Abhazya, Aslan Bjaniya’nın istifası sonrası 15 Şubat Cumartesi günü (yarın) yeni devlet başkanını seçmek için sandık başına gidiyor.
Türkiye'de ikamet eden Abhaz vatandaşlarının seçimlerde oy kullanmaları için Sakarya'da sandık kuruldu. Ancak Abhazya'yı bir devlet olarak tanımayan Türkiye, siyasi baskıyla Sakarya'daki oy verme merkezini kapattı.
Öncesinde de Abhaz Dernekleri Federasyonu’nun (AbhazFed) ve Abhaz derneklerinin faaliyetlerini engelledi. Abhazya’dan gelen üç kişilik heyetin seçime girecek adayları Abhaz diasporasına tanıttığı etkinliklere yasak koydu.
11 Şubat'ta Sakarya Emniyet Müdürlüğü, federasyon ve dernek yetkililerini arayarak İçişleri Bakanlığı'nın yazılı talimatı nedeniyle etkinliğe izin vermeyeceklerini sözlü olarak bildirdi. Bunun üzerine AbhazFed, yasağın yasal dayanağını belirten resmi belge talep etti.
Seçimlerinin hangi yasayı ihlal ettiğini sordu. Tüzüklerine atıf yaparak AbhazFed'in amaçlarından birinin Türkiye'de ikamet eden Abhaz vatandaşlarının Abhazya'nın başkanlık ve parlamento seçimlerine katılımını kolaylaştırmak olduğunu belirtti. Planlanan seçim faaliyetlerinin yasal olarak tanınan hedefleriyle tamamen uyumlu olduğunu savundu. Bakanlık buna karşılık AbhazFed'e yalnızca şu ifadeleri içeren kısa bir yanıt verdi:
"Verilen karar, Dışişleri Bakanlığı'nın ülkemizin bölge ülkeleriyle stratejik ortaklıkları ve diplomatik ilişkilerine ilişkin değerlendirmesi doğrultusunda düzenlenmiştir."
"Abhazyalıların Abhazya için oy kullanması kanun dışı"
bianet olayla ilgili açıklama istediği AbhazFed’ten yanıt alamadı. Fakat Abhazya’nın Türkiye Temsilcisi İbrahim Avidzba, Abhazya Merkez Seçim Komisyonu’nun baskıyı gerekçe göstererek seçimin Türkiye ayağını iptal etme kararı aldığını söyledi. Komisyonun süreci denetlemekle görevlendirilen 'Yerel Seçim Komitesi'ni de feshettiğini belirtti.
Kararın politik olduğunu söyleyen Avidzba, "Gürcistan, Türkiye’ye seçim yapılmaması yönündeki baskı yapıyor. Bu nedenle İçişleri Bakanlığı valiliklere ve emniyet müdürlüklerine seçim yaptırılmamasına yönelik talimat verdi. Temsilciliğimiz, federasyon ve dernekler aranarak yasak kararı iletildi" dedi.
Yasak kararının kendilerine sözlü olarak tebliğ edildiğini belirten Avidzba, “Yazılı bir bildirim yapmadılar. Ama seçim yapılmasına kesinlikle izin vermeyeceklerini, böyle bir girişime kalkışılırsa mutlaka polisin müdahale edip hukuki işlem yapacaklarını söylediler. Türkiye’deki Abhazya vatandaşlarının Abhazya seçimlerinde oy kullanması kanun dışıymış. Seçimler için bir oy kullanma merkezi açmanın imkansızlığı nedeniyle” diye konuştu.
Valilik: Abhazya Gürcistan’ın ayrılmaz bir parçası
Bu açıklamanın hemen akabinde Sakarya Valiliği yasak kararını yayımladı. İl Emniyet Müdürü Selçuk Doğuş, Vali Yardımcısı Ersin Emiroğlu ve Vali Rahmi Doğan’ın imzasının bulunduğu yasak kararında şunlar kaydedildi:
“Ülkemiz tarafından Abhazya Gürcistan’ın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edildiğinden, Gürcistan’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik herhangi bir tehdit ve ihlalin yaşanmaması amacıyla; 2911 sayılı Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununun hükümleri uyarınca;
İlimiz sınırları dahilinde huzur ve güvenliğin, kamu düzeninin sağlanması, suç işlemenin önlenmesi ile başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması, müessif ve provokatif olayların yaşanmaması için;
Abhazya’nın devlet başkanlığı seçimi konusu ile gerçekleştirilebilecek, seçim, açık ve kapalı yer toplantıları, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, stant açma, imza kampanyası, el ilanı/bildiri, broşür dağıtma, protesto eylemi vb. türden eylem ve etkinlikler 7 gün süreyle yasaklanmıştır.”
Abhazların seçim yapması ikinci kez engellendi
Türkiye, 2014’teki Abhazya devlet başkanlığı seçimlerine de müdahale etmişti. Kadıköy'deki Abhazya Temsilciliği'nde sandık kurulması yasaklanmış, polis temsilciliğe girerek oy sandığına el koymuştu. Dönemin Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Sakarya Milletvekili Engin Özkoç polise engel olmaya çalışmıştı.
Abhazya Başkan Seçimi Kadıköy Sandığı'na Polis Müdahalesi
Halk devlet başkanını kovdu, Abhazya erken seçime gitti
Abhazya için 2023 ve 2024 politik olarak çalkantılı bir yıl oldu. Jineps'te Ataman Kucba'nın aktardığına göre ilk olarak Pitsunda’daki Devlet Daçası’nı ve arazisini de içeren geniş bir arazinin Rusya Federasyonu’na bedelsiz olarak devri, toplumda büyük tepkiye yol açtı.
Ardından ise “Apartman Yasası” olarak bilinen ve yabancı vatandaşlara (Ruslara) konut satışının önünü açan kanun tasarısı gündeme geldi. Rusya Federasyonu ile Abhazya hükümetleri arasında bir yatırım anlaşması imzalandı. Abhazya’nın kamu arazilerinin yabancı sermaye grupları ve onlarla işbirliği yapan iktidara yakın sermaye gruplarına büyük imtiyazlar verilmesini kapsıyordu. Ancak yasanın Parlamento’nun onayından geçmesi gerekiyordu.
Buna karşı halk sokağa çıktı. Çeşitli defalar Parlamento gündemine getirilip onaylatılmak istenen yasa tasarısı, büyük mitingler ve protestolar sonucu birkaç kez ertelendi. Muhalefet üzerinde polisiye baskılar ve itibarsızlaştırma operasyonları yoğunlaştı.
“Apartman Yasası” 15 Kasım 2024’te Parlamento gündemine yeniden taşındı. Bunun üzerine, muhalefetin çağrısıyla halk Parlamento’nun çevresinde toplandı. Ancak iktidar geri adım atmadı, yasayı onaylatmak için harekete geçti. Abhazya halk kararlı bir direniş gösterdi. Parlamentoya girdi. Başkanlık Sarayı’nı işgal etti. Devlet Başkanı saraydan uzaklaştırıldı. Halk dört gün boyunca Başkanlık Sarayı’nı terk etmeyerek yönetimin istifasını istedi. Sonuçta 20 Kasım 2024 sabahı Devlet Başkanı Bjaniya istifasını verdi.
Abhazya hakkında
Abhazya, Karadeniz’in kuzeydoğusunda yer alan tarihsel bölge ve ülke. Yurttaşları 1860’lı yıllarda Rusya tarafından sürgün edildi. Sovyet Rusya döneminde Gürcistan'a bağlı özel bir cumhuriyetti.
Sovyetlerin dağılmasıyla Gürcistan’dan bağımsızlığını ilan etti. Bugün iki ülke arasındaki sınır kapalı. Gürcistan Abhazya üzerinde hak iddia ediyor.
Abhazya’yı tanıyan birkaç ülke var. Bunlar; Rusya, Nikaragua, Venezuela, Nauru, Suriye. Güney Osetya, Transdinyester gibi de facto bağımsız devletler tarafından da tanınıyor.
Fakat başta Gürcistan ve Türkiye olmak üzere, Birleşmiş Milletler üyesi devletlerin büyük çoğunluğu ve Birleşmiş Milletler teşkilatı tarafından tanınmıyor.
Soydaşlarının büyük çoğunluğu Türkiye’de yaşıyor. Abhazya’nın 244 bin kişilik nüfusuna (2022 sayımı) karşılık Türkiye’de yaklaşık 600 bin Abhaz var. Bunların 500 kadarı Abhaz pasaportuna sahip ve seçimlerde oy kullanma hakkı bulunuyor.
(HA)
