Ankara'da gerçekleştirilen I. Ulusal AIDS Savaşım Sempozyumu'nda konuşan Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi (HATAM) Başkanı Prof. Dr. Serhat Ünal, "dünyada her gün 14 bin yeni AIDS vakasının ortaya çıktığını, Türkiye'de 1500 civarında olan AIDS hastası sayısının, 7-8 yıl sonra 10 bine çıkacağının tahmin edildiğini" söyledi:
* "1997 yılında dünyada 30.6 milyon olan AIDS'li hasta sayısı, bu yıl 26 Kasım'da ilan edilen verilere göre 42 milyona çıktı, yalnızca 2002 yılı içinde 5 milyon kişi AIDS'e yakalandı.
* Hastalığın yalnızca erişkinleri değil, çocukları da etkiliyor, dünyada hastalık ile yaşayan 42 milyon kişinin 38.6'sı 15-49 yaş grubunda. Diğer yandan uluslararası veriler ilk kez bu yıl yeryüzünde bu hastalığa yakalanmış insanların yarısını kadınların oluşturduğunu duyurmuştu."
Türkiye'de halen 1500 dolayında hasta olduğu biliniyor. Dr. Ünal bu sayının 7-8 yıl içinde 10 bine çıkacağının tahmin edildiğini söyledi ve artışı önlemek için acilen önlem alınmasını istedi.
Üç milyonu öldü
Yeryüzünde 2000 ve 2001 yıllarında 5'er milyondan 10 milyon yeni AIDS'li vakası saptandı. Aynı verilere göre 2002 yılı içinde 3 milyon AIDS'li yaşamını yitirdi. Şu anda yeryüzünde 19 milyon kadının, 19 milyon erkeğin ve 4 milyon çocuk bu hastalığa yakalanmış durumda. Afrika'da bulunan AIDS'li çocukların önemli bir bölümünün anne-babaları yok.
Hastalığın temel bulaşma yolunu korunmasız cinsel ilişki oluşturuyor. İlişki sırasında erkekten kadına bulaşmanın, kadından erkeğe bulaşmaya göre 40 kat daha fazla olası.
Türkiye'de hızlı artıyor
Günümüzdeki son verilere göre 1437 olarak ifade edilen Türkiye'deki AIDS'li miktarı bir buzdağına benzetiliyor. Sempozyumda konuşan Ankara AIDS Savaşım Derneği Başkanı Prof. Dr. Dilek Arman, "ilk yıllar AIDS'li sayısı 30'ar 30'ar artarken, 1998'de 100 vakaya, daha sonra 200'er vakalar şeklinde arttı. WHO'nun Türkiye için 1500 rakamını dikkate alarak yaptığı projeksiyonlarda 10 yıl içerisinde en iyi tahminle 9.500 vaka olacak" dedi. Arman, Türkiye'de hastalığın dağılımı hakkında şu bilgileri verdi:
"Türkiye'de yüzde 60 vakanın heteroseksüel ilişki nedeniyle, yüzde 20'si homoseksüel ve intravenöz şırınga kullanımı nedeniyle ve yüzde 20 grup da bilinemeyen nedenlerle AIDS'e yakalanıyor. Cinsel eğitim hala yetersiz, kitaplara giren 5 kelimelik cümle ile gençliğe eğitim verilemez.
Korunma yetersiz
HATAM Başkanı Prof. Dr. Serhat Ünal, sempozyum sırasında yapılan bir basın toplantısında Sağlık Bakanlığının Birleşmiş Milletler desteği ile sürdürdüğü ücretsiz "Prezervatif - Kondom" uygulamasının yurtdışından gelen yardımın durması nedeniyle komik hale geldiğini ifade ederek, sağlık ocağından ücretsiz kondom alabilmek için "evli olunması" şartı bulunduğunu ve ayda sadece 3 adet verildiğini söyledi.
"Diğer yandan AIDS tedavisinin sadece ilaç maliyeti aylık olarak 1200-1500 dolara ulaşıyor. Ülkemizde Emekli Sandığı, SSK ve Bağkur bu maliyetleri karşılıyor, sosyal güvencesi olmayan hastalar ise Yeşil Kart'tan yararlanarak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu kaynaklarıyla tedavilerini sürdürüyorlar." (HA/BB)