Başbakan Ahmet Davutoğlu bugün partisinin grup toplantısında hazır hale getirildiğini söylediği iç güvenlik paketiyle ilgili ayrıntıları paylaştı.
Davutoğlu’nun açıklamasında Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıklarının atamalarının doğrudan İçişleri'ne bağlanması, toplantı ve gösteri yürüyüşüne dair düzenlemelerin yanı sıra pasaport ve nüfus belgelerine ilişkin değişiklikler de yer aldı.
Başbakanın açıklamasından öne çıkan noktalar şöyle:
Doğum, evlenme, boşanma işlemleri
* Doğum, evlenme, boşanma ve ölüm gibi hallerde, nüfus müdürlüklerine gitme zarureti ortadan kaldırılacak. En yakınımızı kaybederiz, cenaze hazırlıklarıyla uğraşırken, kağıt almaya çalışırız. Bizim devletimiz vatandaşına güvenmelidir. Bu çerçevede nüfus müdürlüklerine gitmeden bildirimle sağlanacak.
Soyadı değişikliği
* İsim ve soy isimlerle ilgili mahkeme kararı artık olmayacak. Vatandaşlarımız mahkemeye gitmeden tek bir dilekçeyle ben şu soyadını değil bu soyadını kullanmak istiyorum diyecek. Hiçbir mahkeme süreci olmayacak.
* Yine nüfus kayıt örneği, ikametgah e-devlet üzerinden verilecek.
Pasaport ve ehliyet
* Pasaport alacak olan bundan sonra Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü'ne gidecek. Böylece sanki pasaportla yurtdışına çıkan her vatandaş potansiyel suçluymuş gibi gidip emniyet kapılarında beklemeyecek.
İçişleri Bakanlığı’na yeniden yapılandırılma
* İçişleri Bakanlığı'nın yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç var. Önümüzdeki yeni Türkiye inşa edilirken kurumlarımızın kendilerini muhasebeden geçirmeleri gerekiyor. Bütün kurumlarımıza bu talimatı verdim. Bizzat da gidip herkesi dinleyeceğim. Reform yapılması gerekiyorsa o reformları yapacağız. Bunu Diyanet’te de YÖK’te de yaptım.
Emniyet Genel Müdürlüğü
* Emniyet Genel Müdürlüğü'nün etkinliğini ve esnekliğini güçlendirecek tedbirler alacağız. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün kendi kurumsal yapısı içinde piramit bozulması olduğunu gözledik. Bunu düzelteceğiz. İhtiyaçlar karşılanacak.
Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıkları
* Çok önemli bir adım atıyoruz, devrim. Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıklarımızın atamalarının doğrudan İçişleri'ne bağlanmasıdır. Şimdiye kadar, İçişleri'ne bağlı olmakla birlikte TSK içinde düzenlemeler yapılıyordu. Askeri konular hariç, bütün diğer konularda yetkiler İçişleri Bakanı ve Bakanlığı'na veriliyor.
* Jandarmalarımız İçişleri Bakanlığımızın tayin edeceği özel bir kıyafet giyecekler.
Teknik takip, dinleme
* İstihbarat teknik takip dinleme gibi yetkilerin, önce o birimlerde İçişleri Bakanlığı'nda Başbakanlık Teftiş Kurulu'nda denetimi yapılacak. Ayrıca Meclis’te 17 kişilik komisyona da rapor sunulacak. Dinlemeyle ilgili rahatsızlıkların hepimizi nasıl meşgul ettiğini biliyoruz. Ama eğer herhangi bir suçun önlenmesi için önleyici kısa süreli bir istihbarat dinlemesi yapılmışsa, bu yapılan dinlemelerin hepsi TBMM’de bütün partilerin katıldığı komisyonda değerlendirilecek, rapor altına alınacak.
Toplantı ve gösteriler
* Toplantı ve gösteri yapanlara karşı her türlü saldırı engellenecek. Toplantı ve gösteri yapılıyor, bize karşı da olsalar, eleştirel de olsalar, güvenlik birimlerimizin görevi o gösteriyi yapanların can güvenliğini de teminat altına almaktır. Herhangi bir gösteriye dışarıdan bir saldırı olduğunda bu saldırı durdurulacak. Şiddete dönüştüren her türlü eylem suç sayılacak. Yani toplantı gösteri yapıyoruz, ne yapacaksınız fikirlerimizi ifade edeceğiz, edin.
* Şiddet işlemek amacıyla yüzünü kapatarak toplantı ve gösteri yapacağım iddiasında bulunanlara izin verilmeyecek. Gösteriye silahlı katılanların cezaları artırılacak.
Molotof
* Ama elinize molotof aldığınız anda şiddet eylemi başlar. Ben gösteri hakkını kullanıyorum, bana müdahale edemez diyemez kimse. Bununla ilgili olarak geçmişte bazı düzenlemeler yapıldı. Patlayıcı yakıcı ateşli silahlar diye tanımlamalar var. Ama molotof konusunda öyle bir muğlaklık var ki, hakimlerin takdirine bırakıyorlar. Bu konuda kimseye takdir hakkı bırakmayız, Molotof bir saldırı aracıdır.
Ateşli silah
* Gösteri için geldiğini iddia eden kişiden ateşli silah çıkıyor. Batı’da çakı çıksa uzaklaştırılır, gözaltına alınır. Gösteri ve toplantı meydanına girmeye izin verilmeyecek. Eğer böyle bir suç işlenirse, altı aydan üç yıla olan ceza, tutuklanmasını da teminen, potansiyel şiddeti vardır orada bu ceza iki buçuk yıldan dört yıla kadar artırılacak.
Gözaltı süreleri
* Biz polisimize 24 saat gözaltı yetkisi veriyoruz, savcılığa müracaat etme şartıyla. Her bir polise vermiyoruz bunu. Vali yardımcısı yabda üst bir amirin kararı ve denetimiyle. Neden? Çünkü diyecekler ki Türkiye geri mi gidiyor. Şimdi sadece savcı tek kişi için 24 saat, toplu suçlarda dört gün gözaltı yapabiliyor.
* Şimdi bizim getirdiğimiz teklif, Avrupa’daki en düşük uygulamayı alabiliyoruz, polis 24 saat tutabilsin, savcı da 48 saate uzatabilsin.
* Verilen zarar suçluya rücu edilecek. Şimdi biz bu zararları tazmin ediyoruz. Suçlu tespit edildiğinde, onlardan alınacak. Bu rücu için geçmişte olan zaman aşımı da uzatılacak. Bu rücu zaman aşımına tabii olmayacak. Bir sene de olsa suçlu tespit edildiğinde bu suçların doğurduğu zararlar tazmin edilecek.
Uyuşturucu madde
* Bonzai ve diğer uyuşturucu işi yapanlar terör muamelesi görecekler. Her biri birer teröristtir. Bonzainin net olarak eroin sayılacağı düzenleme yapılacak. Her türlü uyuşturucu faaliyetinin okullara yaklaşması durumunda, zaten ağırlaştırılmış olan cezalar iki misli artırılacak. Oraya uyuşturucunun yaklaşmasına izin vermeyeceğiz. Sanal ortamda şiddete nefrete çağrı dili anlamına gelecek uygulamalar ifadeler yapılan bazı çalışmalar suç olarak telakki edilecek.
Sosyal medya
* ''Silahlı ayaklanmaya başlıyoruz herkes silahını alsın, silahlarınızla oraya gidin” bu tweetleri atmak özgürlük müdür? Böylesi tweetler Avrupa’da ABD’de, siyahları beyazlara karşı, beyazları siyahlara karşı, o şirketler bunu engellemezler mi? Biz de engelleyeceğiz. Nefret dilinin şiddet dilinin özgürlükle alakası olamaz. İlgili şirketler temel kurallara riayet ettiklerinde, sadece o tweetlere dönük tedbirler olacak. Ama yaygın şiddete dönüşen durum söz konusu olursa sanal ortamla ilgili tedbirler alınacak.
Arama yetkisi
* Kolluğun üst ve araç arama yetkisi tamamıyla hukuki denetime açık şekilde ve tabi gerekli izin prosedürleri de işlenerek yeni bir düzenlemeye kavuşturulacak. Hiçbir vatandaşımızın üstü aracı ya da evi rastgele ve keyfi şekilde aranamaz. Çok güçlü bir delili oluşturacak hale dönüşmüşse, bunun içinde yargı süreçleri paralelinde işlemek suretiyle izin alındıktan sonra arama yapılabilecek.
Evde ifade
* Engelliler hastalar ve yaşlılar, burada özel bir düzenleme yapıyoruz. İfadeleri bu vatandaşlarımızın ifadeleri evlerinde alınabilecek. Karakola ya da mahkemeye çağrılmayacak.
Kolluk Gözetim Komisyonu
* Kolluk Gözetim Komisyonu kurulacak. Ola ki bu yetkiler verildi, bu yetkileri kötüye kullanılmışsa, bunun için de Barolar Birliği başkanı, üniversite temsilcileri olacak ve tamamıyla sivil bir yapı olacak. Bir önemli karar daha aldık, bütün bu düzenlemeler AB uyum komisyonundan da geçecek.
Diğer düzenlemeler
* İş sağlığı ve güvenliği tasarısı en kısa zamanda Meclis’e sunulacak. Kişisel verilen korunması için düzenleme yapacağız, en kısa sürede kanunlaşacak. Patent haklarının korunması konusunda, bir kanun düzenlemeyi yapıyoruz. Elektronik ticaretin düzenlenmesiyle ilgili yasal çalışmayı tamamladık. İstanbul Tahkim Mahkemeleri kuruyoruz. (BK)
* Fotoğraf: Dilek Mermer / Ankara / AA