Fotoğraf: Özge Elif Kızıl / AA
Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
Meclis’te muhalefetin oylarıyla reddedilen ve içtüzüğe rağmen tekrar Genel Kurul’a getirilen “güvenlik soruşturması” olarak geçen 'Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu' TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
TIKLAYIN - Reddedilen 'Güvenlik soruşturması' teklifi yeniden oylanacak
Kabul edilen kanunla birlikte kamuya ilk kez alınacaklara ilişkin güvenlik soruşturması yapılacak. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirliklerince yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacaklar
Anadolu Ajansı'nın (AA) aktardığına göre, kanunda "güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar" şu şekilde sıralanıyor:
* Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler,
* Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli
* Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel,
* Üst kademe kamu yöneticileri,
* Özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler,
* Milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler.
* Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler.
TIKLAYIN - ‘Güvenlik soruşturması’na öğretmenler de dahil edildi
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının kapsamı
Kanunla, arşiv araştırmasının kapsamı ile güvenlik soruşturması kapsamında bakılacak konular da yeniden düzenleniyor.
Arşiv araştırması, kişinin adli sicil kaydının, kişinin kolluk kuvvetlerince halen aranıp aranmadığının, kişi hakkında herhangi bir tahdit bulunup bulunmadığının, kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun ilgili hükümleri kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların, hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının mevcut kayıtlardan tespit edilmesini kapsayacak.
Güvenlik soruşturması ise arşiv araştırmasındaki konulara ilave olarak kişinin; görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin, "terör örgütleri" veya "suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle" eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının, mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesini içerecek.
Ne olmuştu?
Hükümet 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi sonrasında, 657 sayılı Kanunun 48. maddesine eklenen düzenlemeyle kamuya girişlerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılması zorunluluğu getirdi ancak Anayasa Mahkemesi güvenlik soruşturmasını hukuksuz bularak iptal etti.
AKP bunun üstüne 2018'de Meclis'te kabul edilen torba yasanın içine güvenlik soruşturmasını dahil etti. AYM, Kasım 2019'da memuriyete girişte güvenlik soruşturması şartı arayan düzenlemeyi iptal etti. AKP'nin Anayasa Mahkemesi'nin iki kez verdiği iptal kararı üzerine geçen yıl hazırladığı ve İçişleri Komisyonu'nda da kabul edilen yasa teklifi, geçen hafta TBMM Genel Kurul gündemine alındı. Kamuya ilk kez atanacaklar için 'güvenlik soruşturmasını' öngören 18 maddelik teklif, muhalefetin oylarıyla reddedildi. Ancak teklif, Başkanlık Tezkeresi olarak TBMM Genel Kurulu'na yeniden sunuldu.
CHP, HDP ve İYİ Parti birleşim sırasında görev alan başkanlık divanının iki katip üye ve bir başkanvekilinden oluştuğunu, oylama sırasında iki katip üyeden de itiraz gelmediğini, itirazın birleşimi yöneten Başkanvekili Haydar Akar'ın "Kabul edilmemiştir" şeklinde oylama sonucunu ilan etmesinden sonra yapıldığını, teklifin reddedildiğini ve bir yıl süreyle aynı konuda teklif verilemeyeceği görüşünü dile getirdi.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop ise oylamanın yenilenmesine yönelik "Bu Meclis'e darbedir" yorumları için, "Tamamen cahilce, manipülatif değerlendirmeler" dedi. (EKN)