New York Eyalet yargıcı Juan Merchan, ABD'nin Seçilmiş Başkanı Donald Trump'ın bir yetişkin filmi oyuncusuna ödediği "sus payı"nı gizlemek üzere şirketinin kayıtlarını tahrif etmekten jüri tarafından suçlu bulunduğu 34 ayrı suçtan cezalandırılması gerektiğine hükmetti. Ancak "hükümlü" başkan için "şartsız tahliye" kararı verdi.
Jüri, Trump'ı "sus payı ödemesi" davasında 34 suçlamanın hepsinden suçlu buldu
Cuma günü New York'un Manhattan semtindeki mahkeme salonunda çevrimiçi olarak yapılan duruşmada kararını açıklayan New York Eyalet Yargıcı Juan Merchan, kanun dairesinde başkanlık makamına "zarar vermeyecek" tek hükmün tüm suçlamalar için koşulsuz tahliye olduğunu söyledi.
Bu sonuçla Donald Trump ABD tarihinde görevdeyken hüküm giymiş ilk mücrim başkan olacak. Ancak, suçları nedeniyle para cezası, hapis veya başka bir cezai önlemle karşı karşıya kalmayacak.
Hüküm, Trump'ın ikinci başkanlığına başlamak üzere Beyaz Saray'da yemin etmesine 10 gün kala geldi. Trump, cezanın yönetim yeteneğini olumsuz etkileyeceğini ileri sürerek hükme itiraz etmeyi planladığını söyledi.
Yüksek düzeydeki güvenlik ve medya ilgisine dikkat çeken Yargıç Merchan "Duruşma bir çatışkıydı (paradoks)" dedi. Ancak "kapılar kapandığında, aynı sırada bu adliyede gerçekleşen diğer 32 duruşmadan farklı değildi."
Merchan, duruşmanın sıradan bir prosedür olarak görülebileceğini, bununla birlikte Trump'ın başkanlık makamını işgal etmek üzere olduğu bir sırada cezanın verildiği koşullar için aynı şeyin söylenemeyeceğini ifade etti.
Merchan kürsüden kalkmadan önce Trump'a hitaben "Beyefendi, ikinci döneminizi üstlenirken size bol şans diliyorum," dedi.
Savcılar asgari ceza istedi
Trump'ın perşembe günü Yüksek Mahkemeye yaptığı davanın durdurulması başvurusu dar bir çoğunlukla reddedilmişti.
Manhattan Bölge Savcısı Alvin Bragg'in ofisindeki savcılar, Trump hakkındaki hükmün kesinliğini güvenceye almak ve jüri kararına saygı göstermekle beraber Trump'ın başkanlık yeteneğine de zarar vermeyecek en hafif ceza olan şartsız tahliye talebinde bulundular.
ABD yargı mevzuatında "şartsız tahliye" edilen seçilmiş başkana yapılacak hiçbir şey yok, ancak hükümlülüğü adli sicil kaydına işlenecek.
Trump'ın tutumu
Resmen mahkum edilmesi öncesinde Merchan Trump'a söz verdi. Trump, savunmasında iş kayıtlarının sus payı ödemeleriyle değil, yasal masraflarla ilgili olduğunu ve kayıtların kendisince değil muhasebecilerce tutulduğunu söyledi.
Trump, yargılamanın siyasi amaçlı olduğuna yönelik geçersiz iddiasını tekrarladıktan ve jürinin "suçlu olduğu" kararına karşın masum olduğunu savunduktan sonra, "Sadece çok, çok haksız muamele gördüğümü açıklamak istiyorum," dedi.
Savcılar, Trump'ın davayı siyasi amaçlı olarak niteleme girişimlerine karşı çıktı.
Savcılardan Josh Steinglass, "Sanığın davranışı, hukukun üstünlüğüne doğrudan bir saldırı oluşturuyor." dedi. "Bu sanık, ceza adaleti sistemiyle ilgili kamuoyu algısına kalıcı zarar verdi ve görevlileri ve mahkemeyi tehlikeye attı."
Trump'ın mayısta jüri tarafından mahkum edilmesinden bu yana Merchan, Seçim Günü öncesinde herhangi bir siyasi önyargı algısını önlemek ve ardından Trump'ın, başkanlık dokunulmazlığı kararına dayanarak bu davada dokunulmazlığı olduğu iddiasını Yüksek Mahkemeye taşımasına izin vermek üzere cezanın açıklanmasını bir kaç kez ertelemişti.
Merchan, sonunda dokunulmazlık iddialarını ve davanın reddini reddederek cuma günü yapılacak duruşmanın önünü açtı.
Trump affedilebilir mi?
Trump'ı bu mahkumiyet nedeniyle affetme yetkisine yalnızca New York valisi sahip. Trump federal mahkemede değil eyalet mahkemesinde yargılanıp hüküm giydiği için kendi kendisini affedemiyor. Başkanlık affı yalnızca federal suçlar için geçerli.
Demokrat Vali Kathy Hochul geçtiğimiz ay Trump'ı affetmeyi düşünüp düşünmeyeceği sorusuna olumlu ya da olumsuz bir karşılık vermemiş, ancak af sürecinin "pişmanlık" da dahil kimi ögelerin varlığını gerektirdiğini belirtmişti.
Hochul, "Yıl boyunca gelen dilekçelere bakarken hayatımı değiştiren kararlar alıyorum" dedi. "Bu [kararlarla] kimseye ekstra iyilik yapılmıyor, kimse daha kötü muameleye uğramıyor."
Trump'ı bekleyen diğer davalar
ABD Başkanı, mahkumiyet aldığı davanın yanı sıra başkanlığı döneminde, öncesinde ve sonrasında işlediği iddia edilen çeşitli suçlardan dolayı ceza ve hukuk davalarıyla da karşı karşıyaydı. Bunlar arasında aşağıdaki davalar var.
* Georgia seçimlerine müdahale davası: 2023'te Trump ve 18 müttefiki, 2020 seçim sonuçlarını Georgia eyaletinde değiştirmeye teşebbüsü hedefleyen bir komplo iddiasıyla suçlandı. Ancak, bölge savcısının görevden alınması üzerine dava duraksadı. Yeni bir savcı atanması durumunda dava devam edebilir.
* Florida gizli belgeler davası: Haziran 2023'te Trump ve iki yardımcısı, görev süresi sonrasında gizli belgeleri yanlış kullanmakla suçlandı. 2024'te dava düşürüldü ve Trump'ın 2024 seçimlerini kazanmasının ardından Adalet Bakanlığı, görevdeki bir başkanın yargılanamayacağı politikası nedeniyle temyiz başvurusunu geri çekti.
* Washington D.C. seçim sonuçlarını değiştirme davası: Ağustos 2023'te Trump, 2020 seçim sonuçlarını değiştirme çabaları nedeniyle Washington D.C.'de suçlandı. Ancak, başkanlık görevine başlaması nedeniyle dava ilerleyemedi ve Kasım ayında düşürüldü.
* New York sivil dolandırıcılık davası: Eylül 2023'te bir New York yargıcı, Trump'ın varlıklarının net değerini olduğundan fazla göstererek kredi verenleri yanılttığı gerekçesiyle dolandırıcılıktan sorumlu buldu ve 454 milyon dolar para cezasına mahkum etti. Trump, bu karara itiraz ediyor.
* E. Jean Carroll cinsel taciz ve iftira davaları: Trump, yazar E. Jean Carroll'a 1990'larda cinsel tacizde bulunduğu ve onu karaladığı gerekçesiyle iki ayrı davada toplamda 88 milyon dolardan fazla tazminat ödemeye mahkum edildi. Trump, bu suçlamaları reddediyor ve temyize gidiyor.
(AEK)
