Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) davasından Marmara (Silivri) Cezaevinden tutuklu bulunan Avukat Barkın Timtik, “Y tipi” diye adlandırılan, yeni yüksek güvenlikli cezaevlerindeki durumla ilgili bianet’e yazdı.
Barkın Timtik, bu tür cezaevlerinde “son teknolojiyle tecrit uygulandığını” belirtirken ne mevzuata ne insanlığa uygun olduğunu söyledi.
Sincan’daki mahpus, yeni “yüksek güvenlikli” cezaevini anlattı
Protesto ve açlık grevleri
Yeni yüksek güvenlikli cezaevlerindeki uygulamalardan, müvekkillerinin sevkleriyle ve onların açlık grevli protesto ve ses duyurma eylemleriyle bilgi sahibi olduklarını anlattı:
“Halen Hüseyin Karaoğlan isimli müvekkilim süresiz açlık grevini Ankara Yüksek Güvenlik Hapishanesi’ndeki tekli hücresinden sürdürüyor.”
Başka bir cezaevine nakil için açlık grevinde olan Nedim Öztürk, naklinin ardından eylemini sonlandırmıştı. Ardından Sincan’da tutulan Hüseyin Karaoğlan da 11 Eylül’de açlık grevine başladı.
Y TİPİ CEZAEVİ
12 metrekarede tuvalet, banyo, mutfak, yatak
“Bu hapishanelerin adı bile yok”
Barkın Timtik, edindikleri bilgiler ışığında, bu cezaevlerine dair şunları yazdı:
“İnsanlık dışı bu mekânlar asla suçun ıslahı ya da cezanın infazı amacı taşımıyor. Bu mekânlar imha üzerine inşa edilmiş görünüyor. Sessiz sedasız ‘ecel’ ürünü ölümlere yol açsın isteniyor. En azından benim anlayabildiğim şey budur.
Bu hapishanelerin adı bile yok… Yüksek güvenlikli diğer hapishanelerle ayırt edici bir yanı olmasın diyedir muhtemelen. Suç aleti gizlenir ya, suçlu tarafından. Bunu benzetiyorum bir isim bile konulmamış olmasını.
Bu mekânlar 3 katlı, pencerelerde kum eleği sıklığında tel örgüler var. hava girişi bile engellenmek isteniyor olmalı. Yağmur yağdığında kolunuzu uzatıp bir damla ile temas edemezsiniz.
Gökyüzü hiç görünmez hele ki alt kat hücrelerdeyseniz. Güneş de girmez şekilde inşa edilmiştir. Kimsenin yasaklanmasına gerek kalmaz böylece, zaten güneşe yasaktır buralar.”
.jpg)
KUYUNUN DİBİNDEKİ İNSAN ANLATTI
“Artık tek başınasın”
“Çok şanslıyız”
Avukat Timtik, şu anda bulunduğu Marmara Cezaevinin de yüksek güvenlikli statüde olduğunu, Y tipi denilenlerle farkını anlattı:
“Bizim şu an kalmakta olduğumuz hapishane de gerçekten bizce akıldışı olan birçok uygulama ile malul, çünkü yüksek güvenlikli... Kameralarla her hareketiniz izlendiği halde üç beş adım atıp geldiğimiz bir mekânda ikinci kez aranırsınız. Güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur bunun ama neylersiniz ki buralar yüksek güvenliklidir. ‘Y tipi’ dediğimiz hapishaneler ise kapısının dahi bir elektronik devre ile açıldığı, gardiyanın sesini ahize aracılığıyla, mekanik şekilde duyduğumuz bambaşka bir ‘tip’tir.
Biz bir insan sesiyle doğrudan temas ederiz, gözlerine bakabiliriz. Yani çok şanslıyız. Havalandırması var hücremizin, gökyüzünü görebiliyor, mevsim şartlarına göre güneşten yararlanabiliyoruz. Islak çamaşırlarımızı havalandırmadaki ipe asıp kurutabiliyor, çöp kutumuzu hücre içinde tutmak zorunda kalmıyoruz.
Y tiplerinde hücrelerin havalandırması yok. Günde 1-2 saat dışında, o kutunun içinde kilitlisinizdir. Elektronik devre bozulursa hiçbir şekilde kapınız da açılmaz. İsmi aynı olduğu halde Y tipi Yüksek Güvenlikli hapishanesinde tutulan tutsaklar en doğal insan ihtiyaçlarından bile mahrum. Bu duvarların arasında kimsenin sesi duyulmaz. Dolayısıyla aynı şartlarda “henüz” kalmayan (biz de her an götürülebiliriz) bizler, onların sesi olmaya yükümlüyüz.”
"YÜKSEK GÜVENLİK"
Yeni tip hapishaneler ve toplumsal muhalefete gözdağı
 47 yüksek güvenlikli hapishane var |
Akademisyen Mustafa Eren’in bianet’te yayınlanan “Yeni tip hapishaneler ve toplumsal muhalefete gözdağı” başlıklı yazısında, bu tip hapishanelerle ilgili şu bilgiler yer alıyor: 2021 yılından itibaren, F ve D Tipi Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumları’na ek olarak “S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu”, “Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu” ve “Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu” adları altında üç yeni tipte yüksek güvenlikli hapishane açılıyor. 2021 yılı içinde 32, 2022 yılının ilk 8 ayında ise 18 yeni hapishane açıldı. 2021 yılında açılan 32 hapishaneden 11’i yeni tipte yüksek güvenlikli hapishanelerden oluşuyordu (Adalet Bakanlığı 2021 Yılı Faaliyet Raporu, 2022: 104-106). 2022 yılında 1 Eylül tarihine kadar açılan hapishanelerden 14’ü F Tipi, 2’si D Tipi, 1’i H Tipi, 7’si Y Tipi, 6’sı S Tipi, 17’si ise “Yüksek Güvenlikli” olmak üzere 47’si yüksek güvenlikli hapishane. Y Tipi hapishaneler: Adana/Suluca Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Antalya Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Ereğli 1 Nolu Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Ereğli 2 Nolu Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Çorlu 1 Nolu Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Çorlu 2 Nolu Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Kırşehir 1 Nolu Y Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu S Tipi hapishaneler: Antalya S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Bodrum S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Iğdır S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Kırşehir S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Manavgat S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Kavak S Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu |
Toplam 407 cezaevi |
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de 1 Haziran 2023 tarihi itibariyle 282 kapalı ceza infaz kurumu, 93 müstakil açık ceza infaz kurumu, 4 çocuk eğitimevi, 11 kadın kapalı, 8 kadın açık, 9 çocuk kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere toplam 407 ceza infaz kurumu bulunuyor. Bu kurumların toplam kapasitesi 296 bin 202 kişi. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı resmi rakamlara göre 31 Aralık 2022 tarihinde hapishanelerde kalan toplam mahpus sayısı 336 bin 315 kişiydi. Son verilere göre 3 Temmuz 2023 itibariyle hapishanelerde toplam 360 bin 722 mahpus bulunuyor. Bu sayıya, COVID-19 tedbirleri kapsamında cezasının infazı durdurulan mahpuslar da dahil. 2022 yılı içerisinde 22 yeni cezaevi açıldı. 2023 yılı içinde de 20 yeni cezaevi açılması planlandı. |
(Lİ/AS)
