Siyaset yorumcusu Ümit Fırat'ın sözleri Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Fatih Karaca'nın "bu yönetmeliği çabuk hazırladık ama hazırlarken bütün ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini sorduk" açıklamasının ardından geliyor.
"Türkiye'de 'anadilde eğitim' başından beri 'kurs görme' biçiminde değerlendirildi. RTÜK'ün açıkladığı 'farklı dil ve lehçelerde yayın' esaslarıyla ilgili yönetmelik de bu bakış açısının bir sonucu. "
Fırat, "farklı dil ve lehçelerde yayın"la ilgili yönetmeliği Bianet'e değerlendirirken, "Bir çok eksiğine rağmen böyle bir dilin varlığının reddedilmemesi, kabul edilmesi olumlu bir gelişme" diyor.
"Bu, Türkiye açısından ancak küçük bir ilerleme. Yarın, bu gelişmelerin de ötesine geçilecek. Yeni yasalar, yeni yönetmelikler çıkmaya devam edecek"
Fırat da saat sınırlaması ve radyo televizyon tekeli oluşturulmasını eleştiriyor. Fırat'a göre Kürtçe kurs ve yayın konusunda çelişkili bir tutum da var:
"Devlet değil sermaye, sermaye değil devlet"
"Yasada, Kürtçe kurs konusunda, 'Paralı kurs açılabilir ama, devlet değil sermaye sahibi açacak'; farklı dil ve lehçelerde yayın konusunda ise 'Sermaye sahibi, işadamı televizyondan yayın yapamaz. Onu devlet yapacak' deniyor. Siz bir kurs açıyorsunuz, bu kursta olgunlaşmış bir kadroya sahip oluyorsunuz ama, bu dilde bir yayın yapamıyorsunuz. Onu, devletin TRT'si yapabiliyor ama devlet kurs açmıyor."
Yayınların televizyonda Türkçe alt yazıyla, radyoda programın Türkçe tekrarı şekilde yapılmasına ilişkin getirilen düzenlemeye farklı yaklaşıyor:
"Altyazı uygulaması ancak, bir dilin özgürce konuşulduğu bir ülkede, o dili bilmeyenlerin de anlaması için kullanıldığında anlamlı olacaktır. Ben Kürtçe yayın yaparken, bunu Türk kardeşlerim de anlasın diye altyazı koyarım, Türkçe yayınlarda da Kürtçe altyazı konulmasını beklerim. Bunun son derece insani bir gerekçesi olur. Ama, şu koşullarda varolan durum bu değil. Bu esas olarak, herhangi bir bölücü anlam çıkmasın diye konuyor ve o işi zora sokmak anlamına geliyor."
"İnsanların beklenti ve ihtiyacı bu değildi" diyen Fırat, Kürtçe yayın ve öğrenim konusundaki tartışmaların da devam edeceğine dikkat çekiyor.
"Atatürk nasıl sevdirilir..."
Yayınların yapılış biçimi konusunda da TRT'nin Güneydoğu'da Kürtçe'den benzer yayınlar yaptığını belirten Fırat, yayının içeriği konusunda şöyle konuştu:
"Öngörebildiğim kadarıyla 'ilkokul çocuklarına Atatürk nasıl sevdirilir?' 'Türk ordusunun ve Türk devletinin hassas dengeleri', 'Bayramların ve özel günlerin anlam ve önemi' anlatılacaktır..."
"Sanki yıllardır insanlar 'neden Kürtçe kurs yoktu' diyordu da, şimdi Türkiye kalkmış Kürtçe kursların önü açılıyor. Üstelik bu kurslara gitmek, İngilizce ya da herhangi bir başka dildeki kursa gitmekten daha da zorlaştırılıyor. Bu düzenleme uyarınca kimse çocuğunu o kurslara göndermez. Kürtçeyi evinde öğrenen bir çocuk kursa gitmez, Türkler de ihtiyaç duymaz. Ayrıca, kim hangi ekonomik koşulla hangi zamanda çocuğunu Kürtçe kursuna gönderebilir ki?" (HA)