20 yıldır çocuk haklarının gelişmesi için mücadele eden Çocuk Vakfı hükümetin bugün meclise sunduğu anayasa değişiklik paketiyle ilgili eleştiri ve önerilerini raporlaştırdı. Anayasada çocuklara ve gençlere daha fazla yer açılmasını istedi.
Vakıf başkanı Mustafa Ruhi Şirin yaptığı yazılı açıklamada "Mevcut Anayasa’nın 41. maddesine eklenen çocuk bölümü çocuk konusunu sınırlandırıcı bir içeriktedir. Bu yaklaşım, Türkiye’de çocuk gerçeğini yansıtmadığı ve Devlet’in hak ihlallerini önleyici yaklaşımını içermediği gibi, çocuk hakları kültürü kavrayışından yoksundur. Türkiye’nin bu açmazının temel nedeni, çocukla ilgili düzenlemelerde 27 Ocak 1995’ten bu yana iç hukuk kuralına dönüşmüş olan Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin dikkate alınmayışından kaynaklanmaktadır" dedi.
Gençlere de pozitif ayrımcılık
Kasımda ilk kez düzenlenecek Çocuk Hakları Kongresi'nin 87 bilim ve değerlendirme kurulu üyesinin görüşleriyle hazırlanan rapor, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) üyelerine ve siyasi parti yöneticilerine gönderildi.
Vakıf, eşitlikle ilgili 10. maddede yapılacak değişiklikte gençler için yapılacak pozitif ayrımcılığın da eşitlik ilkesine aykırı sayılmamasını istedi.
Raporda ayrıca Anayasa'nın 41. maddesinin yeniden düzenlenmesi önerildi. Vakfın maddede bulunmasını istediği başlıklar şunlar:
Aileyle yaşama hakkı: Çocuk, birlikte yaşamayı engelleyen herhangi olumsuz bir koşul olmadığında, anne ve babasıyla aile ortamında yaşama, yetişme ve gelişme hakkına sahiptir; ana babanın yetersizliği halinde, Devlet önce yetersizliğin önüne geçilmesi için gerekli önlemleri alır."
Yüksek yarar: Kamu ve özel kuruluşların çocukla ilgili her türlü eylem, işlem, düzenleme ve uygulamalarında çocuğun öncelikli yüksek yararını sağlamaları için Devlet özen gösterir.
Sağlık, eğitim ve istismara dair önlemler: Çocukların mutlu bir çocukluk yaşamaları, sağlıklı büyümeleri, nitelikli eğitim alması ve gelişimlerini sürdürebilmeleri, şiddet, cinsel ve ekonomik istismar gibi güç koşullarda kalmaları durumlarında gerekli düzenlemelerin yapılması, hizmet alacakları ortamların hazırlanması ve bu ortamlardan yararlanmaları ve özel olarak korunmaları Devlet'in öncelikli ödevidir.
İfade özgürlüğü: "Her çocuk, ayırt edebilme yetileri ölçüsünde haklarını kullanma, kendisini ilgilendiren konularda düşüncelerini serbestçe açıklama ve görüş bildirme haklarına sahiptir."
Çocuk ombudsmanları
Raporda ayrıca anayasa taslağında Kamu Denetçiliği Kurumu'nu düzenleyen madde içinde özerk yapıda olması şartıyla aile, çocuk, gençlik, tüketici ve medya denetçisi başlıklarının yer alması istendi.
Raporda "Çocuk haklarını gözetleyip, ihlalleri takip eden, çocukları temsil yetkisine sahip, yasal düzenlemeler için öneriler geliştiren, çocuğun sesi, yüreği ve vicdanı olacak Çocuk Denetçisi / Ombudsmanı önemli bir kazanım olacaktır" dendi. (SP/EÜ)