyordu.
Muhalefetse, Senato'nun yetkilerinin elinden alınmasıyla bir kontrol mekanizmasının devreden çıkarılmış olacağı “otokrat", “tek adamlı" bir yönetimle karşı karşıya kalacaklarını savunuyordu.
Anayasa reformu yanlıları ise, “hayır" oylarının çoğunlukta olması halinde, ülkenin istikrarsızlığa düşeceği ve Euro'dan çıkma yanlısı popülist 5 Yıldız Hareketi'nin iktidarıyla karşı karşıya kalınacağı riskini öne sürüyordu.
“Hayır” kampanyasında aşırı sağ ve neoliberal söylemleriyle halk desteği alan popülist partiler de var.
Ancak sol, demokrat, ilerici güçlerin, emek örgütlerinin içinde bulunduğu 200 kadar örgüt de referanduma “hayır” diyor.
Öte yandan aralarında İtalya'da yaşayan yönetmen Ferzan Özpetek, tenor Andre Bocelli, Oscar ödüllü yönetmen Paolo Sorrentino'nun da yer aldığı sanat dünyasından onlarca isim ortak bir bildiriyle "evet" oyu vereceklerini açıklamıştı.
Ünlü şef Massimo Bottura da “hayır” sonucu çıkarsa ülkeyi terk edebileceğini söylemişti.
Yasama 2018'de sona eriyor
Ülkede 5 yılda bir yapılan parlamento seçimleri gereği normalde şu anki yasama dönemi 2018'de sona eriyor.
Anamuhalefet partisi konumundaki 5 Yıldız Hareketi lideri Beppe Grillo da bloğunda "Güle güle Renzi. İtalyanlar, hemen seçime çağrılmalı." yazdı. Grillo, yapılması gereken en hızlı şeyin, "Italicum" adıyla anılan, Anayasa Mahkemesindeki yeni seçim yasasıyla erken seçimlere gitmek olduğunu vurguladı.
Renzi'nin istifasını sunmasının ardından atılacak adıma Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella karar verecek.
Sandıkların kapanmasının hemen ardından "hayır" oylarının önde gittiği anlaşılınca euro dolar karşısında değer kaybetti ve Mart 2015'ten bu yana en düşük seviyeye geriledi. (NV)
* Fotoğraf: Barış Seçkin - Roma/AA
** Bu haberde Anadolu Ajansı'ndan Barış Seçkin ve BBCTürkçe'den Övgü Pınar'ın haberinden yararlandık.