UAÖ Sudan araştırmacısı Elizabeth Hodgkin, "Hükümetler bu sorumsuz ticaretin şu anda ve uzun vadede ortaya çıkacak sonuçlarına gözlerini kapatmaktan vazgeçmelidir diyerek Sudan'a silah ticaretinin durdurulmasını talep etti.
"Silahlar sivil halka karşı kullanılıyor"
Bu hafta Nairobi'de yapılacak olan BM Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde, aynı şehirde bir basın toplantısı düzenleyen UAÖ heyeti Sudan'a gönderilen silah çeşitlerini ve bunları bilerek gönderen ya da farkında olmadan gönderilmelerine izin veren hükümetlerin detaylarını veren bir rapor sundu.
BM Güvenlik Konseyi'nin, Sudan'daki çatışmanın tüm taraflarına -hükümetin silahlı kuvvetleri dahil - yönelik zorunlu ve titizlikle denetlenen bir silah ambargosu uygulamasını isteyen Hodgkin, "Ambargo, insan hakları ihlallerinde kullanılma olasılığı yüksek olan silahların ticaretini durdurmayı hedeflemelidir" dedi.
Örgütten yapılan açıklamada, ülkede helikopter pilotlarının, içinde masum sivillerin olduğunu çok iyi bildikleri ve yerinden edilmiş kişilerin sığındığı gayrı resmi kampa kasten ve rasgele saldırdığına yer verildi.
"Sudan: Darfur'daki ağır ihlalleri işleyenleri silahlandırmak" başlıklı rapor, Sudan hükümeti güçleri ve milislerinin bu silahları ağır insan hakları ihlalleri, savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçları nasıl gerçekleştirdiğini ortaya seriyor.
İhlallere yüzlerce tanıklık
Aralık 2003'te Darfur'un kuzeyindeki Kornoy köyüne yapılan saldırıyla ilgili Aziza Abdel Jaber Mohammed ve üvey kardeşi Zahra Adam Arja'nın UAÖ'ne verdiği ifade (Mayıs 2004) şöyle :
"Sabah altı civarında, iki Antonov uçak, beş helikopter ve iki MIG köyümüze saldırdı. Köye beş tank geldi. Saldırı akşam yediye kadar devam etti. Ailemizden 18 erkek ve iki çocuk kaçarken öldürüldü."
Uluslararası Af Örgütünün yüzlerce kişiden derlediği tanıklıklar, ticari belgeler, BM silah ticareti verileri ve diğer kaynaklara dayanan bulgular arasında şunlar bulunuyor:
* Rusya Federasyonu, Çin ve Belarus askeri uçak ve parçaları, Litvanya helikopter yedek parçalarını, bu tür uçaklar köyleri bombalamak ve sivillere yönelik kara saldırılarına destek vermek amacıyla defalarca kullanılmasına rağmen, satmaya devam etti.
* Belarus, Rusya ve Polonya, sivillere yönelik doğrudan ve gelişigüzel saldırılar başlatılmasına destek veren tank, askeri araç ve top gibi ağır silahları Sudan'a transfer etti;
* Birçok ülke Sudan'a el bombası, tüfek, tabanca, mühimmat ve diğer hafif silahları ihraç etmesine rağmen, bu konuda lider ülkeler Çin, Fransa, İran ve Suudi Arabistan;
* Birleşik Krallık ve İrlanda'da bulunan bazı silah simsarı şirketler son dönemlerde büyük miktarlarda Antonov uçakları ve askeri araçları Ukrayna'dan, tabancaları ise Brezilya'dan sağlamaya girişti.
* Belarus, Hindistan, Malezya ve Rusya askeri eğitim ve işbirliği önerdi.
UAÖ silah ve güvenlik ticareti araştırma direktörü Brian Wood, Bulgaristan, Litvanya ve Birleşik Krallık gibi ülkelerin Sudan'a silah akışını durdurmak için harekete geçmeye başladıklarını ve Avrupa Birliğinin ambargo uyguladığını söyleyerek, diğer hükümetlerden bu yönde hiçbir işaret gelmediğini söylüyor.
UAÖ, BM Güvenlik Konseyi'ne insan hakları ihlallerinde kullanılma olasılığı yüksek olan silah transferini durdurmak için zorunlu silah ambargosu uygulaması için çağrıda bulunuyor. Örgüt, Silah Ticareti Sözleşmesi'nin oluşturulması gerektiğini bildirdi. (EÖ/YS)