Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) öngörülmüş bir hakkın kullanımıyla doğrudan bağlantılı olarak gözaltında ya da tutuklu olan bireyler tarafından yapılan başvurulara öncelik verecek.
Deutsche Welle’nin (DW) haberine göre AİHM bugün içtüzük değişikliği yaptı. Değişikliğe göre AİHS’teki haklarla doğrudan bağlantılı olarak gözaltında ya da tutuklu olanların başvurularını da bundan böyle “acil” koduyla işleme koyacak. Bu tür başvurular AİHM’de “1'inci Kategori” başvurular olarak işlem görecek.
Mahkeme bugüne kadar sadece davacıların yaşam veya sağlıklarıyla ilgili risk söz konusu olduğunda başvuruları “acil” koduyla işleme koyuyordu.
AİHM İç Tüzüğü’nün 41’inci maddesinde “Ele alınacak davaların sırası tespit edilirken, mahkeme kendisi tarafından belirlenen ölçütler temelinde ortaya çıkan konunun önemi ve ivediliğini dikkate alır. Ancak daire veya daire başkanı, belirli bir başvuruya öncelik tanımak için bu ölçütlerden ayrılabilir” ifadeleri kullanılıyor.
DW’nin mahkeme kaynaklarına dayandırdığı haberine göre iç tüzükte yapılan bu son değişikliğin altında büyük ölçüde Rusya, Azerbaycan ve Türkiye gibi ülkelerde gözaltında veya tutuklu olan gazetecilerden gelen dava başvuruları yatıyor.
Önderoğlu: Tutuklu gazetecileri etkileyebilir
Haftabaşında AİHM önünde eylem yapıp, Türkiyeli gazetecilerin başvurularının en kısa sürede görüşülmesini talep eden Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, bu değişikliğin Türkiyeli tutuklu gazetecilerin durumunu da etkileyebileceği yorumunu yaptı.
AİHM, İç Tüzüğü'nün 41.Maddesini başvurulara dair önceliği esnetmek için değiştiriyor. Bu, tutuklu gazetecilerin durumunu da etkileyebilir pic.twitter.com/C3Z5DheXe6
— Erol Önderoglu (@ErolOnderoglu) June 1, 2017
Akdeniz: AİHM öncelik verdiği başvurulara bir an önce bakmalı
Hukukçu Yaman Akdeniz ise Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Anayasa Mahkemesi karar verir belki diye beklemekten ziyade AİHM öncelik verdiği başvurulara bir an önce bakmalı” mesajı paylaştı.
AİHM'in öncelik politikasının güncellenmesi tabii ki önemli & pozitif bir gelişme. Fakat, işin pratiği daha da önemli.
— Yaman Akdeniz (@cyberrights) June 1, 2017
AİHM’in tutuklu gazetecilere öncelik verme yönünde bir kararı olduğunu, Atilla Taş’ın başvurusunda sene başında öncelik verildiğini hatırlatan Akdeniz, aradan beş ay geçmesine rağmen hala bir değerlendirme olmadığına dikkat çekti.
En çok başvuru Türkiye'den
15 Temmuz darbe girişimi sonrası Türkiye AİHM önünde 30 Nisan 2017 itibariyle hakkında en fazla dava başvurusu olan ülke konumuna geldi. Son verilere göre AİHM önünde şu anda Türkiye’ye karşı 23 bin dava başvurusu var, mahkeme kaynaklarına göre bu başvuruların 17 bin 630’unu 15 Temmuz sonrası gelen dava dosyaları oluşturuyor.
Türkiye’den gelen başvurular AİHM gündemindeki toplam 93 bin 150 dava başvurusunun yüzde 24,7’sini oluşturmakta. Türkiye’yi sırasıyla Ukrayna (19 bin 50 başvuru), Macaristan (9 bin 950), Romanya (9 bin 200), Rusya (7 bin 900) ve İtalya (5 bin 150) izliyor. (EA)