Genel değerlendirme
Polonya Kopenhag siyasi kriterlerini yerine getirmeye devam etmektedir. Ülke, demokrasi, adalet, insan hakları, ve azınlıkların korunması ve gözetilmesini sağlayan kuruluşları güçlendirmekte ilerleme kaydetmiştir.
Polonya, yargı sistemi reformları konusunda ilerlemeler kaydetmiştir. Yargı sisteminin etkinliğinin artırılması gerekmektedir. Yargıçların dokunulmazlığı konusu ele alınmalıdır. Yargıçların eğitimine de öncelik verilmelidir.
Yolsuzluklar, endişe yaratmaya devam etmektedir. Bu sorunla mücadele etmek için kapsamlı bir strateji geliştirilmiştir, ancak ek adımlar gerekmektedir. Polonya, insan hakları ve özgürlüklerini gözetmeye devam etmektedir.
Yargı sistemi
Polonya'daki yargı reformu geçtiğimiz yıl da devam etmiş ve bu alanda, belli ilerlemeler kaydedilmiştir. Yeni bir mahkemeler tabakası oluşturulması, işlemlerin hızlandırılması, ve bilgisayar sistemine geçilmesi, yargı sisteminin verimliliğini artırmıştır.
Ancak, özellikle halkın adalete erişimi konusunda adımlar atılması ve verimliliğin artırılması gerekmektedir. Adli sistemde yolsuzlukların yaşandığı konusundaki yaygın inanç endişe yaratıyor. Yargıçların dokunulmazlığı, yolsuzluğun gerçek boyutlarını ortaya çıkarmayı zorlaştırmaktadır.
Adli sistemin yeniden yapılandırılması ve işlemlerin hızlandırılması, dava sürelerini de kısaltmıştır. Yargıçlara destek için idari personel alımı devam etmektedir.
Polonya'da yargıçların işe alınması, değerlendirilmesi ve terfi edilmesi işlemleri geliştirilerek daha şeffaf hale getirilmelidir. Acil olarak ele alınması gereken bir başka konu ise, yargıçlar için standart bir eğitim müfredatı oluşturulması ve bir eğitim merkezinin kurulmasıdır.
İnsan hakları ve azınlıkların korunması
Polonya, insan hakları ve özgürlüklerini gözetmeye devam etmektedir. Ülke, başlıca insan hakları konvansiyonlarını onaylamıştır. 2002 Mayıs ayında, Polonya, idam cezasının her durumda kaldırılmasını öngören 13. Protokolü kabul etmiştir.
Polonya, güçlü yasalarla insan haklarını ve azınlıkları korumaktadır. Şikayet Amirliği Ofisi, insan haklarının ve azınlıkların korunmasını gözetmekte ve bu konulardaki şikayetleri ele almaktadır. Ekonomik, sosyal ve kültürel hakların çiğnenmesi durumunda da Şikayet Amirliği Ofisi devreye girebilmektedir. Polonya Anayasası, ayırımcılık-karşıtlığını gözetmektedir. Ancak ayırımcılık-karşıtı mevzuatın AB mevzuatına uydurulması sınırlı kalmıştır.
Sivil ve siyasi haklar
Polonya geçtiğimiz yıl içerisinde sosyal ve siyasi hakları sağlamlaştırmış ve belli konularda ilerleme sağlanmıştır. Ancak, hala endişe veren konular vardır.
Polis şiddeti
Polisin onur kırıcı davranışları konusundaki endişeler devam etmektedir. 2001 yılında polis hakkında 5,391 şikayet yapılmıştır. Bu şikayetlerin 2,884'ü sonucunda polisler cezalandırılmış, 284 tanesinin sonucunda da polisler görevlerinden uzaklaştırılmışlardır. Ancak polisin gözaltındaki kişilere sistematik olarak kötü davrandığına dair kanıt yoktur.
İnsan kaçakçılığı
Polonya'da insan kaçakçılığı hala endişe verici bir sorundur. Polonya, insan kaçakçılığında, başlangıç, geçiş ve varış noktası olmaya devam etmektedir.
Cezaevi koşulları
Polonya'da cezaevi sisteminin durumu iyiye gideceğine, son yıllarda daha da kötüleşmiştir. Bütçeyle ilgili sorunlar koşulları daha da zorlaştırmıştır.
Yasal yardım
Polonya'da yasal yardım sistemi vardır. Polonya yasası halka bedava yasal yardım sağlamaktadır.
Ülke, mültecileri korumaktadır. Ancak mültecilere yasal yardım ve topluma uyum sağlamalarının kolaylaştırılması konusu ele alınmalıdır. Polonya'da ırkçılığa dayanan şiddet ve bu konuda yasal önlem alınamaması endişe yaratmaktadır.
İfade, basın ve din özgürlükleri genel olarak gözetilmektedir.
Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar
Eşit imkanlar alanında son dönemde herhangi bir gelişme yaşanmamıştır. 2001 yılının Ekim ayında hükümet tam yetki verdiği bir "Kadınlar ve Erkekler İçin Eşit Statü Ofisi" kurmuştur.
Ofisin sorumlulukları arasında, eşit davranışları değerlendirmek, kadın ve erkekler için eşit imkanlar için çalışmalar yürütmek, ve kadın-erkek eşitliğini eğitim programlarıyla teşvik etmek vardır.
Sendikalar
Polonya'da sendikalar siyasi ve sosyal hayatta etkin rol oynamaya devam etmektedir.
Azınlık hakları ve azınlıkların korunması
Polonya'da azınlıklar korunmakta ve hakları gözetilmektedir. Şikayet Amirliği Ofisi, yabancıların korunmasını ve azınlık haklarını gözetmekte, ve şikayetleri değerlendirmektedir.
Bu alandaki şikayetler oldukça azdır.Polonya'da 50,000 ila 60,000 arasında Roman yaşamaktadır. Romanların hayat koşullarını iyileştirmek için başlatılan programlar bütünüyle sürdürülmemiştir. Bütçe yetersizliği projeleri sınırlandırmaktadır. (NM)