ABD’nin New York kentinde başlayan ve 25 Eylül’e kadar sürecek olan Birleşmiş Milletler (BM) 72. Genel Kurulu’nun açılışı dün akşam yapılan konuşmalarla başladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmenuel Macron, Brezilya Devlet Başkanı Michel Temer ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptıkları konuşmalarda uluslararası krizlere değindi: Kuzey Kore, Myanmar, İsrail, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi, İran konuşulan konulardı.
Genel Kurula Almanya Başbakanı Angela Merkel, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping katılmadı.
Göç ve iklim değişikliği
BM Genel Sekreteri olarak Guatteres iki küresel kriz konusuna da değindi: kitlesel göç ve iklim değişikliği.
Genel Sekreterin “Göç bir seçenek olmalı, ihtiyaç değil. Güvenli göç sadece dünya elitlerine mahsus olamaz” sözleri de büyük alkış aldı.
İklim değişikliğinin insan hayatını risk altına alacak değişikliklere neden olduğunu da vurguladı ve tüm ülkelere ‘Paris İklim Anlaşmasını’ uygulama çağrısında bulundu.
BM’nin yapısına eleştiri
Erdoğan her konuşmasında olduğu gibi BM’nin yapısını eleştirdi "Biz güvenlik konseyinin tamamı aynı hak ve yetkilere sahip 20 ülkeden oluşan bir yapıya sahip olmasını öneriyoruz. Artık ikinci dünya savaşı sonrası bir dünya yok. Tüm dünya ülkelerinin görev aldığı bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin insanlığın vicdanı olacağını umuyoruz."
Brezilya Devlet Başkanı Michel Temer de “Bugün her zamankinden daha çok BM’ye ihtiyacımız var. Fakat reform hala gereklidir” diyerek BM Güvenlik Konseyinin genişletilmesini talep etti.
Kuzey Kore
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve ABD Başkanı Donald Trump’ın konuşmasında Kuzey Kore’nin yaptığı füze denemeleri ilk gündem maddesiydi.
BM Genel Sekreteri Guterres nükleer silahların kullanılma endişesinin en üst düzeye ulaştığını söyledi: “Milyonlarca insan Kuzey Kore’nin nükleer füze denemeleri nedeniyle korku içinde yaşıyor” dedi.
Genel Sekretere göre kutuplaşan dünyada sorunların çözümü “bir araya gelmek” ve önerisi Kuzey Kore ile diplomatik ilişki kurmak:
“Dünya tehlike içerisinde. Çatışmalar ve iç karışıklıklar artıyor. İnsanlar açlık çekiyor. İnsanlar kutuplaştı. İklimler değişti. Parçalara ayrılmış bir dünya olduk. Birleşirsek sorunların üstesinden geliriz. Barışı ve güveni yeniden sağlayabiliriz”.
ABD Başkanı Donald Trump, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada "haydut devletler" diye tanımladığı ülkelerden gelen tehditler konusunda uyarıda bulundu ve Kuzey Kore ile İran'a özellikle yüklendi.
Trump Kuzey Kore lideri Kim Jong-un hakkında alaycı bir ifade kullandı: "Roket adam bir intihar görevinde".
Ve tehdit etti: "ABD'nin büyük bir gücü ve sabrı var ama kendisini ve müttefiklerini savunmaya zorlanırsa Kuzey Kore'yi yok etmekten başka çaremiz kalmaz. ABD buna hazır, istekli ve bu kabiliyeti var, ancak umarım buna gerek kalmayacak".
İran
Trump İran'ı da Ortadoğu'yu istikrarsızlaştırmaya niyetli "çürümüş bir diktatörlük" diye tanımladı. Selefi Barack Obama döneminde yapılan nükleer anlaşmayı eleştirdi.
İran’ı hedef alan diğer konuşmanın sahibi ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmenuel Macron oldu.
Irak
Erdoğan, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin aldığı bağımsızlık referandumunu eleştirdi ve bölgede yeni krizler çıkartacağını savundu ve bir çağrı yaptı:
“Buradan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ni bu doğrultuda başlattığı girişimden vazgeçmeye davet ediyoruz”.
Mynmar
Guterres’in diğer gündem maddesi Myanmar hükümetinden askeri operasyonlarıydı. Mynmar yönetiminden insani yardımların engellenmemesi ve Bangladeş’e sığınan Arakanlı Müslümanlar’ın mağduriyetlerinin giderilmesi, ülkelerine dönüşlerin güvenli şekilde sağlanmasını talep etti.
Mynmar ErdoğanI’ın da gündemindeydi. Erdoğan, konuşmasında Myanmar’daki Arakanlı Müslümanlar’ın vatandaşlık haklarının dahi ellerinden alınıp göçe zorlandıklarını söyledi: “Uluslararası toplum maalesef tıpkı Suriye konusunda olduğu gibi burada da iyi bir sınav veremedi” dedi ve ekledi “Türkiye olarak bu konuda ülkelerle görüştük. Eşim, oğlum, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanımızı Bangladeş’teki kampları yerinde incelemek için gönderdik” diye konuştu.
İsrail- Filistin
Guterres, üçüncü olarak diğer bir çatışmalı bölge olan İsrail – Filistin’i ele aldı. Sorunun tek çözümün iki devletli çözüm olduğunu belirten Genel Sekreter, demokratik hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasıyla insan hakları ihlallerinin radikalleşmeyi arttırdığını ifade etti.
Guterres, savaşların şimdiye kadar kazananın olmadığını işaret edip, Suriye, Yemen, Afganistan'daki savaşların da kazananının olmadığını belirtip sorunlara siyasi çözümler bulunması gerektiğini belirtti. (HK)