10 aday ülkenin 2004 yılında AB'ye üye olmalarını öngören rapor, Kıbrıs Rum Kesimi'ne de bu adaylardan ayrı muamele öngörmüyor. Rapor, AB'nin en büyük genişleme hamlesinde köşetaşlarından birini oluşturuyor.
"Ek çabalar gerekiyor"
AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi, Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin Kopenhag kriterlerine uyum konusunda "büyük ilerlemeler" kaydettiğini, "ancak ek çabalar" gerektiğini söyledi.
Prodi, Avrupalı parlamenterlere ilerleme raporları hakkında bilgi verirken, "Türkiye'ye, yapması gereken ek çabalarda maddi kaynaklar ve destek önerdiklerini, katılım stratejisinin gözden geçirilerek güncelleştirileceğini" söyledi.
Reformlar, beklentilerin ötesinde
Türkiye için henüz bir müzakere tarihi veya takviminin önerilmediği raporda, Türkiye'nin anayasa değişikliklerine ilişkin uyum paketi ve Avrupa Birliği uyum yasalarıyla gerçekleştirdiği reformların, beklentilerin ötesinde olduğu açıklandı.
Ancak Yüksek Seçim Kurulu'nun, aralarında Recep Tayyip Erdoğan, Necmettin Erbakan, Murat Bozlak gibi isimlerin bulunduğu siyasi liderlere getirdiği seçim yasağının uyum paketinin ruhuna aykırı olduğu belirtildi. Raporda yasak getirilen siyasi liderlerin ismi anılmadı.
AB Standartlarına Uymayan Kanunlar
İlerleme raporunda, anayasanın 159. maddesindeki değişiklik memnuniyet verici olarak değerlendiriliyor. Buna karşılık 312. madde, terörle mücadele, RTÜK, basın, dernekler ve siyasi partiler kanununun Avrupa Birliği standartlarına uymadığı kaydediliyor.
"İşkenceyle Mücadele Yetersiz"
Yine raporda Olağanüstü Hal Bölgesi'ndeki suçlarda ve Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne sevkedilen sanıklarda gözaltı sürelerinin Avrupa Birliği standartlarında olmadığının altı çiziliyor. İşkenceyle mücadelede ilerlemeler sağlanmasına rağmen bunun henüz yeterli olmadığı belirtiliyor.
Kıbrıs'ta Çözüm Çağrısı
İlerleme raporunda yer alan bir diğer madde de Kıbrıs sorunuyla ilgili. Raporda Türkiye'nin Kıbrıs sorununun çözümünde verdiği desteği artırarak sürdürmesi isteniyor.
Yardımı Artırma Önerisi
Raporun öneriler kısmında ise öncelikle Gümrük Birliğinin kapsamı genişletilmesi istenirken, 2004-2006 yılları arasında Türkiye'ye yapılacak yıllık 177 milyon Euro'luk yardımın en az 2 katına çıkarılması da önerildi.
"Reform Sürerse Müzakere Başlar"
Yabancı yatırımın gerçekleşmesi için çalışmalar yapılmasının önerildiği raporda, Türkiye'nin reformlara devam etmesi halinde üyelik müzakerelerinin önündeki engelin kalkacağı da özellikle vurgulanıyor.
Kıbrıs'ın 2004'te Adaylığı Öngörülüyor
AB Komisyonu'nun ilerleme raporu, Avrupa Birliği'nin kuruluşundan beri giriştiği genişleme hamlesi için tarihi öneme sahip. Raporda, Polonya, Estonya, Letonya, Litvanya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Malta, Kıbrıs (Rum kesimi) ve Macaristan'la bu yılın sonuna kadar üyelik müzakerelerinin bitirilmesi ve bu ülkelerin 2004 yılında Birliğe üye olmaları öngörülüyor. Raporda, Kıbrıs'ın üyeliği için Ada'daki sorunun çözümünün şart koşulmamış olması dikkat çekiyor.
Raporda, Bulgaristan ve Romanya'ya da 2007 yılında AB'ye üyelik sinyali veriliyor. (BB)