"Kurban ve Çocuk" araştırmasını yapan psikologlar Prof. Dr. Serdar M. Değirmencioğlu ve Uzman psikolog Can Gezgör, 2005 yılından beri yaptıkları uyarıyı yineleyerek, olumsuz sonuçları nedeniyle çocukların kurban kesimine tanıklık etmemesi gerektiğini söyledi.
Değirmencioğlu ve Gezgör yaptıkları açıklamada, "Çocuklar ölümle çok zor bas ederler; çünkü ölümü tam olarak kavrayamazlar. Kurban kesimini gören çocukların hem kısa dönemde hem de uzun sureli olarak etkilenebildiği bilinmektedir. Özellikle 5 yas öncesi ölüme, can çekişmeye ve kana şahit ciddi düzeyde tedirgin ve rahatsız olmaları doğaldır" dedi.
Aileler İçin Öneriler
İki uzman psikolog Kurban Bayramı'nda çocuklara nasıl davranılması gerektiği konusunda şu önerilerde bulundu:
*Çocuklar hiçbir şekilde kurban kesimini izlememeli ve izlemeye zorlanmamalıdır.
*Altı yaşından küçük çocukların kurban kesimini kesinlikle görmemesi gerekir. *Kurbanın dini boyutu 11 yastan sonra daha iyi anlaşılabilir; çocuklar 12 yaşına dek kurban kesimini görmemelidir.
*Çocukların toplu kesim yerlerinde çok sayıda kesime maruz kaldığı için toplum kesim yerlerine götürülmemelidir.
*Çocuklar yeni ve olağan dışı şeyleri merak eder; kesimi izlemek isteyebilirler. Bu onların kesimden etkilenmeyeceği veya kurban kesiminin anlamını kavradıklarını göstermez.
*Çocukların yanında kurban kesimini anlatmayın, video veya televizyondan izlettirmeyin.
*Çocukların bir sure baktıkları ve duygusal bağ kurdukları hayvanların kesilmesi tüm çocuklar için rahatsız edicidir özellikle küçük çocuklarda ağır etki yapar; kurbanlık hayvanları evde beslemeyin.
*Kurbanlık hayvan evde beslenirse, hayvanin kesileceği çocuğa dürüstçe anlatılmalıdır; "Uykuya daldı, "Zaten ölecekti", "Kaza oldu"; "Kestik, bak ne güzel yedik" gibi açıklamalar yapmayın.
*İstemiyorsa çocukları kurban eti yemeğe zorlamayın.
*Çocukların ölümle ilgili ya da ölümün ardından yaşadıklarına ilişkin soruları bayram sırasında artabilir. Bu sorulara, açık ve net cevap verin.
*Çocukların duygularını anlatmalarına izin verin; "Erkekler ağlamaz" gibi ifadeler kullanmayın. Üzüntüsüne saygı gösterin; "Bos ver!", "Seneye yenisini alırız" demeyin.
*Televizyon kanalları kurban kesimlerine ilişkin görüntüleri, kan ya da parçalanmış hayvan görüntülerini vermekten kaçınmalıdır.
*Kurban Bayramı sırasında yaşananların, çocuğu çok etkiler; davranışlarında uyuyamama, yemek yememe gibi değişiklikler görülürse uzmana danışın.
"Çocuk ve Kurban" araştırmasında konuşulan çocukların anlattıkları deneyimleri okumak için tıklayınız. (SP/EÖ)