Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu'nun hazırladığı "Devlet İlköğretim Okullarında Ücretsiz Öğle Yemeği Sağlamak Mümkün mü?" başlıklı rapor, ilköğretimdeki eşitsizliklerin giderilmesinde Okul Yemeği Programı'nı (OYP) bir çözüm olarak öneriyor.
Rapora göre, ücretsiz öğle yemeği verilmesini sağlayan OYP'nin, sistemin Türkiye'deki ihtiyaca yapacağı katkılara bakarak doğrudan ve dolaylı faydalarını görmek mümkün.
Rapor Okul Yemeği Programı'nın çocuk yoksulluğunun önüne geçilmesi, çocukların okuldaki başarısını arttırması, okul devamsızlığının ve okulun bırakılmasının azaltılmasına katkısının yanı sıra çocuğun fiziki gelişimine de olumlu etkisi olduğunu savunuyor.
Beslenme bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkların oluşumunu engellemesi, yetersiz beslenmeden kaynaklanan davranış bozukluklarını azaltması ve obezite sorununun önlenmesine katkıda bulunması da programın faydaları arasında gösteriliyor.
Üniversitenin raporunda OYP çocuklara doğrudan etkisinin dışında başka özellikleriyle de öneriliyor: Yoksul çiftçiye ve organik tarıma göre tasarlanabilmesi, yemeğin okul mutfağında pişirilmesi durumunda küçük de olsa bir istihdam yaratması, ani ekonomik krizlerde çocukları okulda tutan bir işlev görmesi...
Ayrımcılığın azalmasına katkı
Boğaziçi Üniversitesi'nin hazırladığı rapor, OYP'nin uzun vadeli faydaları arasında toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığın azaltılmasına sağladığı katkının önemine de değiniyor.
OYP'nin okullaşmaya, okul devamlılığına ve eğitim süresine olumlu etkisi dolayısıyla kız çocuklarının hayatına etkisi vurgulanıyor. "Dünya Gıda Programı tarafından yapılan bir veri analizinde, OYP'nin okullaşma oranını artırma etkisinin özellikle kız çocuklarında etkili olduğu saptandı. Söz konusu veri 32 Sahraaltı Afrika ülkesindeki toplam 4000 ilkokuldan toplandı." Aynı veriler Pakistan'da 1998-2004 döneminde, OYP uygulamasının okullaşma oranını yüzde 135 artırdığını; Bangladeş'te de kumanya dağıtımının kız çocukların okullaşmasını yüzde 44, erkek çocuklarının ise yüzde 28 oranında artırdığını gösteriyor.
Çocuk işçiliğini de etkiliyor
OYP bir yandan çocuk işçiliğin azaltılmasına da katkıda bulunuyor. Ücretsiz okul yemeği ailenin çocuğun masraflarında yüzde 10'a varan düzeyde tasarruf sağlamasını sağlıyor. Aynı zamanda çocuğun eğitiminin gelecekteki getirisi de düşünüldüğünde çocuğun okula devam etmesi yönünde bir eğilim ortaya çıkıyor. Bu da okulu bırakıp çalışma zorunluluğunun azalması anlamına geliyor. (YY)
