78’liler Federasyonu, 78’liler Vakfı Girişimi’nin öncülük ettiği çeşitli kurum ve kuruluşlar; bilim insanları, aydınlar, sanatçılar, gazeteciler ve insan hakları savunucuları 12 Eylül 1980’den 27 yıl sonra Diyarbakır’da düzenledikleri bir etkinlikle “Diyarbakır Cezaevi Gerçeğini Araştırma ve Adalet Komisyonu” kurulduğunu açıkladı.
Komisyon ilk çalışmasına Diyarbakır’daki Koşuyolu Parkı’nda kamuoyuna açık bir şekilde gerçekleştirdi.
“12 Eylül Karanlığı Yırtılsın!” sloganıyla...
Türkiye 27 yıldır 12 Eylül kabusunu yaşıyor. Ülkenin kararan ufkunun açılması, halkımızın, barışçı, demokratik, özgürlükçü bir eylül sabahına uyanması için bu kabusla yüzleşmek zorundayız.
Türkiye 'süren 12 Eylül' ya da 'sürekli darbecilik’ haliyle hesaplaşmak zorundadır” diyerek çeşitli kişi, kurum ve örgütlere bir çağrıda bulunan 78’liler Federasyonu ve 78’liler Vakfı Girişimi, bu çağrısına yanıt veren 50’nin üzerinde kişiyle birlikte dün (12 Eylül) Diyarbakır Cezaevi önünde bir basın açıklama yaptı.
Diyarbakır Cezaevi; “Ne kadar uzak, ne kadar yakın”...
Basın açıklamasını söz konusu cezaevinde 12 Eylül sonrası bir süre tutuklu olarak bulunan, Vakıf Girişim Sözcüsü Celalettin Can okudu; "Diyarbakır’ın ve Diyarbakır Cezaevi’nin ülkemiz insanına 'ne kadar yakın, ne kadar uzak' olduğunu sorgulayan Can “Anayasasında ‘demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti’ yazan bu ülkede, 12 Eylül'den sonra gelen tüm siyasi iktidarlar, Diyarbakır Cezaevi'nde yaşanan vahşete ve yangına yanaşmak istemedi” dedi.
“Bu ülkede darbecilerin geçtiği tüm cezaevleri ile ilgili ‘Gerçekleri Araştırma ve Adalet Komisyonları’ kuracağız. Diyarbakır Cezaevi ile başlıyoruz” diye konuşan Can, 200’ü aşkın Diyarbakırlıya seslendi, bu süreci yaşayanları, mağdur olanları ve onların yakınlarını tanıklığa çağırdı.
Daha sonra “Gerçekleri Araştırma ve Adalet Komisyonu’nun nasıl çalışacağını anlatan Can sürece destek verenleri ve katılanları tek tek tanıttı ve katılanlara teşekkür etti.
Açıklama daha sonra bir de Kürtçe olarak yinelendi ve tamamlandığında açıklamaya katılanlar uzun süre alkışladılar.
Saygı duruşu...
Diyarbakır’a gelen grup, çok sayıda Diyarbakırlının da katılımıyla, polisin aldığı güvenlik önlemleri altında sembolik bir yürüyüş gerçekleştirerek Diyarbakır merkezindeki “Koşuyolu Parkı”na geldi, Parkın yanında geçen yıl patlayan bombanın önünde bir saygı duruşunda bulundu.
Zulüm ve işkence
Diyarbakır Cezaevi’nde yaşanan insanlık dışı uygulama ve işkenceleri anlatan bir grup mağdura söz verildi. Eski milletvekili Nurettin Yılmaz ile ikisini Diyarbakır Cezaevi’nde olmak üzere bu dönemde dört çocuğunu yitiren Sakine Arat yaşadıklarını anlattı.
Komisyonun ilk çalışmasından sonra grup parkın başka bir bölümünde açılan “Diyarbakır Cezaevinde Vahşet ve Direniş Resimleri” başlıklı kara kalem resim sergisini dolaştı.
Bazı katılımcılar Diyarbakır Cezaevi mağdurlarının yakınlarını evlerinde ziyaret etti, bazıları da cezaevinde öldürülenlerden birisi olan Hakan Perişan'ın mezarına giderek, cezaevinde öldürülenler adına bir saygı duruşunda bulundu.
Grup Diyarbakır Büyük Şehir Belediye Başkanı Osman Baydemir olmak üzere yörenin diğer belediye başkanları, toplum önderleriyle de görüştü.
Diyarbakır Cezaevi Gerçeği Çağrıcı Kurum ve Heyeti içinde ve Diyarbakır’a giden isimler şöyle: Prof. Dr. Gencay Gürsoy, Prof. Dr. Tahsin Yeşildere, Prof. Dr. Baskın Oran, Prof. Dr. Nihal Saban, Nimet Tanrıkulu, Celal Başlangıç (gazeteci-yazar), avukat Şehnaz Turan, avukat Ergin Cinmen, ressam Feyyaz Yaman, Celalettin Can, gazeteci Nazım Alpman, eski milletvekili Tarık Ziya Ekinci, HakanTahmaz, Suavi, Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Öğretim üyesi Esen Aslandoğan, avukat Fikret İlkiz, Öğretim Üyesi Murat Paker, yazar Ayşegül Berktay, avukat Kazım Genç, gazeteci İnci Hekimoğlu, gazeteci Füsun Çeliköz, avukat Fethiye Çetin, Gülten Kaya, Hasan Erkul, avukat Nilgün Saban, yazar Tarık Günersel, Abdullah Öztüre, Alper Taş, Dr. Mustafa Sütlaş, yazar Ayşegül Devecioğlu, Prof.Dr. Nesrin Sungur, Nejat Yaraş, Mehmet Karayılmaz, Osman Zorba, Yunus Bircan, gazeteci Müjgan Halis, Sevcan Karcı, Prof. Ahmet Çakmak, Selami İnce, gazeteci Berat Günçıkan, gazeteci Ahmet Tulgar, Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu, Şanar Yurdatapan, gazeteci Ece Temelkuran, Nurettin Yılmaz, Günay Kubilay, Cangül Örnek, Türkan Uzun, Seydi Fırat, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Yavuz Önen, Volkan Şahin, Dr. Necdet İpekyüz.
Kurumlar ve Örgütler: Tükenmez Yayıncılık, İnsan Hakları Derneği İstanbul (İHD), Demokratik Toplum Partisi (DTP), Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP), Emeğin Partisi, Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP), Pir Sultan Abdal Derneği Marmara Şubesi, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) İstanbul Şubeler Platformu, PEN Yazarlar Derneği, Karşı Sanat, İstanbul Tabip Odası, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İstanbul Şubesi (TMMOB)-İst, Antikapitalist, Sosyalist Emek Hareketi (SEH), Karahat, Yeni Dünya İçin Çağrı Grubu, Mülksüzler Radyo, Yaşam Derneği, Dersim Enstitüsü, Türkiye Komünist Partisi, JİNEPS gazetesi. (MS/NZ)