İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un yakın zamanda gerçekleşen Likud Partisi toplantısında da doğruladığı gibi Siyonist gruplar buna dayanarak Filistin ders kitaplarına olan desteklerini sona erdirmeleri için Avrupalı dışişleri bakanlarına lobi faaliyetlerinde bulunuyorlar.
Araştırma kuruluşlarınca ders kitaplarının detaylı analizleri yapıldı. Kudüs'deki ABD Başkonsolosluğu, İsrail/Filistin Araştırma ve Haber Merkezi'ni (İFAHM) bu araştırma için görevlendirdi ve Avrupa'da Georg Eckert Enstitüsü araştırmaya yardım etti.
Araştırma metinleri İbrani Üniversitesi Barışın İlerlemesi için Harry. S. Truman Araştırma Enstitüsü, Filistin İsrail Politika Dergisi, Kültür ve İktisat gibi uluslararası forumlarda da yayınlandı ve Oslo Din ve İnanç Özgürlüğü Koalisyonu'nda sunuldu.
Siyasi düzlemde, Filistin eğitim sistemi ile ilgili bir ABD senato alt komitesi ve Avrupa Parlamentosu Siyasi Komitesi konu hakkında bilgi edinmek için toplantı düzenlediler. Hiçbir ülkenin ders kitapları Filistin'inkiler kadar yakın bir incelemeye konu olmamıştır.
Sonuçlar mı? Asıl suçlamaların Mısır ve Ürdün ders kitaplarına ve yanlış tercümelere dayandığı ortaya çıktı. Araştırmacılar birbirlerinden bağımsız olarak Filistin ders kitaplarında kine teşvik olmadığına karar verdiler.
Avrupa Birliği (AB) yeni ders kitaplarının kışkırtıcı içerik bulundurmadığını ve dolayısıyla suçlamaların da dayanaksız olduğunu açıklayan bir bildiri yayınladı.
İFAHM 2003 raporu müfredatın yönlendirmesinin tamamıyla barışçıl olduğunu ve İsrail'e ya da Yahudilere karşı kine ve şiddete teşvike yer vermediğini belirtiyor. 2004 raporunda da müfredatta İsrail'e, Yahudiliğe, Siyonizme ya da Batılı Yahudi-Hıristiyan geleneklere ya da değerlere karşı bir kışkırtma bulunmadığı belirtiliyor.
Dersimiz barış ama sokaklarda tanklar var
Ancak Şaron şimdi de Filistin ders kitaplarının terörizmden daha büyük bir tehdit olduğunu iddia ediyor. İsrail ders kitapları üzerine yapılan kısıtlı da olsa bağımsız incelemeler ve İsrail Eğitim sisteminin militaristleşmesi üzerine yakın zamanda yazılan Yeni Profil raporu, duvarın İsrail tarafındaki gelecek kuşakların akıbeti hakkında ciddi biçimde kaygılanmak için geçerli nedenler sunuyor. Savaşın kök saldığı bir kimlik barışı tehdit olarak algılayabilir.
Eğer Beyaz Saray, Afganistan ve Irak'ın yeniden yapılandırılması politikasının bir parçası olarak ihtilafı çözmeye yönelik, barışçıl ve pozitif İslami değerlere dayalı modern bir eğitim sistemi arıyorsa bu model için Filistin ders kitaplarına bakmalıdır.
Kitapların ilk baskıları kusursuz değiller: İsrail ve Filistin tarihinin anlatımında boşluklar var, ama yine de bir başlangıç noktası olarak iyiler.
Ulusal müfredat belirleme sürecinin her zamanki gibi her iki taraftaki aşırıların eleştirilerine maruz kalması, doğru yolda olunduğunun bir işareti. Filistinli bir ebeveynin sözleriyle, en büyük sorun öğretmenler sınıflarda barışı teşvik etmeye çalışırken, İsrail tanklarının ve askerlerinin sokaklarda ateş açması.
İsrail kasabalarına havan topu ateşi açmak ve intihar bombalamaları düzenlemek de okullarda çatışmaların diyalog ile çözülebileceği ve çözülmesi gerektiğini öğrenen çocuklar için iyi örnekler değil. Bu ders de her iki taraf da özgürce ve barış içnde yaşadığında anlam kazanacak. (EÜ)
* Roger Avenstrup ihtilaf ve ihtilaf sonrası durumlar yaşanan çeşitli ülkelerde görev yapmış bir uluslararası eğitim danışmanıdır.
** Roger Avenstrup'ın haberini Cihan Cinemre Türkçeleştirdi.