Bölgede dört milletvekili ve bir uzmanla Diyarbakır'da incelemelerde bulunan komisyonun Başkanvekili ve Diyarbakır Milletvekili Cavit Torun, bölgeden izlenimlerini Bianet'e anlattı.
"Üç gün boyunca gezmediğimiz yer kalmadı" diyen Torun, "bölgede köye dönüşlerde zorlukların sürdüğünü, OHAL'den kalma yol kontrollerinin devam ettiğine yönelik sıkıntıların halen yaşandığını" söyledi.
Torun, Diyarbakır E Tipi Cezaevi'nde de dört saat incelemeler yaptıklarını, cezaevinde siyasi tutuklu ve hükümlülerin taleplerini dinlediklerini söyledi.
Tutuklu ve hükümlülerin pişmanlık yasasının yeniden düzenlenmesini talep ettiğini anlatan Torun, ileride bu yönde girişimleri olacağını da belirtti:
Üç günlük ziyaretinizden izlenimlerinizde, olumlu, olumsuz gördüğünüz uygulamalar neler?
Bölgede olumlu ve olumsuz yanlar var. Özellikle Olağanüstü Hal'in kalkmış olmasına rağmen köylerdeki bir takım yol kontrollerinde vatandaşlarımız sıkıntı duyduklarını ifade ediyorlar. Kimlik araştırmasına yönelik olduğuna dair iddialar var. Köye dönüşlerde bir takım zorluklar ve sıkıntıların yaşandığı söyleniyor ama gerek Koordinatör Vali Gökhan Aydıner (Eski OHAL Bölge Valisi), gerekse Diyarbakır Valisi Cemil Serhadlı "iddiaların çok doğru olmadığını, köye dönmek isteyen herkese gerekli destek ve yardımı yaptıklarını" beyan ettiler.
Diyarbakır'da büyük bir işsizlik sorunu var. Birçok kurumu gezdik. Bunlardan bir tanesi de Cezaeviydi. Dört saat süre ile E tipi cezaevinde inceleme ve araştırmalarda bulunduk. Her kesimden insanlarla görüştük. Cezaevinde tutuklu, hükümlü olan herkesle görüştük. Şu veya bu düşünceden, örgütlerden yargılanan insanlarla görüştük. Dört saat süren görüşmenin çok olumlu bir şekilde cereyan ettiğini söyleyebilirim.
Cezaevlerinde en önemli konu bu insanların genel bir pişmanlık yasasının çıkarılmasına yönelik talepleri oldu. İnfaz rejiminin düzeltilmesine yönelik talepleri var. pişmanlık yasasının düzeltilmesini birçok kesimden insanlar talep ettiler. Barış ortamının sağlanması bakımından buna ihtiyaç olduğunu söylediler.
Yasanın ne şekilde düzenlenmesini istiyorlar?
"Pişmanlık yasası çıkarıldığında dağdakilerin, teslim olma durumunda olup da geldiklerinde sıkıntıya düşme durumunda kalacak olanların bütününü kapsayacak bir nitelikte olmasını" istiyorlar. "Böyle bir yasa çıkarsa ülkeyi zora sokan örgütlenmelerin de sona ereceği" kanaatindeler. Özellikle pişmanlık yasanının sorunun çözümünde temel bir gösterge olduğu konusunu açıkladılar.
Siz bu taleplere yönelik neler yapacaksınız?
Biz bu gezilerimizi bir rapor haline getireceğiz. Biz zaten turistik bir gezi yapmadık. Bu raporumuzu da gerekirse TBMM'ye, gerekirse hükümete anlatacağız. Gerekli tedbirlerin alınmasını isteyeceğiz.
Siz gezinize başlamadan bir gün önce Lice'de bir çatışma yaşandı. Sizin bu çatışmaya yönelik değerlendirmeniz nedir, bu gelişmenin bölgenin eski çatışmalara dönmesine neden olabileceğini düşünüyor musunuz?
Menfi bir durum ama ben bunun bölgenin genelini ilgilendirmediğini düşünüyorum.
OHAL'in kalkmasıyla birlikte bölgede olumluya dönük olarak yaşananlar hakkında neler gözlemlediniz?
Toplum OHAL'in kalkmasından çok memnun. Uygulamaların daha iyi bir şekilde cereyan etmiş olduğunu söylüyorlar. Belli bir rahatlama olduğunun farkındalar. Mesela bölgeye o güne kadar girmeyen basın ve yayın kuruluşlarının artık rahat bir şekilde cezaevine kadar bile girdiğini öğrendik. Biz bunu yerinde de tespit ettik. Bu da gösteriyor ki buradaki idareciler OHAL'in kalkmasından sonra normal bir hale geçmek için yoğun bir çaba içindeler.
ABD'nin Irak'a 'Olası' saldırısına yönelik Diyarbakır'da alınmış bir tedbir var mı?
Diyarbakır'da savaş çıkacak diye bir tedirginlik görmedim, halk gayet sakin. Ama idareciler bir takım tedbirler aldıklarını söylüyorlar.(NK/BB)