Hollanda’da 2004 yılında kaldırılan anadilde eğitim hakkı tartışmaları yargıya taşındı. Hollanda Türkiyeli İşçiler Birliği(HTİB) ilkokullarda Türkçeyi de kapsayan anadili eğitiminin yeniden başlatılması istemiyle Lahey Mahkemesine başvuru da bulundu. Mahkeme dava başvurusunu kabul etti. İlk duruşma 30 Eylül’de.
Hollanda’da 2004 yılında ilkokullarla ilgili yasada değişiklik yapılarak, tasarruf tedbirleri gerekçesiyle maddi desteğin kesilmesi sonucu Türkçe de dahil diğer anadil dersleri eğitim müfredatından çıkartılmıştı.
HTİB adına başvuruyu Avukat Fadime Kılıç ve Nazmi Türkkol, UNESCO Anadilde Eğitim Günü olan 21 Şubat'ta gerçekleştirdi.
Kılıç; Davayı açarken Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi ile BM ve Avrupa Birliği (AB) İnsan Hakları Sözleşmelerini temel aldıklarını, Türkiye - AB Ortaklık Hukuku'na göre de ülkedeki Türk çocuklarının anadil eğitimi hakkı bulunduğunu, gerekirse konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıyacaklarını belirtti. 2004’te yetkililerin "Türkçeyi camilerde kendiniz öğretin" dediğini anımsattı.
“Eğitim, devletin sorumluluğudur”
Konunun yargıya taşınması üzerine Hollanda hükümetinden, "Bunu Ankara kaşıyor. Türkiye artık Hollandalı Türkleri rahat bıraksın" yönünde tepkiler gelmeye başladı.
Kılıç ise, "Konuyla Ankara'nın ilgisi yok. Hollanda'da yaşayan Türklerin ihtiyacı üzerine böyle bir dava gündeme geldi. Biz mahkemede devlete sorumluluğunu hatırlatacağız. Eğitim, devletin sorumluluğudur. Devlet, 'kendiniz öğretin' diyerek sorumluluktan kaçamaz." dedi.
“Anadili eğitimi entegrasyona engel değil, destektir”
Konuyu yargıya taşıyan HTİB aynı zamanda "Anadili eğitimi davasını destekliyoruz, çocuklarımız için Türkçemizi geri istiyoruz” başlıklı bir imza kampanyası başlattı. Kampanyaya Hollanda’daki 10 civarında Türk federasyonu da destek verdi. Kampanya metninde şu ifadeler yer aldı:
“Hollanda hükümetinin anadil eğitimi hakkını tanımamak için yaptığı savunmada, Türk velilerin anadili eğitimine önem vermedikleri ve anadili eğitiminin entegrasyona katkı sağlamadığı iddiası önemli bir yer tutmaktadır. Anadili eğitimi entegrasyona engel değil, destektir. Unutmayalım. En temel bireysel insan haklarını kullanamayan toplumlar, asimilasyona gönüllü olarak gidenlerdir.”
HTİB 2012 yılında gerçekleştirdikleri toplantıda, Eğitim Bakanlığı’na yazı göndererek anadilde eğitim haklarını tekrar isteyeceklerini, olumsuz yanıt alınması durumunda anadil eğitimi için yargıya gideceklerini belirtmişti.
2004 yılında Türkçe derslerinin kaldırılmasının ardından birçok ilk ve orta dereceli okul yönetimlerinin aldığı karar sonrasında okul saatleri içerisinde olmak üzere okul bahçesi, koridorlar, sınıf ve okul kantinlerinde Türkçe konuşmak yasaklanmaya başlanmış, bu durum tepki çekmişti.
Bu haberin hazırlanmasında BBC Türkçe, Yeşil Gazete ve benelux.zaman.com’dan yararlanıldı. (FK/BK)