Geçirdiği kalp krizi sonucu dün (3 Ağustos) Moskova'da hayatını kaybeden Aleksandr İsaevich Solzhenitsyn’in oğlu Stepan Solzhenitsyn Rus Vesti-24 kanalına verdiği demeçte babasının “Zaten bir süredir rahatsız olduğunu, ancak öldüğü gün de diğer günlerden farksız olarak çalıştığını” belirtti.
Solzhenitsyn, Sovyet muhaliflerin gönderildiği ve kendisinin de 1945-1953 yılları arasında mahkum edildiği çalışma kamplarını (gulag) betimlediği romanlarının başarısından ötürü 1970 yılında Nobel Edebiyat ödülüne layık görülmüştü.
Solzenitsyn kimdir?
Solzenitsyn 11 Aralık 1918'de Rusya’nın Kislovodsk kentinde doğdu.
Rostov devlet üniversitesinde matematik bölümünü bitiren Solzenitsyn, kendisi gibi matematikçi olan Natalya Svetlova ile evlendi.
İkinci Dünya Savaşında Prusya cephesinin ön saflarında yer alan Solzenitsyn, o dönem yazdığı mektuplarda Stalin’i eleştiren ibarelere yer verdiği için, çalışma kamplarında sekiz yıl sürgün cezası aldı.
Sürgün süresinde kaleme aldığı ve SSCB çalışma kamplarını anlatan hikaye ve romanlarıyla yurtdışında beğeni toplarken, aynı zamanda Sovyetler içerisinde de statüko karşıtları tarafından sahiplenildi.
1970'de yapıtlarından dolayı Nobel edebiyat ödülüne layık görüldü, ancak Sovyetlere geri alınmayacağından endişe duyarak ödülü almak üzere Stockholm’e gitmedi.
Ödülünü, 1974'de SSCB’den sınır dışı edildiğinde aldı. Sınır dışı edildiği süre boyunca Almanya ve İsviçre’de kalan Solzenitsyin, Standford Üniversitesi’nden gelen bir teklifle Amerika Birleşik Devletlerine (ABD) gitti.
SSCB’nin 90’lı yıllarda daha açık bir politika izlemesi ile vatandaşlığını geri alan Solzenitsyin 1994 yılında Rusya’ya geri döndü. (RFG/EZÖ)
* Ruşen Fırat Gülloğlu çevirdi.