Haberin İngilizcesi için tıklayın
Almanya Federal Meclisi Ermeni Soykırımı tasarısını kabul etti.
Bugün yapılan oylamada tasarı bir ret ve bir çekimser oyla kabul edildi.
TIKLAYIN - "ERMENİ SOYKIRIMI TASARISININ GEÇMEMESİ SÜRPRİZ OLUR"
Tasarı Almanya’da büyük koalisyonu oluşturan Hıristiyan Birlik partileri (CDU / CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller Partisi tarafından hazırlandı.
“1915-1916 döneminde Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara dönük soykırımı hatırlama ve anma” başlıklı tasarıda sadece Ermeniler değil, Osmanlı'da Hıristiyan azınlık Asuriler, Süryaniler ve Keldanilerin de soykırıma uğradığı belirtiliyor. O dönem Osmanlı İmparatorluğu'nun müttefiki konumunda olan Alman İmparatorluğu'nun sorumluluğuna da dikkat çekiliyor.
TIKLAYIN - ALMANYA MECLİSİ'NDEKİ ERMENİ SOYKIRIMI TASARISI'NIN TAM METNİ
Merkel oylamaya katılmadı
İktidardaki koalisyon ortakları Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU), Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile muhalefetteki Yeşiller Partisi tarafından hazırlanan karar tasarısına Sol Parti de destek verdi. Oylamaya CDU milletvekillerinin önemli çoğunluğunun katılmadığı görüldü.
Oturuma Başbakan Angela Merkel, Başbakan Yardımcısı ve SPD Genel Başkanı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier'in katılmadı. CDU'lu bir milletvekili ret oyu kullanırken bir milletvekili de çekimser kaldı.
Meclis Başkanı: Türkiye gelecekteki sonuçlarından sorumlu
Deutsche Welle'de yer alan habere göre oylama öncesindeki tartışma oturumunda konuşan parti temsilcileri, amacın Türkiye'yi ya da mevcut Türk hükümetini sanık sandalyesine oturtmak olmadığını vurguladılar.
Alman Federal Meclisi Başkanı Norbert Lammert, oturumun açılış konuşmasında "Parlamento tarih komisyonu değildir, mahkeme hiç değildir" diyerek, ancak Alman meclisinin Almanya'nın kendi tarihi sorumluluğu da bulunan bir konuda nahoş sorulardan kaçamayacağını söyledi.
Lammert, "Bugünkü Türkiye 100 yıl önce olanlardan sorumlu değildir, ama bunun gelecekteki sonuçlarından sorumludur" dedi.
Yeşiller Eş Başkanı Cem Özdemir ise konunun Türklere ahlak hocalığı yapmak ya da başkalarının işine karışmak olmadığını, 1915-1916'da yaşananların Alman tarihinin de bir parçası olduğunu söyleyerek "Geçmişte bu korkunç suça ortak olmuş olmamız, bugün inkarcıların suç ortağı olacağımız anlamına gelmemeli" dedi.
Sosyal Demokrat Parti dış politika uzmanı Rolf Mützenich, tartışma oturumunun konusunun Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı yargılamak değil, Ermeni soykırımı olduğunu vurguladı.
"Geçmişinin sorumluluğunu üstelenenler geleceği şekillendirebilir"
Hristiyan Birlik partileri meclis grubu başkanvekili Franz Josef Jung da konunun Türkiye'yi suçlamak olmadığını vurgulayarak "Sadece geçmişinin sorumluluğunu üstelenenler geleceği şekillendirebilir" diye konuştu. Jung, amaçlarının Türkiye'yi sanık sandalyesine oturtmak değil, ortak tarihin irdelenmesi olduğunu söyledi.
SPD milletvekili Dietmar Nietan ise Ermeni ve diğer Hristiyan azınlıklara yönelik imha politikasının "Birinci Dünya Savaşının karmaşasında yaşanan acı olaylar" olmadığını, dönemin devlet makamları tarafından Jön Türk hükümetinin talimatıyla sistematik olarak uygulandığını vurguladı.
Nietan, "O dönem göz yumanların torunları olarak bu insanlık suçunun kurbanları önünde saygıyla eğiliyoruz. Soykırım soykırımdır" diye konuştu.
AKP, MHP ve CHP'den tepki gelmişti
Dışişleri Komisyonu'nun AKP, CHP ve MHP’li üyeleri, Almanya Federal Meclisi’nde görüşülecek Ermeni Soykırımı karar tasarısına karşı ortak bir bildiri yayınladı.
Almanya'da yaşayan Türkler 1 Haziran'da Brandenburger Tor önünde tasarıyı protesto etmişti.
Başbakan Binali Yıldırım, 1 Haziran'da tasarı ile ilgili "Aslı astarı olmayan, 1. Dünya Savaşı şartlarında yaşanmış, her toplumda yaşanabilecek sıradan olaylar" demiş ve eklemişti: "Bu karar çıkarsa biz de anlaşmaları yok sayarız olmaz. Burası kabile devleti değil" demişti.
Meclis Başkanı 100. yılda "Soykırım" demişti
Federal Mecliste 2005 yılında soykırıma ilişkin bir tasarı kabul edilmiş, ancak metnin içinde olayların pek çok bilim insanı ve tarihçi tarafından soykırım olarak nitelendirildiğine yer verilmekle birlikte, doğrudan soykırım tabiri kullanılmamıştı.
Hristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) meclis grupları geçen yıl Ermenilere yönelik katliamı soykırım olarak tanıyan karar tasarısına engel olmuştu.
Almanya'da Cumhurbaşkanı Joachim Gauck ve Federal Meclis Başkanı Norbert Lammert 1915'in 100. yılında yaptıkları konuşmalarda Ermeni soykırımı ifadesini kullanmıştı.
Soykırımı kabul eden ülkeler
Zete’nin Independent’a dayanarak verdiği habere göre Ermeni soykırımını tanıyan ülkeler şunlar:
Ermenistan, Uruguay, Güney Kıbrıs, Rusya, Kanada, Lübnan, Belçika, Fransa, Yunanistan, Vatikan, İtalya, İsviçre, Arjantin, Slovakya, Hollanda, Venezuela, Polonya, Litvanya, Şili, İsveç, Bolivya, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Suriye.
Son olarak 7 Mayıs 2015'te Lüksemburg'un da soykırımı tanıması üstüne resmi olarak "Ermenilere soykırım yapıldı" diyen ülkelerin sayısı 25'e yükseldi.
Bu ülkelerin yanında Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu da Ermeni soykırımını tanıdı.
ABD, Büyük Britanya, Brezilya, İspanya, Avustralya ve Bulgaristan’da ise soykırım resmi devlet duruşu olarak kabul edilmezken bazı eyalet ve bölgelerde 1915 olayları sokırım olarak kabul ediliyor.
Mesela ABD’de Wyoming, Teksas, Iowa, Indiana, Batı Virginia, Missisippi ve Alabama dışındaki 50 eyaletin hepsinde Ermeni soykırımı yerel parlamentodan geçmiş durumda. (BK)
* Fotoğraf: AA