Alternatif Bilişim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Keleş, TTNet'in iş ortağı PHORM şirketinin kullandığı DPI teknolojisinin varlığının bile gizlilik hakları üzerinde bir tehlike olduğunu söyledi.
TTNet ve PHORM ortaklığı CHP Miletvekili Erdal Aksünger'in 14 Kasım 2012 günü düzenlediği basın toplantısından sonra gündeme gelmişti. Aksünger açıklamada "TTNet, AB sınırlarında faaliyetleri yasadışı hale gelen Phorm adlı firmayla işbirliği yaparak kişisel verilerin ve iletişimin gizliliğini ihlal ediyor, temel insan hak ve özgürlüklerine aykırı davranıyor" demişti.
PHORM bu açıklamaya yanıtı bugün Türkiye CEO'su Kent Ertuğrul aracılığıyla Akşam Gazetesi'ne verdiği röportajla verdi. Ertuğrul şirketin kullanıcı verilerini izinsiz kaydettiği iddiasını yalanlayarak "Reklam gösterimi kişiyi tanımlamadan rastgele verilen 24 haneli numara ile gerçekleştirilir. PHORM, hassas siteler ve https ile başlayan bankacılık ile ilgili ve şifreli siteleri dikkate almaz" dedi.
Ali Rıza Keleş, PHORM'un açıklamasını değerlendirirken 24 haneli rakamın gizliliği sağlamada yeterli olmadığını söyledi. Bu teknolojiyi kullanan firmaların müşterilerinin reklam şirketleri ve devletler olduğunu vurgulayan Keleş, teknolojinin öncelikli kullanım alanının istihbarat ve reklam olduğunu belirtti. Keleş uygulamaların tehlikesini şöyle özetledi:
"DPI teknolojileri ve Phorm gibi DPI kullanarak profilleme/analiz yapan firmalar içeriklere göre paketleri tasnif ediyor, kişisel verilerimizi bilemediğimiz/kontrol edemediğimiz süreçlerden geçirmektedir. Bu da net tarafsızlığını bozmakta ve ağın yapısını 'ticari önceliklere' göre şekillendirme tehlikesiyle karşı karşıya getiriyor."
"Uygulama kullanıcıya bir numara veriyor. Ama yine de şirketin reklamcıyla/müşterisiyle kullanıcıyı eşleştirmesi gerekiyor. Bunun için de bir teknoloji kullanıyor olabilir. Eğer çalışan bir DPI cihazınız varsa her an izlenmeye ya da fişlenmeye müsait hale geliyorsunuz."
Nasıl çalışıyor?
PHORM ve TTNet ortaklığı TTNet kullanıcılarına gezinti.com sitesi üzerinden ulaşıyor. Kullanıcı bir sayfa açtığında karşısına gezinti.com kutucuğu çıkıyor. Uygulamayı kabul eden kullanıcının gerek tarayıcısı gerekse internet hattı üzerinden DPI teknolojisi ile bilgisayarına giren ve çıkan tüm verileri inceliyor ve kullanıcının eğilimi belirleliyor.
DPI nedir?
İnternetteki trafik, üzerinde gönderici/alıcı bilgileri bulunan paketler halinde akıyor. Tarafsız bir postahane gibi işleyen bu sistemde paketin geldiği ve gideceği noktalar biliniyor fakat paketin içeriği ile ilgilenilmiyor. Ve her pakete eşit ve tarafsız davranılıyor. DPI "Deep Packet Inspection" (Derin Paket Analizi) teknolojisi ise paketlerin içeriğini inceliyor ve kategorize ediyor. Bu uygulamayla eğilim profili çıkarılıyor.
PHORM'a uluslararası itiraz
PHORM şirketi daha önce İngiltere'de faaliyet göstermiş, fakat kullanıcıların, AB'nin ve STK'ların ısrarlı itirazları üzerine İngiltere hükümeti yasa dğişikliğine giderek PHORM'u saf dışı bırakmıştı. Benzer bir süreçten Romanya'da da geçen şirketin davası sürüyor.
Türkiye'de ise Alternatif Bilişim Derneği Eylül ayında PHORM hakkında suç duyurusunda bulunmuş ve bir imza kampanyası başlatmıştı. (EA/HK)