Açılacak yeni bir davada Watada'nın duruşma öncesi oturumdaki uzlaşma nedeniyle, 5 Şubat'taki mahkemede dikkate alınmayan iki iddiadan da yargılanma olasılığı var. Watada'nın avukatları karara tepkili.
Watada: Irak'ın işgali yasadışı, ahlak dışı
Teğmen Watada Ocak 2006'da Irak işgaline katılmak istememesinin nedenlerini anlattığı ve ordudan istifasını sunduğu bir mektubu üstlerine yollamış ancak Mayıs 2006'da aldığı mektupla bu isteği reddedilmiş ve Haziran 2006'da birliğiyle birlikte Irak'a gitmesi emredilmişti.
Watada, Irak'a gitmesine dair emri Irak'ın işgalinin "yasadışı ve ahlak dışı olduğunu" açıklayarak reddetmişti. Tüm bunlar üzerine, Watada hakkında emre karşı geldiği, üniformasını çıkarmadan yönetimin "yalan üzerine kurulu hukuksuz savaşı sürdürdüğü ve savaş suçu işlediğini" söylediği için hakkında dört yıl hapis istemiyle dava açıldı.
Watada'nın yargılanmasına Seattle'ın güneyindeki Fort Lewis askeri üssünde bulunan askeri mahkemede 5 Şubat'ta başlanmıştı. İlk duruşmasında yaptığı savunmada Watada, savaşması emrinin yasadışı olduğunu, zira Irak'taki savaşın yasadışı olduğunu söyledi.
"Bush'un yalanlarını öğrendiğimde şoke oldum"
Watada, savaşa katılmayı reddetmesini "Bush yönetiminin bu savaşı başlatmak ve sürdürmek için söylediği sayısız yalanı okuduğumda şoke oldum. Başkan Bush benim güvenime ihanet ettiyse, benim de benden yapmamı istediği şeyi gözden geçirmemin zamanı gelmiştir" diyerek açıkladı.
Askeri yargıç: Watada'nın karar verme yetkisi yok
Yargıç ise teğmenin "bu konuda karar verme yetkisi olmadığını" söyleyerek bu savunmaya karşı çıktı. Yargıç ayrıca Watada'nın açıklamalarının, ABD yasalarına göre ifade özgürlüğü kapsamına girmediğini ifade etti ve savunma avukatlarının bu yöndeki talebini reddetti.
Watada'nın talebi üzerine oluşturulacak askeri panel, savaşı eleştirmesinin Irak'taki askerlerin morali, sadakati, disiplini ve görevin güvenliği açısından tehlike oluşturup oluşturmadığına karar verecek. Mahkeme, savunma ekibinin aralarında anayasa hukukçularının bulunduğu tanık listesindeki tanıkların dinlenmesi talebini ise reddetti. Piyade teğmen Ehren Watada, suçlu bulunduğu takdirde dört yıl hapis cezasına çarptırılabilir.
Ehren Watada, ifade özgürlüğünü kullanarak savaşı eleştirdiğini ve Irak'a gitmeyi reddettiğini söylüyor. Ancak ABD ordusu, askerlerin hangi savaşa katılacaklarına karar veremeyecekleri ve emirlere itaat etmekte zorunlu olduklarında ısrarlı. Watada'nın yargılandığı Fort Lewis üssünden bir sözcü, "Asker olarak farklı bir standarda sahipsiniz. Ordunun düzenini ve disiplinini bozacak şeyler söyleyemezsiniz. Askerler, asker olmanın dışına çıkamaz" diyor.
Hapis cezasın çarptırılması halinde Watad'yı "düşünce suçlusu" olarak kabul edeceklerini açıklayan Uluslararası Af Örgütü (UAÖ), ABD'ye taraf olduğu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 18. maddesi ve Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin 18. maddesini anımsatmıştı.
Bu belgelere göre askeri hizmeti vicdani, düşünsel veya dini nedenlerle reddetme hakkı tanınıyor ve korunuyor. Ancak ABD askeri düzenlemeleri başvuranların bu statüsünü tanımak için belli bir savaşa değil, her türlü savaşa karşı olmasını şart koşuyor. Teğmen Watada ise Irak savaşının yasadışı olduğu gerekçesi ile bu savaşa katılmayı reddederken, gerekirse Afganistan'da görev almaya hazır olduğunu belirtiyor. Bu yüzden de yasal olarak vicdani retçilik statüsüne başvurmuş değil.
Watada'ya destek
Irak'ın işgaline katılmayı açıkça reddeden ilk asker olan Watada, Vietnam Savaşı'ndan bu yana divan-ı harpte yargılanacak olan ilk subay.
Watada'ya dava başladığından bu yana barış taraftarları ve sivil toplum örgütlerinin desteği sürüyor. 5 Şubat'taki duruşma öncesinde davanın görüldüğü Fort Lewis askeri üssü önünde Watada'ya destek olmak için tanıklık yapmak isteyen, aralarında oyuncu Sean Penn'in de bulunduğu 200 kişinin toplanmıştı. Teğmen Watada'ya www.ThankYouLt.org sitesinden destek verilebilir. (KÇ/TK)
* Bu haberi Kudret Çobanlı derledi.
