İsveç’te Rimbo kasabasında düzenlenen ve 6 Aralık’ta başlayan Yemen barış görüşmeleri bugün sona erdi.
Kapanış seremonisinde konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, bir haftadır süren müzakerelerden alınan sonuçları anlattı.
Kapanış toplantısında Antonio Guterres, meşru hükümet ve Husilerin Hudeyde kenti ve limanı üzerinde anlaşma sağladıklarını açıkladı. Anlaşma kapsamında taraflar askeri birliklerini limandan çekecek. Guterres, liman bölgesinde ‘tarafsız güçlerin konuşlandırılacağını’ ve ‘geniş çaplı ateşkesin sağlanacağını söyledi.
Görüşmelerin Ocak ayında yapılaması planlanıyor
“Bu sadece bir başlangıç” şeklinde konuşan Guterres, tarafların Ocak ayının sonunda tekrar bir araya gelmesini ve müzakerelere devam edilmesinin planlandığını aktarırken, taraflara anlayışlı tutumları teşekkür etti.
Guterres yaptığı açıklamada, Hudeyde Limanı’nda BM’nin ‘kilit rol’ oynayacağını belirtirken, tarafların Taiz şehrinde de ‘karşılıklı anlayış’ göstereceklerini vurguladı. Genel Sekreter, Taiz kentinde bir ‘insani bir koridor’ oluşturulacağına inandıklarını ve Yemenlilerin durumunun iyiye gideceğini ifade etti.
Guterres, görüşmelerin başlangıçta umut vaat etmediğini fakat esir takasının ortamı yumuşattığını kaydetti.
Griffiths taraflara taslak anlaşmalar sundu
BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths, müzakere süresince taraflar arasında uzlaşmanın yollarını aradı. İki tarafa da taslak anlaşma metinleri sunan Griffiths, dün ‘bazı ilerlemeler olduğunu’ söylemişti.
Griffiths’in sunduğu belgeler; savaş sonrası Yemen için siyasi bir çerçeve, başkent Sana’daki havaalanının yeniden açılması ve uluslararası yardımların halka ulaşabildiği Hudeyde Limanı’nı da içeren bir teklifin olduğu önerilerden oluşuyor.
BM Genel Sektereri Guterres, 29 milyon Yemenliden 22 milyonunun yardıma ihtiyaç duyduğuna da dikkat çekti. BM, Yemen’deki iç savaşı şu an dünyanın en büyük insani krizi olarak nitelendiriyor. Bu noktada hayati öneme sahip olan Hudeyde Limanı, Yemen'in ithal gıda ürünlerinin yaklaşık yüzde 90'ının, insani yardımların da yüzde 80'inin giriş noktası olmuş durumda.
Taraflar dördüncü kez toplanmış oldu
Yemen’de dört yıldır süren savaşın durdurulması için taraflar dördüncü kez bir araya geldi. Daha önceki görüşmeler 2015'te İsviçre'nin Biel ve Cenevre kentleri ile 2016'da Kuveyt'te yapılmıştı.
Geçtiğimiz Eylül ayında Cenevre'de yapılması planlanan Yemen müzakereleri, Husilerin toplantılara katılmaması nedeniyle gerçekleştirilememişti.
Yemen’in künyesiBaşkent: Sana Nüfus: 28 milyon (BM verilerine göre 29,3 milyon) Yüzölçümü: 527 bin 968 km2 Devlet Başkanı: Abdurabbu Mansur el-Hadi (Yemen devlet başkanı Ali Abdullah Salih'in başkanlık sarayında bir saldırıda yaralanmasından sonra 2011 Yemen protestoları sırasında 4 Haziran 2011 günü Cumhurbaşkanı Vekili olarak atandı. 22 Ocak 2015 tarihinde Husiler, Sana’yı ele geçirdiğinde “artık ülkeyi yönetemediğini” gerekçe göstererek istifa etti. Sana’dan kaçtıktan sonra 21 Şubat’ta istifasını geri aldı. Resmi olarak halen devlet başkanı olarak görülüyor.) Konuşulan Dil: Arapça Para Birimi: Yemen Riyali GSYİH: 27,8 ABD Doları Etnik Yapı: 28 milyonu aştığı tahmin edilen nüfusun çoğunluğunu “Kahtan” adı verilen Araplar oluşturuyor. Kızıldeniz kıyısında ise, yıllar önce Etiyopya, Eritre, Somali ve Cibuti’den Yemen’e göç eden Afrikalıların oluşturduğu ve daha farklı bir kültüre sahip olmakla birlikte Yemenlilerle büyük ölçüde kaynaşmış bulunan bir milyonu aşkın Afrikalı Arap bulunuyor. (Bu veriler Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın derlediği 2015 yılı verileri) Al Jazzeera’nın ülke profiline göre ülkenin tamamı Müslüman ve yüzde 60’ı Sünni Şafi, yüzde 40’ı Şia’nın Zeydi koluna mensup. Farklı kaynaklar Yemen’de nüfusun yüzde 1’lik kesiminin Musevi, Hristiyan, Hindu gibi farklı dinî azınlık gruplarından oluştuğunu yazıyor. |
Kaynak: AFP, AP, AA
Fotoğraf: Barış görüşmelerinin yapıldığı bina.