Fotoğraf: https://www.tate.org.uk/, Kaynak: Euronews, Tate Modern
Gülsün Karamustafa'nın 1970'lerde Türkiye hapishanelerinde çocuklar ve kadınları resmettiği "Hapishane Resimleri" serisi Londra'daki Tate Modern müzesinde izleyiciyle buluşuyor.
Karamustafa, 12 Mart 1971 askeri darbesinden sonra siyasi suçlamalarla bir süre cezaevinde kalmıştı. İçeride tanık olduklarını resmederek kayda geçiren sanatçı, resimlerinde bebek, çocuk ve kadınları ön plana çıkardı.
Resimler, kadın mahkumların hayatlarındaki mahrem ve özel anları betimliyor ve Karamustafa'nın cezaevindeki günlük hayata dair kişisel gözlemlerini yansıtıyor. Tutukluların uyudukları, kağıt oynadıkları ya da yemek yaptıkları sahneler ve parmaklıklar ardındaki portrelerinden oluşuyor. Resimlerde çocuklar da ön planda.
Tate Modern'in sitesinde yer alan tanıtımda resimlerle ilgili olarak "Hapishane Resimleri, 1970'lerde Türkiye'deki siyasi baskı iklimine bir tepki olarak görülebilir. Karamustafa'nın pratiği, kırdan kent merkezlerine göç dalgalarının yaşandığı yirminci yüzyılın ikinci yarısında Türkiye'de meydana gelen toplumsal değişimlerin yanı sıra kadının toplumdaki konumunu yansıtan ayrıntılarla ilgileniyor. Kadın mahkumların günlük mücadeleleri, kadınların rutin olarak sosyal dışlanma ve baskıya maruz kaldığı ataerkil bir toplumun arka planına karşı konumlanıyor" deniyor.
16 eserin yer aldığı sergiye giriş ücretsiz, ancak önceden online randevu yapılması gerekiyor.
İlk kez 2013'te sergilendi
"Hapishane Resimleri", Karamustafa'nın İstanbul SALT'taki retrospektifinde yer aldığı 2013 yılına kadar sergilenmedi. Sanatçı, hayatındaki bu zor dönemi tekrar yaşamak istememesi nedeniyle uzun yıllar bu seriyi sergilemeye isteksizdi. Ayrıca deneyimlerini ve hapishanede kurduğu dostlukları istismar ediyor gibi görünmek de istemiyordu; ancak sonunda, çalışmayı, birlikte hapsedildiği kadınların yaşamlarına bir saygı duruşu olarak sunmayı başardı.
Gülsün Karamustafa hakkında
Güncel sanatçı. 1970'lerden itibaren eserlerinde göç, feminizm, toplumsal cinsiyet rolleri ve sömürgecilik tarihi gibi konulara odaklanıyor. Eserleri Tate Modern, Londra, Guggenheim Müzesi, New York, Contemporary Art Chicago, Modern Sanatlar Müzesi, Paris, Ludwig Müzesi, Köln, Mumok, Viyana, İstanbul Modern ve Arter koleksiyonlarının yanı sıra, nitelikli özel koleksiyonlarda da yer alıyor.
Avrupa ve Kuzey Amerika'daki kişisel sergilerinin yanı sıra aralarında İstanbul, São Paulo, Kwang-ju, Kiev ve Sevilya'nın da bulunduğu birçok uluslararası bienale katılarak büyük ilgi gördü.
Atıf Yılmaz ile pek çok farklı filminde yakın olarak çalıştı. Füruzan'ın aynı adlı eserinden uyarlanan "Benim Sinemalarım" adlı filmin yönetmenliğini yine Füruzan ile birlikte yaptı.
Karamustafa, 1969'da İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nden mezun olduktan kısa bir süre sonra bir siyasi kaçağı gizlediği için altı ay hapis cezasına çarptırılmıştı. "Hapishane Resimleri" (1972) serisi o hapis yıllarını anlatıyor: Canlı kırmızılar, portakallar, morlar ve maviler içinde kadınları tasvir etmişti.
2 Aralık 1946 Ankara doğumlu.
(AÖ)