Nobel Edebiyat Komitesi üyelerinin oluşturduğu ve başkanlığını Lahey Adalet Divanı eski savcısı Eric Östberg'in yaptığı "Mehmet Uzun ile Dayanışma Komitesi", aralarında insan hakları ve ifade özgürlüğü örgütlerinin temsilcileri ile yazar ve hukukçuların da bulunduğu bir heyeti Türkiye'ye gönderme kararı aldı.
Nobelli yazarlardan kınama mesajı
Nobel ödüllü edebiyatçılar Günter Grass ve Jose Saramago da, yazar Mehmet Uzun'a destek mesajı gönderdi. Grass ve Saramago mesajlarında, Türkiye'deki insan hakları ihlallerini ve Kürt dili üzerindeki baskıları kınadıklarını belirtti.
Yazar Mehmet Uzun, "Bir Dil Yaratmak" isimli kitabında "halkı ırk ayrımı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği" suçlamasıyla, 19 Nisan'da Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde (DGM) yargılanacak. Yazar, kitabın yayıncısına açılan ve 16 Nisan'da İstanbul 6 No'lu DGM'de görülecek davaya da tanık olarak ifade verecek.
Avrupa Parlamentosu da izleyecek
Diyarbakır DGM'de görülecek davayı, "Mehmet Uzun ile Dayanışma Komitesi" temsilcilerinin yanı sıra aralarında Yaşar Kemal'in de bulunduğu çok sayıda Türkiyeli aydın da izleyecek. Duruşmaya, Avrupa Parlamentosu'ndan bir heyet de katılacak.
Türkiye'de temaslar
Nobel Edebiyat Komitesi üyeleri, Mehmet Uzun'un davasını izlemenin yanı sıra Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz ve İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Nejat Arseven ile görüşmek için de başvuruda bulundu.
Komite üyeleri, "Yılmaz ve Arseven ile görüşsek de görüşmesek de muhatap aramak için Ankara'ya gideceğiz. Biz bu işin peşini bırakmayacağız. Türkiye'nin ifade özgürlüğüne getirdiği kısıtlamaları, insan hakları ihlallerini protesto edeceğiz" dedi.
"Mehmet Uzun ile Dayanışma Komitesi" ile Türkiye'ye gelecek kişilerin listesi şöyle:
* Kjell Espmark; Nobel Edebiyat Komitesi Başkanı ve edebiyat profesörü (Espmark duruşmayı aynı zamanda İsveç Kraliyet ailesinin adına da izleyecek)
* Kjeld Löfting; Danimarka Kültür ve Sanatçılar Konfederasyonu Genel Başkanı
* Eric Östberg; Lahey Adalet Divanı eski Savcısı
* Eugene Schoulgin; Uluslar arası PEN Düşünce Özgürlüğü Komitesi Başkanı
* Claes Forsberg; Sınır Tanımayan Avukatlar Birliği Temsilcisi
* Louise Gunvén; Sınır Tanımayan Avukatlar Birliği Temsilcisi
* Cecilia Ruben; İsveç Helsinki Komitesi Temsilcisi
* Prof. Arne Ruth; İsveç PEN Başkanı
* Peter Mosskin; İsveç PEN Klübü Temsilcisi
* Arnild Skre; Norveç PEN Yayın Kurulu Üyesi
* Kjell Olaf Jensen; Norveç PEN Başkanı
* Kirsti Blom; Norveç PEN İkinci Başkanı
* Anders Heger; Norveç Yayıncılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı
* Thorvald Steen; Norveç Yazarlar Birliği Eski Başkanı
* Beate Slydal; Norveç Af Örgütü Başkanı, Diplomat
* Håkan Bravinger; İsveç Yazarlar Birliği Uluslar arası Sekreteri
* Jan-Erik Petterson; Ordfront Yayınevi Direktörü
İsveç Hükümeti Avrupa Birliği'ne iletti
Eric Östberg başkanlığındaki heyet üyeleri, dün, İsveç Kültür Bakanı Marita Ulvskog ile biraraya geldi. Görüşmeye, yazar Mehmet Uzun da katıldı.
Kültür Bakanı Marita Ulvskog, İsveç hükümetinin Türkiye'deki insan hakları ihlalleri, düşünce özgürlüğü ve Mehmet Uzun'un davasını Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı'na ilettiğini söyledi.
Görüşmeden sonra basın mensuplarının sorularını yanıtlayan yazar Uzun da, Kültür Bakanı ile görüşmelerinin olumlu geçtiğini belirtti.
Mehmet Uzun şöyle konuştu:
* Kültür Bakanı Ulvskog, davanın, Türkiye'nin demokratikleşmesi ve Avrupa Birliği üyeliği açısından bir sınav niteliğinde olduğunu söyledi.
* Bakan, Kürtçe üzerindeki baskıları kınadığını da açıkladı.
* Davanın açıldığından ne benim ne avukatlarımın de yayıncılarımın haberi vardı. Gerekçe, bana ulaşamamalarıymış.
İlk olarak Mesut Yılmaz açıkladı
* Fakat ilginç olan, bu davayı ilk duyuran Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz'dır. Yılmaz, açıklamasaydı, kimse bilmeyecekti.
* İsveç Başbakan Yardımcısı, bundan 1.5 ay önce Türkiye'ye gittiğinde Yılmaz ile görüşmelerinde, Yılmaz kendisine böyle bir davanın açıldığını açıklıyor. "Bu tür durumlardan biz de rahatsızız, ancak bir türlü önünü alamıyoruz" diyor.
"Mehmet Uzun ile Dayanışma Komitesi", 21 Şubat 2002 tarihinde yaptıkları basın açıklamasıyla Kürt yazar Mehmet Uzun'un Türkiye'de bir yazar olarak Kürtçe ile kendisini ifade etmesi ve Türkiye'de Kürt dili üzerindeki baskıların kaldırılması amacıyla oluşturulmuştu.
Mehmed Uzun kim?
Mehmed Uzun;
* 1953 yılında Diyarbakır'da dünyaya geldi,
* 1977 yazında sürgüne çıktı,
* Madeleine Grive ile ortak çalışarak İsveç'te Dünya adlı uluslararası bir antoloji de yayımladı,
* Kürtçe'de altı roman yayımladı.Bunların ikisi, "Pomegranate Çiçekler"başlıklı deneme kitabı ve "Kayıp bir aşkın gölgesinde" romanı İsveççe'de yayımlandı.
* İsveçli Yazarlar Birliği'ndeki seminer ve okuma günlerinde 00-tal Dergisi katılımcısı olarak yer aldı.
* Yıllarca Göteborg Üniversitesi'nde konuk okutman olarak görev almıştır. (BB/EÖ)