Fotoğraf: Askıda ekmek/NYTimes
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Ağustos ayı meclis toplantısında, oda üyesi fırınların ekmek fiyat tarifelerinin yeniden belirlenmesi görüşüldü ve Azami Ekmek Fiyat Tarifesi "1 kilogram ekmek fiyatı[nın] azami 32,5 TL'yi geçmeme[si] kaydıyla 200 gram ekmek için 6,5 TL ol[ması]" oylanarak kabul edildi.
Bir yılda yüzde 100 artış
İTO üyesi fırınlarda 1 Ocak'tan bu yana 5 TL olan ekmek fiyatı İTO Meclisi kararıyla fiyatı yüzde 30 artmış oldu.
TIKLAYIN-İTO da zam yaptı, İstanbul'da ekmek 5 lira oldu
28 Temmuz 2022'ye kadar 3 TL olan 250 gram ekmeğin fiyatı Ağustos 2023 itibariyle yüzde 66 zamla 5 TL'ye yükselmilşti, bugün onaylanan yüzde 30 zamla birlikte İstanbul'da ekmek bir yılda yüzde 100 dolayında zamlanmış oldu. Buna karşılık Temmuz 2022'de yüzde 30 artışla net 5 bin 500 TL olan asgari ücret de Temmuz 2023'teki zamla net 11 bin 402 TL oldu.
Ziraat mühendisleri ne diyor?
Geçtiğimiz aylarda piyasada ekmek fiyatlarına yönelik zam baskısının artması üzerine gelişeleri yorumlayan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) İstanbul Şube Başkanı Hasan Murat Kapıkıran, "İstanbul'da şu anki gerçeklerle ekmek fiyatının 10 TL olması gerekir. Fiyatı ne kadar baskılarsanız baskılayın, maliyetleri ortada olan bir sektörü tutabilmek mümkün değil" demişti.
Ekmeğin Sesi'ne yaptığı açıklamada ekmek fiyatlarındaki artışın buğdaydaki üretim yetersizliği dolayısıyla piyasada düzenlemelerin ithalat yoluyla gerçekleştirilmesinden kaynaklandığını anımsatan Kapıkıran "TÜİK verileri [...] baz alındığında, ekmek fiyatlarının bu kadar yükselme eğiliminde olmasının beklenmemesi gerekiyordu" demişti.
TÜİK verilerinin inandırıcılığını sorgulayan ZMO İstanbul Şube Başkanı, buğday rekoltesinin "[...] bu yıl [...] [artarak] 20 milyon ton" olmasının beklendiğinin söylendiğini ancak "çiftçilerden edin[dikleri] bilgilere göre" kuraklık nedeniyle rekoltede düşüş olacağını öngördüklerini ve "ortalamayı alabilmek için temmuz sonunu beklemek gerekece[ğini]" söylemişti.
Kapıkıran ekmek fiyatını "belirli bir yerde tutabilmek için [...] çiftçiye verilmesi gereken desteğin verilmeyip sanayiciye verilerek desteklendiğini" vurgulamış, "Ama, şu anki gerçeklerle ekmek fiyatlarını 10 TL olması gerektiğini düşünüyorum," demişti
ZMO İstanbul Şube Başkanı "geçtiğimiz yıl yapılan sanayici destekleme ve fırıncıyla yapılan anlaşma, seçimin hemen ardında mayıs ayı sonu itibariyle bitti [...] Ama, eğer çok az üretim varsa ve küresel piyasalardan döviz bazlı [buğday] temin etmek zorundaysanız, bunu ne kadar finanse edebilirsiniz?" sorusunu sormuş "hem geçtiğimiz seçim ekonomisi, hem de yerel seçim ekonomisi, büyük kriz ve daralan piyasalar anlamında bunun da çok [mümkün] olamayacağı"nı öngörmüştü.
Kapıkıran sorunun temelinin sistemde yattığını söyledi: "Kurulmuş olan sistem genellikle aracıyı, satıcıyı, tüccarı ve ithalatçıyı destekleyen bir mekanizma üzerinden yürüdüğünden, belki de siyasetin finansmanını buradan sağladıklarından, maalesef üreticiyi ve tüketiciyi eksene alan köklü çözümlerin üretiminde büyük bir handikap yaşanıyor ülkemizde."
(AEK)