Engellilerin uzun yıllardır mücadele ettiği Yükseköğretime Geçiş Sınavı'na günlük yaşamda kullandıkları cihazlarıyla alınma talebi bu yıl ilk kez kabul edildi. Ancak bu sefer de engellilerin sadece Ankara'da yüksek güvenlikli bir okulda sınava alınmaları şartı getirildi.
Normal şartlarda bulunduğu illerde sınava giren engellilerin büyük bir bölümü yeni düzenleme nedeniyle Ankara'ya gitmek zorunda kalacak.
Engelli dernekleri, protez, ortez, kulaklık sandalye gibi araçların güvenlik sorunu yaratmasını "traji komik" bulduğunu belirterek düzenlemenin Türkiye'nin farklı illerinden engellileri yolculuk ve konaklama sorunu ile karşı karşıya bıraktığı için bir hak kaybına dönüştüğünü söylüyor.
"Güvenlik" gerekçesiyle böyle bir karar alınmasının ayrımcılık yarattığını her engellinin bulunduğu ilde doğal ortamında sınava girmesini talep ediyorlar.
İletişimi kesilmiş binalarda girecekler2015-ÖSYS kılavuzunda yer alan bilgiye göre, sağlık veya engel durumu nedeni ile bir alet, araç gereç ve cihazla sınava girmeleri gereken adayların cihazlarıyla sınava girmelerine izin verilecek. Ancak sınav güvenliğini zedeleyecek nitelikteki alet, araç gereç ve cihazı kullanmak durumunda olan adaylar ile okuyucu talep edenler, elektronik ve metal içeren aletler kullanacaklar ancak Ankara'da ÖSYM tarafından hazırlanacak, her türlü kablolu ve kablosuz iletişimi kesilmiş binalarda sınava alınacaklar. Ankara dışında girecek tüm adaylar ilgili alet, araç-gereç ve cihazı kullanamayacak. |
ÖSYM'den tazminat davasını kazanmıştı
Engelli öğrenciler yıllardır üniversiteye giriş sınavlarında kendi ihtiyaçlarına göre araç gereçlerini alamadıkları için mağdur oluyordu.
Bu konuda açılmış birçok dava da vardı. Bunlardan biri de Murat Kefeli davası. İşitme ve görme engelli Kefeli, iki sefer sınavda kendi ihtiyacına göre hazırlanmış bilgisayarı alınmadığı için ÖSYM'ye dava açtı ve tazminat kazandı.
Şimdi Kefeli, yeni düzenlemeyle bilgisayarını alabilecek ancak Antalya'dan Ankara'ya gitmek zorunda kalacak.
ÖSYM güven sorununu böyle mi çözecek
Kefeli'nin avukatı aynı zamanda Türkiye Sakatlar Derneği Başkan Yardımcısı Turan Hançerli, beş yıldır yürüttükleri mücadele neticesinde mahkeme kararına uygun şekilde hakların alınmasını çok olumlu bulduğunu ancak Ankara'da sınav zorunluluğunun kabul edilemez olduğunu belirtti.
"Mahkeme sınav yapan kurum ÖSYM sınava giren kişilerin özelliklerini dikkate alan ve kendi ihtiyaç ve özelliklerine göre çözüm üretmek zorunda demişti. ÖSYM'nin buna uyması çok olumlu bir karar. Ancak güvenlik gerekçesiyle bunu Ankara'da bir binada zorunlu tutması makul ve mantıklı değil. Her şey o kadar muallak ki, mesela protezinin metali kıyafetinden görünürse de Ankara'da gireceksin. Herkesin kafası karışmış durumda.
Öğrencilerin psikolojisi bozulacak
"ÖSYM sınav soruları çalınıyor diye yaşadığı güven sorununu böyle bir şeyle çözmeye çalışıyor. Burada engellilere yönelik bir itham da var. Engellilere siz kopya çekersiniz diyor. Şimdi Türkiye'nin her tarafından engeli öğrenciler Ankara'ya taşınacak. Bu son derece yanlış.
"Sınavlar iki şamalı ve aralıklı günlerde yapılıyor. Öğrencilerin doğal olmayan ortamlarında başka bir şehirde yüksek güvenlik ibaresi olan yerlerde sınava alınması çok rahatsız edici bir durum. Yaşamını belirleyen bir sınav. Tüm öğrencilere rahat uyuyun, kalkın denirken engelli öğrenciler doğal ortamlarından koparılıyor. Psikolojileri bozulacak ve bu da başarılarını etkileyecek."
İstanbul'da duymadan sınava girecek
Hak kaybının en çarpıcı örneklerinden bir tanesi de işitme engelliler için oldu. Çünkü eskiden işitme engelliler işitme cihazıyla kendi bulundukları illerde sınava girebiliyordu. Ancak şimdi Ankara'ya gitmek zorundalar.
Oğlu işitme engelli adını vermek istemeyen bir anne, Ankara'da sınava girmek istemediği için oğlunun İstanbul'da sınava işitme cihazını çıkararak gireceğini söyledi.
"Ankara'ya nasıl gidelim, hem maddi hem de manevi bir çöküntü. Hiç bilmediğimiz bir şehirde iki kişi gideceğiz. Yol, konaklama vb. Kaç gün orada kalmamız lazım? Tecrit ediliyorsunuz. Sinyali kesilmiş binada sınav olacaklar. Bu zamana kadar kaç engelli kopya çekip güzel bir üniversiteye yerleşmiş.
"Ankara'ya gitmeyeceğiz. Cihazını çıkarıp İstanbul'da hiç duymadan sınava girecek. ÖSYM'den aradılar, zaten sınavda konuşma olmayacak, duymasına gerek yok dedi. İyi de o çocuk duymadan nasıl bir psikoloji içine girecek, ya sınavda biri bir şey söylerse bir ihtiyacı olursa? Biz çok uzun uğraşlardan sonra buraya geldik, çok emek sarf ettik. Sınavda oğlum başarısız olursa tazminat davası açacağım. "
Dernekler meclise gitti
Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nda son başvuru tarihi 19 Ocak. Engelli Hakları Forumu, Türkiye Sakatlar Derneği Genel Merkezi, Kas Hastalıkları Derneği Genel Merkezi, İşitme Engellileri ve Aileleri Derneği, Şişli Konuşma ve İşitme Engellileri derneği, Engelli Hakları Atölyesi, Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği konuyla ilgili basın açıklaması yayınlayarak tepkilerini dile getirdi. Meclis'te de konuyla ilgili temasları sürüyor. (NV)
Neler kullanılacak?Adaylar ÖSYS sınavlarında sağlık veya engel durumu nedeniyle gözlük tipi işitme cihazı, işitme cihazı, biyonik kulak, tekerlekli sandalye, atel, elektronik büyüteç, oksijen tüpü, masa lambası, koyu renk camlı gözlük, bilgisayar, braille daktilo, kalp pili, kağıt torba, insülin iğnesi, insülin kalemi, enjektör, şırınga, şeker ölçüm cihazı, protez, ortez, diren, kateter, boyunluk veya destek malzemesi, eldiven, havlu, peçete, bez, hasta bezi, bere, şapka, bandaj, saç tokası, astım ilacı ve spreyi, göz damlası, ek gıda, oturma simidi, yastık, maske, pant, dizlik gibi araç ve gereçleri kullanabilecek. |