Yine de bu deney İsveç kadınlarını birleştirecek gibi bir potansiyel taşıyor. Parti içinde geniş bir kadın hareketine doğru arayışlar var. Henüz moral bozukluğu yok. Bu moment iyi değerlendirilebilirse önemli gelişmeler olabilir.
İsveç'te 17 Eylülde yapılan genel seçimlerde F! yüzde 4'lük barajı aşamadığı için parlamentoya giremedi. Aldığı toplam oy oranı yüzde 0,68'i aşamadı.
Solu kurtarmak için
Bu oran 40 bin oya denk düşüyor. Seçimlerden bir hafta önce yapılan bir kamuoyu yoklamasına göre seçmenlerin yüzde 10'u F!'ye oy vermeyi düşünebilirim diyordu. Ama sonuç öyle olmadı.
İsveç politik yapısının da F!'nin seçim sonuçlarında payı var deniyor. İsveç politikası sağ ve sol olarak iki bloka ayrılmış durumdadır.
Her zaman blok olarak seçimlere girmeseler de sonuçta oylar öyle bölünüyor. Seçimleri bilindiği gibi sağ blok kazandı. F!'ye oy vermeyi düşünenler son dakikada solu kurtarmak için sola oy verdiler deniliyor.
Şimdi parti içinde hararetli seçim tartışmaları ve yorumları sürüyor.
Parlamenter arenadaki olanaklar
F! deneyi feminizmin parlamenter arenadaki olanaklarını göstermesi bakımından önem taşıyor.
F! aktif ve geniş bir kadın hareketinden doğmadı.
İsveç'teki çeşitli dağınık guruplardan kadınların girişimiyle, gelecek seçimlerde parlamentoya girme hedefiyle kuruldu.
Yaygın ve güçlü bir kadın hareketi olmamasına rağmen bu inisiyatif ilgi çekti ve ilk kuruluş kongresi 300'ü aşkın kadının katılımıyla yapıldı.
Eşitlikçi kadın partisi olsaydı
F!'nin en önemli özelliği feminist olması. Kadınların parlamentodaki sayısını arttırmak amacıyla kurulmuş, eşitlikçi kadın partisi olsaydı seçim sonuçları çok farklı olabilirdi.
Seçim sonrası yorumlarda, bu nokta önemle öne çıkarılıyor ve bundan gurur duyuluyor.
Seçim kampanyaları sırasında F! medyada yer alamadı. İsveç'teki seçim sistemine göre, televizyon ve radyo programlarında, seçim tartışmalarında parlamento dışı partilere yer yok.
Seçim tartışmaları ilgiyle izlenir bu ülkede ve oyları belirler.
Patriyarkayı tahrik!
F! şimdi bu olguyu, bir demokrasi sorunu olarak gündeme getiriyor. Öte yandan basın bilinçli olarak F!'ye hiç yer vermedi, düpedüz yok saydı.
Medya feminizmi neden görünmez kıldı tartışmaları, en önemli faktörün, F!'nin erkek egemen toplumun ortadan kalkması hedefini taşıyor olmasında görüyor.
Yani patriyarkayı tehdit etti!
Kadın hareketiyle beslenmeyince
Ayrıca, hbt (homo/biseksuel/transeksuller) sorununa önemle sahip çıktı. Şimdi seçimlerden sonra İsveç'te hbt'nin ne olduğu yaygınca biliniyor.
Bir önemli faktör de, ırkçılık karşıtı bir program sergilenmiş olması.
Bu üç faktör bir araya gelince ve parti geniş bir kadın hareketiyle beslenemediğinden bu ilginç seçim deneyi başarısızlığa uğramaktan kurtulamadı.
Uluslar arası ilgi
İsveç deneyi ilgiyle izlendi uluslararası feminist harekette. Çeşitli ülkelerden temsilciler seçim çalışmalarını ilgiyle izlediler.
Jane Fonda ve vajina monologlarını yazan Eve Ensler Stockholm'e gelip seçim kampanyasını desteklediler. Jane Fonda F!'yi ekonomik olarak da destekledi. (LF/BA)