Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK), Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne ilişkin 303, 306, 307 ve 308 sayılı kararları Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
303 No'lu karar: Seçime katılabilme yeterliliği
303 No'lu kararla seçmen kütüğü verilebilecek siyasi partilerin, seçime katılabilme yeterliliğine sahip olmaları gerekecek.
Bu durumda Adalet ve Kalkınma Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Halkların Demokratik Partisi, Hür Dava Partisi, İyi Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi'ne seçmen kütükleri verilebilecek.
Partilere seçmen kütüğü örneklerinin verilebilmesi için ilçe seçim kurulunca hesaplanan bedelin maliye veznesine ödenmesi ve alındı makbuzu aslının ilçe seçim kuruluna ibraz edilmesi gerekecek.
298 sayılı kanunun 47. maddesinde sözü edilen seçim dönemi kavramından, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 77, 101 ve 127. maddeleri ile 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu'nun 3. maddesinde, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 6. maddesinde ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un 8. maddesinde yer alan 5 yıllık dönemler anlaşılacak.
Seçmen kütüğü örneği isteme konusunda siyasi parti genel merkezleri yetkili. Ayrıca, genel merkez yetki vermesi durumunda il ve ilçe başkanları da kendi seçim çevreleriyle ilgili seçmen kütüğü örneği isteyebilecek. Seçmen kütüğü örneği istemleri bir seçim döneminde ikiden fazla olamayacak.
Kağıt örnekler seçmen başına 6 kuruş
Kağıt ortamında verilecek seçmen kütüğü örneklerinin gideri karşılığı 2018 yılı için her seçmen başına 6 kuruş olarak ödenecek. Bu bedel maliye veznesine yatırılacak, bunlara ait fotokopi masrafı seçim ödeneğinden karşılanacak. Seçmen kütüğü örneği verilmesi istemleri elektronik ortamda karşılanabilecek. Bu seçmen kütüğü örnekleri ise ücretsiz olarak verilecek.
306 No'lu karar: Seçim günü yasakları
306 No'lu kararla seçimin yapılacağı 24 Haziran Pazar içki, silah taşıma ve yayın yasağı uygulanacak, saat 06.00'dan 24.00'e kadar “her ne suretle olursa olsun” alkollü içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit alkollü içki “satılması ve verilmesi ile içilmesi” yasak olacak.
Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiç kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silah taşıyamayacak.
Düğünler saat 18.00'den sonra
Oy verme günü oy verme süresi boyunca kahvehane, kıraathane ve internet kafeler gibi bütün eğlence yerleri kapalı olacak. Eğlence yeri niteliğini taşıyan lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek. Seçim yasaklarına ve yukarıdaki kurallara uyulmak şartıyla oy verme günü saat 18.00'den sonra düğün yapılabilecek.
Seçim günü saat 18.00'e kadar radyolar ve her türlü yayın organları tarafından seçimler ve seçim sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak.
18.00-21.00 arası sadece YSK açıklamaları
Radyo ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatlerinde ancak YSK tarafından seçimlerle ilgili olarak verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek.
Yayınlar 21.00'den sonra serbest
Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.
Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması halinde aynı hükümler, 8 Temmuz tarihinde de uygulanacak.
307 No'lu karar: Yetki YSK'de
307 No'lu kararla seçimlerin başlamasından bitimine kadar seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etme görevi YSK'da olacak. YSK'nın kararları aleyhine başka bir merciye başvurulamayacak.
308 No'lu karar: Aday listelerinin teslimi
308 No'lu kararda, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nda yer alan milletvekili seçilme şartları ve buna engel teşkil eden durumlar ile adaylara karşı itiraz ve adayların incelenmesi konuları da yer aldı.
Buna göre,
“En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, askerlikle ilişiği olanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl veya daha fazla ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katışma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler.
Siyasi partiler, aday bildirimlerini elektronik ortamda (DVD) ve ayrıca kağıt ortamında cetveller halinde 21 Mayıs Pazartesi günü saat 17.00'ye kadar YSK'ya teslim edecek. Bu tarihten sonra milletvekili adaylarının seçilme yeterliliğine ilişkin inceleme ve itiraz süreci başlayacak.
Aday listelerinin her sayfasında siyasi parti mührü ve yetkili imza olacak. Her aday için seçilme yeterliliği ile ilgili öğrenim durumlarını gösterir diploma, askerlikle ilişiği olmadığına dair belge ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösterir nüfus cüzdanı örneği (noter veya siyasi parti yetkililerince onaylanmış) ile adli sicil ve arşiv kaydı belgesi listelere eklenecek.
Siyasi partiler, seçime katılacakları her ile ait aday listelerini (o il çevrelere bölünmüş ise bu çevreler de dikkate alınarak) ayrı ayrı bildirecek.
YSK'ya bildirilen istifalar veya ölüm sebebi ile eksiklik oluşan listeler 29 Mayıs Salı gününe kadar tamamlattırılabilecek. Bu tarihten sonraki istifalar veya ölümler, listelerin tamamlattırılması yönünden dikkate alınmayacak.
Eksilen aday listelerinin tamamlanması
YSK, 29 Mayıs Salı günü saat 15.00'e kadar kendisine ulaşan istifa, ölüm, itiraz veya inceleme üzerine adaylıktan çıkarılmaları nedeniyle oluşan eksikliklerin tamamlanması hususunu aynı gün saat 21.00'e kadar siyasi partilere bildirilecek. Siyasi partilerin bu eksiklikleri 30 Mayıs Çarşamba günü saat 17.00'ye kadar tamamlayarak YSK'ya bildirmeleri gerekecek.
Belirtilen gün ve saatten sonra ölüm veya istifa nedeniyle aday listelerinde oluşacak eksikliklerin tamamlanması mümkün olmadığından, bu kişilerin seçilmiş bulunmaları halinde istifaları hüküm ifade edecek ve yerlerine kendilerinden sonra gelenlerin seçilmiş sayılacak.
Adaylıktan istifalar, YSK'ya veya YSK'ya iletilmek üzere il seçim kurulu başkanlığına, doğrudan ve bizzat kimlik göstermek suretiyle yapılacak ve tutanağa bağlanacak.
Seçime katılan siyasi partilerin iller toplamının en az yarısında o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı kadar aday göstermeleri gerekecek. Eksik aday gösteren siyasi partiler bu eksikliği YSK tarafından verilen sürede tamamlayamamaları halinde seçime katılma hakkını kaybedecek.
Bağımsız adaylar
27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne bağımsız aday olarak katılmak isteyenler, başvurularını 21 Mayıs Pazartesi günü 17.00'ye kadar milletvekili seçilmek istedikleri çevrenin il seçim kuruluna, yasal şart ve nitelikleri taşıdıklarını belirten bir dilekçe ile bizzat veya bağımsız milletvekili adaylığı başvurusuna münhasır olarak verilen özel noter vekaletnamesine istinaden yapacak.
Bağımsız adaylar başvuru dilekçelerine, en yüksek derecedeki devlet memuruna mali haklar kapsamında yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarı olan 13 bin 916 lirayı ilgili mal sandığına emaneten yatırdıklarını gösterir makbuzu, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı örneğini, öğrenim durumunu gösterir diploma örneğini, askerlikle ilişiği olmadığına dair belgeyi, adli sicil ve arşiv kaydı belgelerini de ekleyecek.
Bağımsız milletvekili adayları, 25 Mayıs Cuma günü saat 15.00'e kadar adaylıktan vazgeçmeleri halinde emaneten yatırdıkları paralarını geri alabilecek. (EA)
