Venedik Bölgesel Konseyi, 6 Aralık Salı akşamı Venediklileri “ulusal azınlık” olarak tanımlayan yasa tasarısını onayladı.
Böylece Venedik ve çevresinde yaşayanlar, kendilerini Venedikli olarak tanımlayabilecekler, kamu kurumlarında kendi dillerini kullanabilecekler ve okullarda kendi dillerinde eğitim görebilecekler. Hatta kamu görevlilerinin Venedikçe bir sınavdan geçirildikten sonra göreve başlamaları söz konusu olabilecek.
Venedikçe diye bir dil var
Venedikçe, yaklaşık dört milyon insanın konuştuğu, Latinceden bağımsız olarak geliştiği için bir lehçe olarak tanımlanamayan ve 2007'de Venedik Bölgesel Konseyi'in oybirliği ile tanıdığı bir dil, ancak İtalya Devleti tarafından tanınmıyor.
Yasa teklifi 27 evet oyuna karşı 16 hayır oyu ve 5 çekimser oy ile kabul edildi. Yasa teklifine evet oylarının çoğunluğu Kuzey Ligi Parsi’nden gelirken, teklife karşı çıkan oyların çoğu ise Demokratik Parti ve Beş Yıldız Hareketi'nden geldi. Yasa teklifine Venedik Dili Enstitüsü'nden de destek gelmişti. İtalyan gazetesi La Repubblica, Konsey'in kararını Venexit olarak adlandırmıştı.
Özerklik mi, bağımsızlık mı?
Kuzey Ligi Konsey Üyesi Riccardo Barbesan, yaptığı açıklamada Konsey'in kararını ''Veneto bölgesinin özerklik talebini güçlendiren bir karar'' olarak değerlendirdi. Barbesan New Europe'a verdiği röportajda Bolzano bölgesinde yaşayan Alman nüfusunu kendilerine örnek aldıklarını söylerken; “Merkezi devleti tanıyoruz, ve azınlık olarak tıpkı Alto-Adige'de yaşayan Almanlar gibi kültürel koruma ve himaye talep ediyoruz” dedi.
Neden özerklik talep ediyorlar?
Konsey üyelerinden Stefano Valdegamberi Russai Today'e yaptığı açıklamada “Bu karar bizler için önemli, çünkü bizler İtalyan halkından ayrı olarak tanımlanmak istiyoruz. Bölgemiz İtalya'ya üretim ve kaynak sağlamasına rağmen, bölgeye devletten gelen kaynak ve hizmet giderek azalıyor” ifadelerini kullandı.
Venedik'in özerkliğini savunanlar; Avupa Konseyi'nin Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan Güney Tyrol ve Trento bölgelerinde yaşayan Alman nüfusuna işaret ederken; Veneto bölgesinin refahının İtalyan Devleti'nin ulusal borçları sebebiyle aşağıya çekildiğini ve Konsey'in kararının bölgenin kültürünü korumada ve canlandırmada etkili olacağını düşünüyorlar.
Referanduma gidilebilir
2014 yılında plebiscito.eu üzerinden gayri resmi olarak düzenlenen bir anket, Venediklilerin yüzde 89'unun İtalya'dan ayrılmak istediğine işaret etmişti. Aynı yıl içinde yapılan iki farklı anket de bağımsızlığa evet diyenlerin oranının yüzde 51 ve yüzde 54 olduğunu göstermişti. Kabul edilen yasa, bölgenin özerkliği için referanduma gidilmesini sağlayabilecek bir temel oluşturabilir.
Venedikçenin açık ve net bir tanımı olmadığından ve bölgede konuşulan düzinelerce dilin tamamı bu çatı altına girdiğinden, özerklik hareketinin anayasal dayanağının olup olmadığı merak konusu. Demokrat Parti yerel temsilcileri yasa teklifini Venedikliler için ''küçük düşürücü'' olarak nitelendirirken, Venediklilerin bir ''ulusal azınlık'' olarak tanımlanamayacağını belirttiler. (ZS/HK)
* Kaynaklar: rt.com, neweurope.eu